مثل کسی نباشید که قیمت همه‌چیز را می‌داند اما از ارزش آن چیزی نمی‌داند. بدانید کدام سهام را باید در چه قیمتی خرید.
در ماه‌ها و سال‌های اخیر، تنها عددی که سرمایه‌گذاران به آن توجه می‌کنند، قیمت سهم است. درصورتی‌که پشت‌صحنه قیمت، اتفاقاتی در جریان است که از اهمیت بسیاری برخوردار است. برای اینکه بتوانید انتخاب خوبی در دنیای سهام داشته باشید و بدانید کدام سهام را باید بخرید، لازم است که همه اطلاعات مالی سهم را بررسی کنید. در این مقاله قدری در مورد ارزش سهام برایتان خواهیم گفت و در مقالات دیگر مدیرمالی، به شما آموزش می‌دهیم که از چه اطلاعاتی و چگونه برای شناسایی ارزش واقعی سهام استفاده کنید و بفهمید کدام سهام را باید بخرید.
ارزش واقعی هر چیزی را بدانید
در بازار بورس تنها به افرادی سرمایه‌گذاری واقعی گفته می‌شود که ابتدا ارزش واقعی سهام را محاسبه و سپس اقدام به خرید آن می‌کنند به این ترتیب راحتتر می توانند تصمیم بگیرند که کدام سهام را بخرند. درواقع سرمایه‌گذاران ارزش واقعی شرکت را تخمین می‌زنند و آن را باقیمت سهام شرکت در بازار مقایسه می‌کنند. درصورتی‌که قیمت سهم در بازار کمتر از ارزش واقعی شرکت باشد، در شرکت سرمایه‌گذاری می‌کنند. شرکت‌ها هم مانند هر چیز دیگری مانند تخم‌مرغ یا خانه ارزشی دارند؛ بنابراین یک قیمت منطقی و منصفانه هم برای آن‌ها وجود دارد. فرض کنید شما هوس خوردن نیمرو کرده باشید. به سوپرمارکت نزدیک خانه اتان مراجعه می‌کنید و می‌بینید قیمت هر تخم‌مرغ ۱۰۰۰۰۰ تومان است. آیا می‌خرید؟ مسلماً اگر در حال مرگ نباشید، این کار را نمی‌کنید. حالا اگر فروشنده به شما بگوید که قیمت هر تخم‌مرغ ۱۰ تومان است چه می‌کنید؟ قیمت بسیار پایین است و ارزش خریدن هر تعدادی را دارد بنابراین احتمالاً یک شانه تخم‌مرغ برای خود و یک شانه هم برای دوستتان بخرید! این نوع معامله در بازار بورس رؤیای هر سرمایه‌گذاری است. رؤیای خرید سهام ارزشمند به قیمتی باورنکردنی!
سرمایه‌گذاران واقعی اطلاعات بنیادی شرکت را تحلیل می‌کنند تا ببینید این اطلاعات قیمت سهم در بازار را توجیه می‌کند یا خیر؟ تاریخ بازار بورس نشان می‌دهد بسیاری از سرمایه‌گذاران فوق موفق نظیر وارن بافت و بنجامین گراهام در درجه اول، بادید سرمایه‌گذاری بلندمدت وارد بورس شده‌اند و در درجه دوم اینکه سرمایه‌گذار واقعی به‌حساب می‌آیند.
وقتی صحبت از ارزش سهام می‌شود، منظور کدام ارزش است؟
شاید ارزش از دید بسیاری از مردم یک اصلاح ذهنی و نامفهوم باشد که از فردی به فرد دیگر متفاوت است، اما در دنیای سرمایه‌گذاری این‌طور نیست و ذات یک سرمایه‌گذاری موفق به‌حساب می‌آید. شما می‌توانید ارزش را از روش‌های متعددی حساب کنید ولی باید تفاوت هر یک از این روش‌ها را بدانید و کاربردشان را یاد بگیرید:
ارزش بازار
وقتی شنیدید که قیمت هر سهم شرکت الف ۳۵۰ تومان است، این قیمت بازتاب ارزش بازار سهام است. ارزش بازار یک شرکت درواقع مجموع ارزش سهام شرکت است که در بورس خریدوفروش می‌شود. آیا میدانید چگونه ارزش بازار شرکت را محاسبه کنید؟
ارزش بازار شرکت = قیمت هر سهم Χ تعداد سهام منتشرشده
قیمت هر سهم شرکت الف ۳۵۰ تومان است. شرکت الف مجموعاً یک‌میلیون سهم در بازار دارد؛ بنابراین ارزش بازار شرکت الف ۳۵۰ میلیون تومان است. به همین سادگی!
