(مسأله83) نجاسات يازده چيز1است: اول: بول، دوم: غائط، سوم: مني، چهارم: مردار، پنجم: خون، ششم وهفتم:سگ و خوك،هشتم:كافر2، نهم: شراب3، دهم: فقّاع4،يازدهم:عرق شتر نجا ستخوار5.
1- خوئي، بهجت، سيستاني، تبريزي، وحید: ده چيز..
مكارم: بنابر احتياط واجب یازده چیز...
2- تبريزي: كافر كه از طائفه يهود و نصاري و مجوس نباشد...
فاضل: هشتم: مشرك...
3- زنجاني: نهم: شراب و مايعهاي مست كنندهٔ ديگر...
مكارم: نهم: مايعات مست كننده...
4- خوئي، تبريزي، وحید: [پایان مسأله].
مکارم: دهم: آب جو...
سيستاني: دهم: عرق حيوان نجاستخوار.
بهجت: و مسائل مربوط به عرق جنب از حرام و عرق شتر نجاستخوار نيز در ادامهٔ همين مسائل خواهد آمد.
5- گلپايگاني، صافي: يازدهم: عرق حيوان نجاستخوار كه بنابر احتياط واجب بايد از آن اجتناب كرد.
زنجاني: يازدهم: بول و غائط و عرق حيوان نجاستخوار.
مکارم، سبحانی: یازدهم عرق حیوان نجاستخوار.
*****
مظاهری: مسأله – نجاسات: 1و2- بول و غائط، 3- منی، 4- مردار، 5- خون، 6و7- سگ و خوک، 8- کافر، 9- مایعات مست کننده. 10و 11- حیوان نجاستخوار و حیوانی که انسان با آن نزدیکی نموده.
1-2 بول و غائط
(مسأله 84) بول و غائط انسان و هر حيوان حرام گوشتي كه خون جهنده دارد كه اگر رگ آن را ببرند، خون از آن جستن مي كند1، نجس است2، ولي فضلهٔ حيوانات كوچك3 مثل پشه و مگس كه گوشت ندارند پاك است.
1- سبحانی: خون به سرعت از ان جاری می شود...
2- فاضل: [پایان مسأله].
گلپايگاني، زنجانی: و بنابراحتياط واجب (زنجاني: و بنابر احتياط) بايد از بول و غائط حيوان حرام گوشتي كه خون آن جستن نمي كند (زنجاني: مثل ماهي حرام گوشت) اجتناب كرد...
خوئي، تبريزي: و بول و غائط حيوان حرام گوشتي كه خون آن جستن نمي كند، مثل ماهي حرام گوشت و همچنين فضلهٔ حيوانات كوچك مثل پشه و مگس كه گوشت ندارند پاك است.
بهجت: و بنابر احتياط از بول و غائط حيوان حرام گوشتي كه خون جهنده ندارد، در صورتي كه عسر و حرج لازم نمي آيد، اجتناب نمايند...
وحید، سیستانی: و غائط حیوان حرام گوشتی که خون آن جستن نمی کند، مثل ماهی حرام گوشت و همچنین فضله حیوانات کوچک مثل پشه و مگس که گوشت ندارند پاک است، و(وحید: بنابراحتیاط مستحبّ -سیستانی: بنابراحتیاط لازم باید)از بول حیوان حرام گوشتی که خون جهنده ندارد اجتناب شود.
مكارم: و احتياط واجب آن است از بول حيوان حرام گوشت كه خون جهنده ندارد نيز اجتناب كند، ولي فضلهٔ حيوانات كوچك -مثل پشه و مگس و مانند آنها- پاك است؛ بنابراين از فضلهٔ موش و گربه و حيوانات درنده و مانند آنها بايد اجتناب كرد.
صافي: و بنابر احتياط واجب بايد از بول حيوان حرام گوشتي كه خون آن جستن نمي كند اجتناب كرد، ولي فضلهٔ آنها خواه بزرگ باشند يا كوچك مثل پشه و مگس كه گوشت ندارند پاك است.
3- سبحانی: فضلۀ ماهی حرام گوشت و همچنین فضلۀ حیوانات کوچک ...
