با پایان سفر رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، به منطقه خلیج فارس که با دیدار از قطر و عربستان سعودی همراه بود، به پایان رسید و در همین رابطه، خبرها حاکی از آن است که نشانه ای از پیشرفت در بحران جاری بر سر قطر به چشم نمی خورد و وزیر خارجه آمریکا، بدون هیچ گونه دستاوردی و دست خالی به واشنگتن بازگشته است.
به گزارش «تابناک»، تیلرسون روز چهارشنبه (یک روز پس از سفر به قطر) برای امضای توافقی در زمینه مبارزه با تروریسم با مقام های چهار کشور عرب تحریم کننده قطر دیدار کرد؛ اما این چهار کشور می گویند، توافق قطر با واشنگتن برای مقابله با تأمین مالی تروریسم آنها را قانع نکرده است.
عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر گفتند، معامله ای که روز سه شنبه با میانجیگری آقای تیلرسون امضا شد، کافی نیست. آنها با اشاره به موافقتنامه های قبلی این کشور اضافه کردند، دولت قطر قابل اعتماد نیست.
گفتنی است، روز گذشته، تیلرسون پس از یک نشست پنج جانبه با وزرای امور خارجه عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و بحرین در شهر جده عربستان، راهی کویت شده بود.
پس از سفر کوتاه به کویت، تیلرسون بار دیگر به قطر سفر و با مقامات این کشور برای حل بحران با چهار کشور عربی بحث و گفتگو کرد؛ مذاکراتی که گویا بدون نتیجه به پایان رسید و باعث شد، وزیر خارجه آمریکا بدون صحبت کردن در مورد نتایج آن به واشنگتن بازگردد.
در همین زمینه، «هیثر نوئرت»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: تیلرسون با توجه به دیدارهایش در منطقه بر این باور است که گفت وگوی مستقیم میان طرف های بحران در خلیج فارس، کار مهمی در آینده خواهد بود.
وی افزود: امیدواریم طرف های بحران در مورد گفت وگوی مستقیم به توافق برسند و ما از امیر کویت در تلاش هایش برای میانجیگری در این بحران حمایت خواهیم کرد.
نوئرت ضمن ابراز امیدواری نسبت به حل بحران جاری، عنوان کرد: طرف های بحران در خلیج فارس نگرانی هایی دارند، ولی خروج از بحران نیازمند فعالیت مشترک است.
نکته قابل توجه اینکه بسیاری از ناظران تصور می کردند با میانجی گری آمریکا می توان بر این بحران فائق آمد و آن را حل و فصل کرد؛ اما سفر بدون نتیجه وزیر خارجه این کشور به قطر، جده و کویت نشان داد که این بحران آنقدر پیچیده شده که راهکار فوری برای حل و فصل آن وجود ندارد.
در همین رابطه، «ران پاول» سیاستمدار و عضو سابق مجلس نمایندگان آمریکا نیز گفت: بحران قطر روز به روز پیچیده تر می شود که بیش از هر چیز ناشی از اختلافات جدی میان طرفین است و یکی از دلایل، دست خالی برگشتن تیلرسون از خلیج فارس نیز همین مسأله بوده است».
عده ای از تحلیلگران نیز معتقدند که آمریکا نمی تواند داور و میانجی مناسبی برای بحران قطر در شرایط کنونی باشد، چون از همان آغاز بحران در روابط قطر با چهار کشور عربی آمریکا، موضع مشخصی در پیش نگرفت و به همین جهت هیچ یک از طرفین نمی توانند به وعده ها، تصمیمات و سیاست های واشنگتن در قبال خود اطمینان پیدا کنند.
شاید کسی گمان نمی کرد، چند روز پس از آغاز بحران، در حالی که قطر میزبان بزرگترین پایگاه نظامی آمریکا در خاورمیانه است، ترامپ در حمایت از عربستان، قطر را حامی تروریسم معرفی کند. این مسأله بدبینی دوحه را به دنبال داشت.
اما این سیاست قاطع آمریکا نبود. چند روز پس از این موضع گیری ترامپ، قطر و آمریکا قرارداد تسلیحاتی به ارزش 12 میلیارد دلار امضا کردند که سیاست های متناقض واشنگتن را دوچندان کرد و موجب شگفتی ناظران و به ویژه عربستان و متحدانش شد.
بنابراین، به نظر می رسد طرفین بحران به رغم اتحاد با واشنگتن، آمریکا را داور نهایی و قابل اعتمادی برای حل این بحران نمی دانند.
نکته مهم دیگر آنکه قرار است پس از وزیر امور خارجه آمریکا، ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه به قطر سفر کند.
گفته میشود، فرانسه در تلاش است تا در حل بحران قطر نقش میانجی داشته باشد؛ مسأله ای که می تواند بی ارتباط با شکست تلاش های تیلرسون برای میانجیگری نباشد؛ بنابراین، می توان نتیجه گرفت که حل بحران قطر به بیش از تلاش ها و ابتکارات دیپلماتیک ایالات متحده به عنوان داوری که در قضاوتش تردید وجود دارد، نیازمند باشد.