اهمیت حذف چهار صفر از پول ملی

تغییر واحد پول ملی و حذف صفر از آن همواره در چند سال اخیر مطرح بوده است. چند روزی است که با رونمایی از ایران چک های جدید دوباره داستان حذف صفر از پول ملی به اخبار رسانه ها تبدیل شده است. خبری که توسط رئیس کل بانک مرکزی نیز تایید شد. اما حذف صفر از پول ملی چه مزایا و معایبی را به همراه خواهد داشت.

به گزارش تابناک اقتصادی، داستان تغییر واحد پول ایران به سال 1308 باز می­گردد. در آن زمان به طور رسمی واحد پول ایران، ریال تعیین شد. در سال 1372 برای اولین بار ایده حذف صفر از ریال مطرح شد و بانک مرکزی در آن زمان مطالعات گسترده­ای را در این زمینه آغاز کرد. در سال 1386 مجدداً ایده حذف صفر از پول ملی با دستور رئیس جمهور وقت، محمود احمدی نژاد در دستور کار قرار گرفت.

این طرح به قدری جدی شده بود که بانک مرکزی با راه ­اندازی سایت ویژه­ رفرم پول ملی، از مردم درخواست نمود تا نظرات خود را پیرامون نام واحد جدید پولی و همچنین میزان صفرهایی که باید از پول ملی حذف شوند ارائه دهند. ولی عمر دولت دهم به اجرای رفرم پولی قد نداد و این طرح با تغییر دولت به فراموشی سپرده شد. این فراموشی تا اواسط آبان ماه سال 1395 ادامه داشت تا اینکه حسین قضاوی معاون وقت امور بانکی وزیر اقتصاد که در دولت قبل سِمَت معاون اقتصادی بانک مرکزی را بر عهده داشت بر ضرورت حذف پول ملی تاکید کرد. بعد از این مصاحبه­ و در مورخه 17 آذر ماه 1395 خبری از هیئت دولت بیرون آمد که حکایت از رای کابینه دولت یازدهم به اصلاح پول ملی و تغییر واحد پولی از ریال به تومان داشت. البته این تصمیم بر اساس طرح بانک مرکزی اتخاذه شده بود.

بعد از انتشار این خبر فضا چند ساعتی در حالت ابهام بود تا اینکه ولی الله سیف رئیس کل سابق بانک مرکزی موضع خود را در این زمینه اعلام و تاکید کرد که ماجرای تبدیل ریال به تومان ارتباطی به سیاست حذف صفر از پول ملی ندارد. سیف، در توضیحات خود گفت که مصوبه اخیر دولت به عنوان بخشی از لایحه بانک مرکزی با هدف رسمیت بخشیدن به عرف متداول و مرسوم در جامعه بوده و این جریان در راستای تسهیل مبادلات و انطباق آن با واقعیت ‌های اقتصادی کشور و همخوانی با فرهنگ عمومی مردم تنظیم شده و فاقد آثار روانی و تورمی خواهد بود و با توجه به وجود بستر فناوری اطلاعاتی مناسب و گسترش و نفوذ مناسب بانکداری الکترونیکی با کمترین هزینه و زمان قابلیت اجرا را دارد.

به هر صورت در چند روز اخیر و با رونمایی از ایران چک های جدید یک بار دیگر موضوع حذف صفر از پول ملی به خبر رسانه ها تبدیل شده است. در مورخه 11 دی ماه 1397 بانک مرکزی از ایران چک های 50 هزار تومانی رونمایی کرد که 4 صفر آن کمرنگ شده بود و همین موضوع حذف چهار صفر از پول ملی را تقویت می کرد. این موضوع به تازگی توسط عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی مورد تایید قرار گرفته است.

سایت بانک مرکزی طی خبری در مورخه 16 دی ماه 1397 محتویات نشست رئیس کل بانک مرکزی با نمایندگان عضو فراکسیون ولایی مجلس را منتشر کرد. در این نشست عبدالناصر همتی عنوان نموده بود که لایحه حذف چهار صفر از پول ملی از سوی بانک مرکزی تقدیم دولت شده است و امیدوارم هر چه سریع تر این مهم به نتیجه برسد.

هر چند که تا حذف 4 صفر از پول ملی راه بسیاری باقی است اما باید گفت که این حذف می تواند مزایا و معایب بسیاری را به همراه داشته باشد. از جمله مزایای این حذف می توان به کاهش تورم، نقل و انتقال آسانتر پول و کاستن از مخاطرات آن در حجم کلان، صرفه ‌جویی در هزینه‌ های چاپ اسکناس، تقویت پول ملی و افزایش ارزش اسمی آن و اشغال فضای کمتر آمار و اطلاعات مالی در حافظه و هارد رایانه اشاره نمود. همچنین این کار می تواند معایبی را نیز به همراه داشته باشد که از آن جمله می توان به هزینه سنگین جایگزینی اسکناس ‌های جدید به جای اسکناس های قدیمی و ناسازگاری دفاتر و صورت ‌های مالی و پایگاه ‌های اطلاعاتی جدید و قدیم و تحمیل هزینه به فعالان اقتصادی اشاره نمود.