بر اساس نتایج مطالعه جدید دانشگاه پنسیلوانیا آمریکا، بیمارانی که دندان عقل خود را کشیده‌اند، در واقع توانایی چشایی خود را چندین دهه پس از عمل جراحی بهبود می‌بخشند. یافته‌های تحقیق، این تصور را به چالش می‌کشند که درآوردن دندان‌های عقل که به‌عنوان دندان‌های آسیای سوم شناخته می‌شوند، فقط عامل بالقوه تاثیرات منفی بر چشایی هستند.
به گزارش نیوزوایز، محقق ارشد، دکتر ریچارد ال. دوتی، مدیر مرکز حس چشایی و بویایی در دانشگاه پنسیلوانیا گفت: «نتایج مطالعات قبلی فقط بر اثرات سوء کشیدن دندان بر چشایی اشاره کردند و به‌طور کلی اعتقاد بر این بوده است که این اثرات با گذشت زمان از بین می‌روند. مطالعه جدید به ما نشان می‌دهد که عملکرد چشایی می‌تواند بین زمان جراحی بیماران و تا ۲۰ سال بعد کمی بهبودی ایجاد کند. این یک یافته شگفت‌انگیز اما جذاب است که برای درک بهتر علت این بهبودی و این که از نظر بالینی چه معنایی دارد باید تحقیقات بیشتری انجام شود.»
دوتی و کمک محقق وی، دان کیم، دانشجوی سال سوم دانشکده دندانپزشکی دانشگاه پنسیلوانیا، داده‌های ۱۲۵۵ بیمار طی ۲۰ سال آزمایش حساسیت به مواد شیمیایی در مرکز حس چشایی و بویایی را ارزیابی کردند. در بین آنان، ۸۹۱ بیمار، دندان‌های آسیای سوم خود را کشیده و ۳۶۴ بیمار، این دندان‌ها را نکشیده بودند.
شرکت‌کنندگان تحت آزمایش «شناسایی کامل دهان» قرار گرفتند. این آزمایش ترکیبی از پنج غلظت مختلف ساکارز، کلرید سدیم، اسید سیتریک و کافئین است. هر محلول به صورت جرعه‌جرعه نوشیده و در دهان چرخانده و سپس بیرون ریخته می‌شود. سپس آزمودنی‌ها نشان می‌دهند که مزه محلول شیرین، شور، ترش یا تلخ است.
گروهی که دندان‌های آسیای سوم خود را کشیده بودند، عملکرد بهتری نسبت به گروه کنترل برای هر مزه داشتند و در همه موارد، زنان از مردان بهتر بودند. این مطالعه برای اولین‌بار نشان می‌دهد افرادی که در گذشته‌های دور تجربه کشیدن دندان عقل داشته‌اند، به‌طور متوسط (به‌طور معمول ۳ تا ۱۰ درصد بهبود) افزایش در توانایی چشایی دارند.
کیم گفت: «این مطالعه به‌طور قوی نشان می‌دهد که درآوردن دندان آسیای سوم در درازمدت، تاثیر مثبت و اندکی بر عملکرد مسیرهای چشایی زبانی برخی افراد دارد.»
به گفته محققان، دو احتمال می‌تواند این پیشرفت را توضیح دهد. ابتدا آسیب کشیدن دندان به اعصابی که جوانه‌های چشایی جلوی دهان را عصب‌رسانی می‌کنند می‌تواند باعث مهار اعصابی شود که جوانه‌های چشایی عقب دهان را تامین می‌کنند و حساسیت کل دهان را افزایش دهند.
دوم، حساسیت زیاد پس از آسیب عصب محیطی ناشی از جراحی مانند کشیدن دندان ثابت شده است. برای مثال، شواهدی از مطالعات حیوانی وجود دارد که نشان می‌دهد ساییدگی خفیف مکرر که ممکن است هنگام جویدن رخ دهد، به تدریج بر پاسخ‌های عصبی از بافت تحریک شده متمرکز می‌شود و می‌تواند منجر به افزایش حساسیت طولانی‌مدت شود. البته این‌که آیا این مورد برای حس چشایی اتفاق می‌افتد هنوز مشخص نیست.
دوتی گفت: «برای تعیین مکانیسم یا مکانیسم‌های بهبود عملکرد مربوط به درآوردن دندان در عملکرد چشایی، مطالعات بیشتری لازم است.»
وی افزود: این تاثیرات اندک است اما ممکن است بینشی در مورد چگونگی بهبود عملکرد عصبی در طولانی‌مدت ناشی از تغییر محیطی که در آن اعصاب گسترش می‌یابند، فراهم کند.»
نتایج این تحقیق در مجله Chemical Senses منتشر شده است.