(مسأله 85) فضلهٔ پرندگان حرام گوشت، نجس است1.
1- بهجت: و فضلهٔ خفّاش بنابر احتياط نجس است.
*****
اراكي: مسأله- فضلهٔ پرندگان حرام گوشت بنابر أقويٰ نجس نمي باشد، اگر چه احتياط مستحبّ است كه از آن اجتناب شود.
گلپايگاني، صافي، فاضل، مظاهری: مسأله- فضلهٔ پرندگان حرام گوشت پاك است (گلپايگاني، صافي: ولي خوب است احتياطاً از آن اجتناب شود، خصوصاً در خفّاش و مخصوصاً نسبت به بول آن).
خوئي، تبريزي، سيستاني: مسأله- بول و فضلهٔ پرندگان حرام گوشت، پاك ؛و بهتر، اجتناب از آنها است .
وحید: مسأله – بول وفضله پرندگان حرام گوشت پاک است، ولی احوط اجتناب است.
زنجاني: مسأله- فضلهٔ پرندگان پاک است اگر چه احتیاط مستحبّ در آن است که از فضلۀ پرندگان حرام گوشت اجتناب کرد.
مكارم: مسأله- فضله و بول پرندگان حلال گوشت و حرام گوشت نجس نيست، ولي احتياط مستحبّ پرهيز از حرام گوشت است مخصوصاً از بول خفّاش.
(مسأله 86) بول و غائط حيوان نجاستخوار، نجس است1 و همچنين است بول و غائط حيواني كه انسان آن را وطي كرده، يعني با آن نزديكي نموده2 و گوسفندي كه استخوان آن3 از خوردن شير خوك، محكم شده است4.
1- مكارم: بنا براحتياط واجب...
2- مكارم: و از بول و مدفوع گوسفندي كه شير خوك خورده بايد اجتناب كرد.
3- فاضل، نوري، مظاهری، سبحانی: گوسفندي كه گوشت آن...
4- اراكي، خویی: گوسفندي كه شير خوك خورده است.(خویی: به تفصیلی که خواهد آمد)
گلپايگاني، صافي: گوسفند، بلكه بنابراحتياط لازم هر حيوان حلال گوشتي كه گوشت آن از خوردن شير خوك، محكم شده است.
*****
وحید: مسأله – بول و غائط حیوان نجاستخوار و حیوان چهارپایی که انسان با او نزدیکی نموده و بول و غائط بزغاله ای که شیر خوک خورده نجس است – به تفصیلی که خواهد آمد- و همچنین بنابراحتیاط واجب بچه گوسفندی که شیرخوک خورده است.
زنجاني: مسأله – بول و غائط حیوان نجاستخوار ، نجس است و همچنين است بول و غائط حیوانی كه از خوك، شير خورده و گوشت در بدنش روييده و استخوانش از آن سخت شده است ( چنانچه در مسأله اختصاصی 2641 [پس از مسأله 2632 متن اصلی] خواهد آمد) و نيز بول و غائط حيواني كه انسان با آن نزديكي كرده است.
تبريزي: مسأله - بول و غائط حیوان نجاستخوار, نجس است؛ و همچنین است بول و غائط گوسفندي كه شير خوک خورده، که از آن شیر، گوشت آورده و استخوانش محکم شود یا حیوانی که انسان آن را وطی کرده یعنی با آن نزدیکی نموده است.
سيستاني: مسأله - بول و غائط حیوان نجاستخوار، نجس است؛ و همچنين است بول و غائط بچه بزي كه شير خوك خورده به تفصيلي كه در احكام خوردنيها و آشاميدنيها خواهد آمد يا حيوان چهارپايي كه انسان با آن نزديكي نموده است.
بهجت: مسأله – بول و غائط حیوان نجاستخوار که عادت به خوردن فقط نجاست انسان، بدون اختلاط به چیز دیگری پیدا کرده تا زمانی که استبراء نشده است ، نجس است و نيز حيواني كه انسان آن را وطي كرده، يعني با آن نزديكي نموده، و گوسفندي كه گوشت آن از خوردن شير خوك، روييده شده است ممكن است ملحق به نجاستخوار باشد.