توئیت ترامپ مبنی بر اینکه ایرانیان در هیچ جنگی پیروز نشده اند اما در هیچ مذاکره ای شکست نخورده اند؛ هنگامی برای تحلیل سیاست فشار حداکثری امریکا مهمتر جلو می کند که مشخص شود که این جمله بخشی از مقاله جان بولتون در مورد توافق هسته ای ایران پیش از انتخاب به عنوان مشاور امنیت ملی امریکا است.
نگاهی به مقاله 11 سپتامبر 2017 جان بولتون در مجله هیل نشان می دهد که دولت ایالات متحده در حال اجرای مو به موی دستورات این مقاله است. جان بولتون در این مقاله سعی می کند که استدلال های طرفداران حفظ و استمرار توافق هسته ای را نقد نماید و نشان دهد که دولت ترامپ هیچ راهی به غیر از کشتن برجام ندارد.
جمله « Iran has never won a war, and never lost a negotiation.» در بخشی از این مقاله آمده است که بولتون درصدد نفی استدلال طرفداران اجرای تعهدات برجامی از سوی امریکا است.
بولتون در این بخش استدلال طرفداران اجرای تعهدات برجامی را به دلیل ضعف در مذاکره و ابهام در کلمات این توافق توهم آمیز خطاب می کند و برای مثال عدم توانایی برای بازرسی از تاسیسات نظامی ایران توسط آژانس انرژی اتمی را موید استدلال خود می داند. در واقع دلیل خود برای عدم اجرای بندهای برجام به کنایه با این جمله که ایرانی ها در مذاکره شکست نمی خورند؛ بیان کرده است.
تحولات برجامی نشان می دهد یکی از تحریم هایی که در پنج شنبه این هفته مدت تعلیق آن به پایان می رسد؛ تحریم فعالیت های شرکت ها در برنامه صلح آمیز هسته ای ایران است. موضوعی که ایالات متحده پیش از این از لغو آن امتناع کرده بود. حالا دولت ترامپ با فرارسیدن پایان مدت زمان تعلیق این تحریم با دو گزینه تمدید و یا لغو تعلیق روبرو است.
استفاده ترامپ از این جمله بولتون نشان می دهد که ایالات متحده عزم خود را برای لغو تعلیق این تحریم جزم کرده است و یک گام بیشتر برای کشتن کامل تعهدات برجامی از سوی امریکایی ها بر می دارد. موضوعی که در بند بند مقاله بولتون بر آن تاکید می شود. بنابراین احتمالا پنج شنبه این هفته شاهد لغو این تحریم نیز باشیم.
نکته حائز اهمیت آن است که یکی از تعهدات اتحادیه اروپا بعد از خروج ایالات متحده از برجام همکاری در همین زمینه ها با جمهوری اسلامی ایران بوده است که البته تا به امروز با تحریم روبرو نبود و به نحوی تعلیق گردیده بود.بنابراین در صورت تحقق این امر آزمایش دیگری برای اروپایی ها و سایر اعضای برجام برای عمل به تعهدات بین المللی و اجرای قعطنامه شورای امنیت سازمان ملل خواهد بود.
مجموعه تحولات رخ داده در روزهای گذشته نشان داد که در رقابت میان تیم بی(بنیامین نتانیاهو، بولتون، بن زاید و بن سلمان) و سایر تصمیم سازان در ساختار حکومتی ایالات متحده نوعی بده و بستان رخ داده است. در واقع همانطور که برخی رسانه های امریکایی گزارش دادند کشمکش ها در داخل تیم امنیتی دولت ترامپ در مورد ادامه تعلیق تحریم برخی پروژه هسته ای در هفته گذشته بسیار داغ بوده است و اختلاف جدی در مورد توقف یا ادامه تعلیق این تحریمها وجود داشته است.
بنا بر گزارش های موجود وزارت خزانه داری با توقف تعلیق این تحریم ها مخالف بوده است چرا که با این تصمیم امریکا می بایستی شرکت های اروپایی و چینی که در صنعت هسته ای ایران مشغول به فعالیت هستند را تحریم می کرد. اما در این میان بولتون و پمپئو خواستار توقف تعلیق ها بودند که در نهایت ترامپ نظر وزارت خزانه داری را ترجیح می دهد. اما ایالت متحده همزمان با زمزمه های تعلیق دوباره این تحریم ها اعلام کرد که محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه ایران را در لیست تحریم ها( (SDN قرار داده است. به عبارت دیگر می توان احتمال داد که موافقت ترامپ با تحریم ظریف ما‌به‌ازایی است که جناح تندرو توانسته در برابر عقب نشینی از خواسته اش در مورد تعلیق تحریم ها به دست آورد.
عصبانیت تیم بی از آنجاست که حتی در زمانی که ایالات متحده از برجام خارج شده تا به امروز مجبور است تعلیق تحریم های هسته ای در موضوعات صلح آمیز علیه ایران را تمدید کند و هیچ راه برون رفتی از آن پیدا نمی کند. برای همین موضوعات است که با کینه سخن بولتون را در توئیت تکرار میکند.
بنابراین توئیت جنجالی ترامپ با تحولات روزهای گذشته معنای جدیدی به خود می گیرد. اگر حتی یک بخش از توئیت ترامپ را مصداق واقعیت بدانیم که ایران هیچگاه در مذاکره شکست نخورده است؛ ترامپ باید مصداق اصلی گفت و گو و مذاکره ایران را در زمان فعلی از میان بردارد پس تصمیم به اعمال تحریم علیه ظریف گرفته است. ساده و واضح است که تاویل توئیت ترامپ اعمال تحریم علیه ظریف بود.
*کارشناس ارشد روابط بین الملل
کاملا مشخص است که مسئولان ایران و آمریکا خواهان مذاکره و جنگ نیستند تفاوت در وضعیت زندگی مردم ایران و آمریکا است 