عملیات آزاد سازی موصل عراق که یکی از مهمترین و اصلی ترین پایگاه های تروریست های داعش در عراق و خاورمیانه محسوب میشود از سحرگاه امروز (دوشنبه) آغاز شده است و نیروهای ارتش عراق به همراهی نیروهای مردمی در پی آن هستند تا این شهر را بعد از دو سال از چنگال داعش آزاد کنند.
به گزارش «تابناک» آغاز این عملیات که از چند ماه قبل برای آن برنامه ریزی شده بود، از طریق تلویزیون ملی عراق و توسط نخست وزیر این کشور اعلام شد. حیدر العبادی در پیام خود گفت: اکنون برای دو سال است که با داعش در حال نبرد هستیم. نبرد با داعش را از حومه بغداد آغاز کرده ایم و به لطف خداوند اکنون در حومه موصل با آنها می جنگیم و به خواست خداوند به زودی نبرد نهایی به سرانجام میرسد.
بر همین اساس در ساعت 5.30 دقیقه به وقت محلی ستون های زرهی ارتش و نیروهای مردمی از شمال شرق به سمت شهر موصل حرکت کردند. حرکت ستون زرهی ارتش عراق همراه با پشتیبانی نیروی هوایی و نیروهای کرد که قرار است در حومه موصل به نبرد پرداخته و نیروهای داعش را در حومه موصل پاکسازی کنند، صورت گرفته است.
10:12 - گفته میشود که اکنون در حدود 6 هزار نیروی تروریست داعش در موصل عراق حضور دارند و 45 هزار نیروی ارتش عراق قرار است با آنها نبرد کنند. در حالی که بسیاری از تحلیلگران بر این باور هستند که عملیات آزاد سازی با موفقیت همراه خواهد بود، اما همچنان نگرانی هایی در مورد بقایای داعش در منطقه وجود دارد. بازگرداندن حدود 1.3 میلیون آواره به شهر و همچنین برقرار کردن حاکمیت مجدد دولت در موصل یکی از مهمترین چالش های بعد از عملیات است.
10:17 - همچنین نگرانی هایی در مورد شهروندان غیر نظامی حاضر در موصل و خطرات متوجه آنها وجود دارد. گفته میشود که محاصره شدگان غیر نظامی در موصل با حفر سنگرهای زیر زمینی و ذخیره غذا و آذوقه و در نهایت باقی ماندن در منازل خود سعی میکنند از آسیب حملات حین عملیات در امان بمانند.
10:22 - داعش با قطع ارتباطات تلفنی و اینترنتی مردم را از هرگونه ارتباطی با یکدیگر منع کرده است اما گفته میشود با همه اینها برخی از شهروندان موصل در خارج از شهر پناه گرفته و یا برنامه فرار خود را به همراه بستگان طراحی کرده اند.
10:30 - عزیز ویسی فرمانده پیشمرگه های کرد و نیروهای ویژه کرد که اکنون مشغول پاکسازی حومه موصل هستند گفته اند که مسعود بارزانی شخصا عملیات را زیر نظر گرفته است. نیروهای کرد در زیر دود و آتش ناشی از حمله جنگنده ها به پیشروی خود ادامه میدهند.
10:42 - دفتر همکاری های حقوق بشری سازمان ملل متحد در بیانیه ای خواستار حفظ جان شهروندان غیر نظامی در عملیات موصل شده است. استفن اوبرین در این بیانیه از همه طرف های درگیر در عملیات خواسته تا تعهدات خود در خصوص وضعیت حقوق بشر در عملیات و حفظ جان غیر نظامیان را رعایت کرده و تاکید کرده است که هیچ چیزی از این مساله مهمتر وجود ندارد.
10:46 - عبدالعلی اسدی فرمانده نیروهای ضد تروریسم عراق به خبرنگاران گفته است: به محض ورود نیروهای امنیتی به حومه موصل اقدام به ایجاد راهروی امنی برای خروج شهروندان غیر نظامی از این شهر خواهیم کرد. همچنین از شهروندان درخواست میکنیم که با دادن اطلاعات در مورد تروریست های داعش به نیروهای امنیتی یاری رسانند.