سؤال بعدی اینکه چه کسی ارزش بازار را تعیین می‌کند؟ همه سرمایه‌گذاران باهم. درواقع این سرمایه‌گذاران هستند که با فعالیت خود در بازار قیمت سهم را مشخص می‌کنند و حاصل‌ضرب قیمت هر سهم در تعداد سهام منتشرشده ارزش بازار را نشان می‌دهد؛ بنابراین چنانچه قیمت هر سهم شرکت الف به ۲۵۰ تومان برسد، ارزش بازار شرکت نیز به ۲۵۰ میلیون تومان افت خواهد کرد.
ارزش دفتری و ارزش ذاتی
ارزش دفتری به شرکت از منظر حسابداری نگاه می‌کند. برای اطلاع از ارزش دفتری هر شرکتی باید به ترازنامه آن نگاهی بیندازید. جایی از ترازنامه واژه حقوق صاحبان سهام را خواهید دید که از اختلاف بین مجموع دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت به دست می‌آید. توجه کنید که ارزش دفتری، نشان‌دهنده ارزش واقعی شرکت نیست. برای مثال فرض کنید زمین شرکت ۵۰ سال قبل به قیمت هر متر ۱۰۰ تومان خریداری‌شده است. درصورتی‌که طی این ۵۰ سال شرکت مورد ارزیابی مجدد قرار نگرفته باشد، این دارایی به قیمت هر متر ۱۰۰ تومان در دفاتر ثبت و در ترازنامه گزارش می‌شود و به همین دلیل ممکن است واقعی نباشد.
اما ارزش واقعی یا ذاتی شرکت نشان می‌دهد که اگر تمام دارایی‌های شرکت را بخواهیم بفروشیم، چه مقدار می‌ارزد؟ درواقع ارزش ذاتی نشان‌دهنده ارزش به‌روز دارایی‌های شرکت است.
شما با مقایسه ارزش بازار شرکت با ارزش ذاتی آن می‌توانید بهترین تصمیم‌گیری را در مورد خرید سهام شرکت بگیرید و بفهمید کدام سهام را باید بخرید. عموماً ارزش بازار شرکت از ارزش واقعی آن بیشتر است، اما نباید خیلی بیشتر باشد. هرچقدر ارزش واقعی و ارزش بازار شرکت به هم نزدیک‌تر باشد، سرمایه‌گذاری شما مطمئن‌تر خواهد بود. فرض کنید ارزش واقعی شرکت ۵۰۰ میلیون تومان است، اما ارزش بازار آن‌یک میلیارد تومان است؟ به نظر شما قیمت سهم این شرکت خیلی بالا نیست و بیشتر از اندازه قیمت‌گذاری نشده است؟ از طرفی اگر ارزش بازار شرکت ۴۰۰ میلیون تومان باشد، شما یک موقعیت سرمایه‌گذاری فوق‌العاده را شناسایی کرده‌اید. فوراً سرمایه‌گذاری کنید و مطمئن باشید دیر یا زود سایر سرمایه‌گذاران و تحلیلگران متوجه این موضوع خواهند شد و قیمت سهام افزایش می‌یابد.
ارزش فروش و ارزش سودآوری
ارزش ذاتی و واقعی یک شرکت رابطه مستقیمی با توانایی ثروت آفرینی آن دارد. به همین دلیل بسیاری از تحلیلگران دوست دارند که شرکت را بر مبنای صورتحساب درآمدش ارزش‌گذاری کنند. آن‌ها از دو شاخص متداول برای این کار استفاده می‌کنند. یکی شاخص قیمت به فروش (PSR) و دیگری نسبت قیمت به درآمد (P/E). در هر دو نسبت قیمت، نماینده ارزش بازار و برابر با قیمت روزانه سهام است و فروش و سود هم نشان‌دهنده میزان ثروت آفرینی شرکت است.
