اوراق خزانه اسلامي چيست؟
• اسناد خزانه اسلامی، ابزاری مالی است که مبتنی بر بدهی دولت به نظام بانکی، ذی‌نفعان و تامین‌کنندگان منابع بوده و به‌وسیله خزانه‌داری کل وزارت امور اقتصادی و دارایی منتشر می‌شود.
در واقع اگر بخواهیم تعریف علمی از اسناد خزانه داشته باشیم، میتوان گفت که اسناد خزانه، اوراق بهادار بانام یا بی‌نامی است که خزانه‌داری کل با بهای اسمی معین و بدون کوپن سود با سررسیدهای حداکثر تا سه سال منتشر کرده و در قبال بدهی‌های مسجل بخش دولتی و با توافق بستانکاران به‌صورت تنزیلی (با کسر از بهای اسمی) در اختیار آنها قرار می‌دهد. در واقع دولت می‌تواند با انعقاد قراردادهای مربوط به مبادله‌های واقعی، اوراق بهادار خزانه را برای
سررسید معین در اختیار بانک‌ها، پیمانکاران پروژه‌های کوتاه‌مدت یا تامین‌کنندگان نیازهای جاری و به‌طورکلی طلبکاران دولت قرار دهد و از این راه نیازها و هزینه‌های جاری و کوتاه‌مدت خود را تامین مالی کند.
• دولت در محاسبات خود پذيرفته كه مبلغي بدهي به پيمانكاران دارد. دولت الان توان پرداخت ندارد اما معتقد است مثلا تا شش ماه ديگر توان بازپرداخت را خواهد داشت. روي يك برگه بهادار مشخص مي شود كه دولت به موجب اين برگه مثلا يك ميليارد بدهي به پيمانكار الف دارد و ان را در ٢٩ اسفند ٩٥ خواهد پرداخت. به اين برگه اوراق خزانه اسلامي مي گويند.
• پيمانكار الف مي تواند تا اخر ٢٩ اسفند صبر كند و كل پول را بگيرد يا اين برگه بهادار چك مانند را در بازار سرمايه زودتر ولي به قيمتي كمتر از يك ميليارد بفروشد به اين فرآيند عرضه اوراق خزانه در بازار ثانويه مي گويند. در ايران بانك مركزي ضامن است كه اگر دولت به هر دليلي بدهي را نپرداخت ، بانك مركزي بدهي را پرداخت خواهد كرد.
• با توجه به تضمین بانک مرکزی به پرداخت وجه اوراق در
سررسید، چنانچه دولت توان پرداخت وجه اسناد خزانه را نداشته باشد، پرداخت آن توسط بانک مرکزی به معنای استقراض غیرمستقیم دولت از بانک مرکزی خواهد بود و پایه پولی کشور افزایش و نتیجتا منجر به تشدید تورم خواهد شد.
نماد اسناد خزانه اسلامی: نماد اسناد خزانه با توجه به
سررسید آن تعیین میگردد و براي هر یک از سررسیدهاي متفاوت،
نماد جداگانهاي تعیین میگردد.مثلاً نماد اخزا 941223 یعنی اسناد خزانه اسلامی که در تاریخ 94/12/23 سررسید می شود.
مزایای حاصل از انتشار اسناد خزانه در بازار سرمایه ايران - تصفیه بدهیهاي دولت و تسري در پرداخت بدهیهاي ایشان به پیمانکاران
- ابزاري مؤثر براي بانک مرکزي در اجراي سیاست پولی و تنظیم حجم نقدینگی
- تعیین نرخ سود با استفاده از مکانیز عرضه و تقاضا
- استخراج نرخ سود بدون ریسک