10:49 - خبرگزاری اسوشیتدپرس گزارش داده است که ائتلاف تحت رهبری آمریکا پشتیبانی لجستیک را از عملیات ارتش عراق صورت میدهد. ژنرال استفن تاونسند فرمانده نیروهای مشترک ائتلاف آمریکا با اشاره به این موضوع گفته است: هزاران نیروی زمینی که مشغول آزاد سازی موصل اند، همگی عراقی هستند. وی همچنین بیان کرده است که نیروهای ائتلاف در پشتیبانی خود از نهایت دقت برای هدف قرار دادن تروریست های داعش استفاده میکنند تا کمترین آسیب و خطر را متوجه شهروندان غیر نظامی کنند. وی تاکید کرده است که این نبرد، نبردی حساس و پر مخاطره است اما نیروهای عراقی برای آن آمادگی کامل داشته و نیروهای ائتلاف نیز در کنار آنها حضور دارند.
گفته میشود که تا کنون نیروهای کرد موفق به آزاد سازی 7 روستا در حومه شهر موصل و در منطقه خضیر شده اند.
10:52 - داگلاس سیلیمن سفیر ایالات متحده در عراق در پیامی خطاب به نیروهای عراقی گفت: به همه سربازان شجاع خط مقدم عملیات: مردم آمریکا امیدوارند که شما در عملیات خود پیروز شوید. ایالات متحده به عنوان رهبر ائتلاف بین المللی علیه داعش در کنار شما ایستاده است تا موصل نینوا و همه مناطق عراق از وجود تروریست ها پاکسازی شود.
11:01 - گزارش خبرنگاران حاضر در عملیات حاکی از آن است که نیروهای تروریست داعش از خروج شهروندان غیر نظامی از شهر ممانعت و جلوگیری میکنند و منازل افرادی را که تا پیش از این از شهر خارج شده اند منفجر میکنند. همچنین گفته میشود که برخی از نظامیان تروریست با حضور در سنگرهای حفر شده توسط شهروندان غیر نظامی سعی دارند تا از آسیب حملات جنگنده های ائتلاف دور بمانند. ابو عامر یکی از شهروندانی که موفق به فرار از شهر شده است به خبرنگار گاردین گفته است وی و خانواده اش شش ساعت در طول شب پیاده روی کرده اند و از میان زمین های مین گذاری شده توسط داعش راه خود را به سوی خارج از شهر طی کرده اند.
11:12 - یکی از فرماندهان نیروهای ویژه عراقی به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفته است که نیروهای پیشمرگه کرد رهبری اولین حمله مستقیم به موصل را در جبهه شرقی بر عهده گرفته اند. کلنل علی حسین همچنین گفته است که سربازان عراقی مشتاق هستند تا هر چه زودتر به خط مقدم بپیوندند اما احتمالا برای 24 ساعت در محدوده شهر باقی خواهند ماند تا جبهه پشت خط مقدم را حفاظت کنند. به گفته علی حسین توافقی میان دولت مرکزی در عراق و منطقه کردستان به وجود آمده که بر اساس آن نیروهای کرد اولین حملات به سمت موصل را برای آزاد سازی روستاها و بخشهای اقلیت نشین از دست تروریست های داعش صورت دهند. صعود مسعود یکی دیگر از فرماندهان نیروهای ویژه عراقی گفته است بعد از آن که نیروهای کرد حملات خود را صورت داده و مناطق مورد نظر را آزاد سازی کنند، نیروهای ویژه عراقی به خط مقدم رفته و ادامه عملیات پاکسازی تا قلب موصل را ادامه میدهند.
11:15 - از خط مقدم پیشمرگه های کرد در حوالی خضیر خبر میرسد که داعش تلاش کرده است تا با استفاده از سه خودروی بمب گذاری شده به خط مقدم جبهه نیروهای کرد نفوذ کند که دو مورد از این خودروها توسط جنگنده های ائتلاف منهدم شده اما یکی موفق شده است خود را به نیروهای کرد رسانده و منفجر کند. اما گفته شده که این انفجار تلفاتی در پی نداشته است.
11:23 - نبرد موصل هفته ها به طول می انجامد: ژنرال استفن تاونسند فرمانده نیروهای مشترک ائتلاف طی بیانیه ای اعلام کرده است: این عملیات برای بازپس گیری کنترل دومین شهر بزرگ عراق احتمالا برای هفته ها و شاید بیشتر به طول می انجامد. این نبرد احتمالا یک نبرد طولانی و دشوار است.
11:26 - آخرین تصاویر به دست رسیده از پیشروی نیروهای کرد در خط مقدم جبهه شرقی. همانگونه که ذکر شد طبق توافق دولت مرکزی با اقلیم خودمختار کردستان نیروهای کرد قرار است اولین حملات را برای نفوذ به حومه شهر موصل صورت دهند:
11:34 - منابع نظامی ترکیه به خبرگزاری رویترز گفته اند که حدود 1500 نیروی عراقی که توسط ترکیه آموزش دیده اند در عملیات آزاد سازی موصل شرکت دارند. این اعلام در حالی است که پیش از این میان دولت عراق و ترکیه بر سر حضور سربازان ترکی در اردوگاه بعشیقه در حومه موصل اختلاف نظر وجود داشته است. یعنی اردوگاهی که حدود 3000 نیروی نظامی در آن آموزش دیده اند. یکی از منابع نظامی ترک به رویترز گفته است از این 3 هزار نیرو در حال حاضر حدود نیمی در عملیات آزاد سازی موصل حضور دارند و الباقی به عنوان نیروهای ذخیره نگاه داشته شده اند. این منبه همچنین گفته که به شکل رسمی در حال حاضر هیچ مشارکتی از سوی نیروهای نظامی ترکیه در این عملیات وجود ندارد اما تحولات توسط دولت ترکیه از نزدیک رصد میشود. ایم منبع گفته است که در بین 1500 نیروی آموزش دیده مذکور نیروهای شیعه، ایزدی و مسیحی و همچنین مبارزان ترکمن حضور دارند.
11:44 - پیشروی نیروهای پیشمرگه منجر به آزاد سازی یک روستای دیگر در جهبه شرقی شد. اکنون نیروهای پیشمرگه پیشروی خود را در جاده برطله به سمت موصل ادامه میدهند. گفته میشود که گروهی از نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا نیز در این منطقه مشاهده شده اند:
11:48 - تروریست های داعش برای جلوگیری از پیشروی نیروهای کرد به سمت موصل و همچنین پنهان ماندن از دید جنگنده های نیروهای ائتلاف اقدام به آتش کشیدن چاه نفت منطقه حمدانیه کرده اند و ستون هایی از دود را به آسمان فرستاده اند.
12:13 - نیروهای ارتش عراق موفق به آزاد سازی دو شهر نمرود و حمام العلیل در جنوب موصل شده اند.
12:21 - دست کم 20 تن از تروریست های داعش در حومه خضیر و در روستای بخدیدا به محاصره نیروهای کرد درآمده اند. گزارش شده است که این نیروهای تروریستی هیچ راه فراری ندارند و چون سرتاسر روستا به محاصره در آمده است یا در حال کشته شدن و یا تسلیم شدن هستند.
12:31 - نیروهای گردان نهم ارتش عراق به همراه نیروهای پیشمرگه موفق شده اند تا 9 روستا را به علاوه شهر نمرود آزاد سازی کرده و بر بخش حمدانیه و برطله در شرق موصل مسلط شوند. همچنین برخی خبرها حاکی از آن است که بخشی از نیروهای ویژه آلمانی از پیشروی نیروهای کرد پشتیبانی میکنند. تصاویری که از تلفات نیروهای داعش به دست رسیده، نشان میدهد که در بین تروریست های به هلاکت رسیده نوجوانان 15 و 16 ساله ای حضور داشته اند.
12:37 - یکی از تروریستهای داعش اقدام به یک حمله انتحاری کرده و خود را با رسانیدن به نیروها کرد که در حال پیشروی از منطقه برطله بوده اند منفجر کرده است. گزارش ها تا کنون نشان میدهد که این حمله انتحاری هیچ تلفاتی از نیروهای کرد بر جای نگذاشته است. این مساله نشان میدهد که تروریست های داعش محاصره شده در موصل از هر راهی برای عقب نگاه داشتن نیروهای ارتش عراق و کرد استفاده میکنند.
12:48 - حمله تروریستی به جنوب بغداد: در حالی که پیشروی نیروهای عراقی و کرد به سمت موصل بدون وقفه ادامه دارد تروریست های داعش در گوشه و کنار عراق مشغول تدوین و طراحی حملات تروریستی برای ایجاد سردرگمی و منحرف کردن تمرکز دولت عراق برای آزاد سازی موصل است. خبرها حاکی از آن است که انفجاری تروریستی در یک پست امنیتی در جنوب بغداد منجر به کشته شدن 10 تن و زخمی شدن بیش از 25 نفر شده است. تروریست انتحاری با هدایت خودروی بمب گذرای شده خود به سمت نیروهای شیعه در پست بازرسی یوسفیه در جنوب بغداد منجر به این تلفات شده است.
12:55 - خبرگزاری سی ان ان ترک گزارش داده است که رئیس جمهور ترکیه در پیامی اشاره کرده که تقاضا از ترکیه برای جدا ماندن و عدم همکاری در عملیات موصل هیچ موضوعیتی ندارد. وی بیان کرده است که ترکیه در این عملیات شرکت خواهد کرد. وی بیان کرده است: آنها که مخالف حضور ترکیه در عملیات موصل هستند تاریخ را مطالعه کنند. به گفته اردوغان ترکیه اجازه خشونت فرقه ای در موصل را نخواهد داد.
13:10 - در حالی که نیروهای ارتش عراق و کرد از شرق و جنوب شرق به سمت موصل در حال پیشروی هستند، جنگنده های ائتلاف تحت رهبری آمریکا مشغول بمباران منطقی از شرق و داخل حلب هستند. دقایقی پیش یکی از جنگنده های ائتلاف مواضع تروریست های داعش در بخش شرقی از شهر موصل را به شدت مورد هدف قرار داده است. ویدئوی زیر لحظات بعد از این حمله هوایی را نشان میدهد.
13:18 - حیدر العبادی نخست وزیر عراق در پیامی توییتری نوشت: به زودی در موصل در کیان شما خواهیم بود و پرچم عراق را در هر نقطه و روستایی برافراشته خواهیم کرد و هیچ جایی برای داعش در بین ما نخواهد بود:
13:37 - نیروهای عراقی موفق به آزاد سازی شهر الخضر و مناطقی در پیرامون آن از دست تروریست های داعش شده اند. همچنین گفته میشود که فرمانده بخشی از نیروهای داعش در جنوب موصل احمد الخطاب در این درگیریها به هلاکت رسیده است. در همین حال نیروهای کرد مشغول درگیری در مناطق پیرامون برطله هستند. از سوی دیگر پیشروی نیروهای مردمی عراق در جنوب موصل نیز ادامه یافته و گزارش های میدانی حاکی از آزاد سازی کامل شهر تاریخی نمرود از دست تروریست های داعش است.
13:41 - فرانک والتر اشتانمایر وزیر امور خارجه آلمان در پیامی اشاره کرد: آزاد سازی موصل نقطه عطفی در روند مبارزه و نبرد با داعش است و فرصتی استثنایی برای ایجاد ثبات و امنیت در عراق تلقی میشود.
13:45 - گزارش شده است که مسجد موصل از همه مردان خواسته است تا سلاح به دست گرفته و به دفاع از شهر بپردازند. سازمان ملل متحد شدیدا راجع به وضعیت شهروندان گرفتار در میانه درگیریها ابراز نگرانی کرده است. در همین حال نیروهای مردمی عراق در حال گسترش و توسعه تعداد کمپ های کمک رسانی و پناه دادن به شهروندانی هستند که به هر ترتیب موفق به فرار از شهر شده اند.
13:54 - گزارشها حاکی است که تا کنون دست کم چهار تن از نیروهای کرد در درگیریهای پیرامون برطله جان خود را از دست داده اند. همچنین نیروهای ارتش عراق موفق شده اند هشت خودروی بمب گذرای شده که داعش برای عملیات انتحاری مد نظر داشت را منهدم کنند. در همین حال معاون نخست وزیر ترکیه اظهار کرده است که اگر عملیات موصل به درستی هدایت و رهبری میشد شاهد هجوم و سیل آوارگان نبودیم!
14:08 - به گزارش خبرگزاری رویترز، آژانس امور پناهندگان سازمان ملل متحد طی گزارشی هشدار داده است که عملیات موصل منجر به سیل 100 هزار نفری آوارگان به سمت ترکیه و سوریه خواهد شد. این آژانس درخواست کمک مازاد 61 میلیون دلاری برای عراق، ترکیه و سوریه کرده است. این مبلغ قرار است صرف تامین چادر، کمپ های درمانی، آذوقه، وسایل گرمایشی و سایر موارد بشردوستانه شود.
14:10 - در حالی که پیشروی ها از جنوب شرق و شرق به سمت موصل ادامه دارد، جنگنده های ائتلاف تحت رهبری آمریکا به شدت مواضع داعش دررقلب موصل و مناطق شرقی را بمباران می کنند.14:13 - نیروهای کرد گزارش داده اند که تمامی روستاها و مناطقی که قرار بود در اولین روز عملیات توسط این گروه آزاد سازی شود، از دست تروریست های داعش بیرون آورده شده است. پیشروی نیروهای ارتش عراق و پیشمرگه به سمت مناطق مرکزی بخش حمدانیه ادامه دارد.
14:26 - دود ناشی از حملات جنگنده های ائتلاف و ارتش عراق به مناطق مرکزی موصل آسمان این شهر را فراگرفته است. گفته میشود ابوبکر البغدادی سرکرده داعش، توانسته است از این حملات هوایی جان سالم به در برد. تصاویر زیر به خوبی نشان میدهد که نبرد برای کنترل شهر به اوج خود نزدیک میشود:
14:30 - نیروهای ارتش عراق و پیشمرگه با پیشروی به سمت تقاطع حمدانیه در جاده برطله به 7 کیلومتری موصل نزدیک شدند. در همین حال مناطق پیرامون برطله و حمدانیه از جمله قریه شاقولی و شیخ امیر نیز از دست تروریست های داعش آزاد شده است.
14:56 - وزارت دفاع عراق در وب سایت رسمی خود نوشت که نیروهای ارتش عراق موفق شدند 5 روستای دیگر در جنوب شرق موصل را پاکسازی کنند. همچنین یک روستای دیگر نیز به محاصره نیروهای ارتش عراق در آمده است. برخی از روستاهای آزاد شده عبارتند از: عدله، عباس رجب، جدیده و ابراهیم خلیل.
16:11 - مسعود بارزانی رئیس اقلیم خودمختار کردستان عراق به همراه معاون خود ساعتی قبل به جبهه شرقی موصل وارد شد. وی در بین سربازان پیشمرگه اعلام کرد: امروز یک روز تاریخی برای بشریت است و نیروهای پیشمرگه دنیا را از دست بربریت گروه تروریستی داعش نجات داده اند. اکنون نوبت جامعه بین الملل است تا تعهدات خود را به انجام برساند. در عین حال خبر میرسد که ترکیه تمامی پروازهای خود به عراق و بخش کردنشین را تا امشب متوقف کرده است.
16: 15 - به گفته نیروهای امداد رسان حقوق بشری، خانواده های محاصره شده در موصل هیچ راه گریزی برای خروج از شهر ندارند که میتواند منجر به گرفتار شدن هزاران نفر در میانه درگیریها شود. به گفته الکساندر میلوتینوویچ مدیر کمیته امدادهای بین المللی عراق شهروندان غیر نظامی که قصد فرار از شهر را دارند توسط تک تیراندازهای داعش مورد حمله قرار گرفته یا اسیر در میادین مین گذاری شده میشوند. گفته شده که حتی در صورت موفقیت فرار، کمپ ها و چادرهای کافی برای اسکان آوارگان موصل وجود ندارد.
16:25 - تصاویر زیر پیشروی ارتش مردمی شیعه عراق را در عملیات آزاد سازی موصل نشان میدهد. در عین حال نیروهای پیشمرگه کرد اعلام کرده اند که دست کم شش نفر از سربازان آنها در عملیات امروز جان خود را از دست داده و 16 نفر دیگر نیز زخمی شده اند.
17:21 - گروه تروریستی داعش برای مقابله با پیشروی های ارتش عراق و نیروهای کرد دست به ضد حملات به شیوه انتحاری میزند. خبرگزاری این گروه «اعماق» با اشاره به 8 مورد انتحار علیه نیروهای کرد خبر داده است که دو دستگاه خودروی زرهی این نیروها را منهدم کرده است. هنوز نمیتوان صحت این اطلاعات را تایید کرد. در همین حال ژنرال گری ولسکی بالاترین مقام نظامی نیروهای ائتلاف آمریکا در عراق اشاره کرده است که عملیات آزاد سازی موصل با موفقیت همراه خواهد شد.