منظور از شیمی درمانی استفاده از داروهای ضد سرطان است. این داروها پس از ورود به خون به تمام بدن مسافرت کرده و تمام سلول های بدخیم چه در محل اولیه تومور (مبدا) و چه در مناطق انتشار یافته (متاستاز) را نابود می کنند.
به گزارش «تابناک»، شیمی درمانی می تواند به تنهایی تزریق شود (داخل ورید به صورت سرم) یا اینکه همراه با داروهای دیگر (مانند داروهای هدفمند مثل هرسپتین) قبل یا بعد از عمل جراحی، همراه با رادیوتراپی و یا بعد از آن انجام شود.
بسته به نوع بیماری، بیمار یک یا چند دارو را دریافت می کند. این داروها به سلول های سرطانی حمله کرده و باعث توقف رشد آنها می شوند ولی ممکن است به سلول های سالم بدن نیز آسیب کمی برسانند که اجتناب ناپذیر است.
شیمی درمانی چگونه عمل می کند؟
به طور معمول سلول های بدن در یک مسیر کاملا کنترل شده رشد می کنند و تقسیم می شوند ولی سلول های سرطانی بی قاعده و بدون هیچ کنترلی و خیلی سریع رشد کرده و تقسیم می شوند.
داروهای شیمی درمانی قادرند سلول هایی که سرعت رشد بالایی دارند را تخریب کنند و با کاهش سرعت رشد و تخریب سلول های سرطانی، علائم مربوط به سرطان به سرعت تخفیف می یابد.
شیمی درمانی از راه های مختلفی سلول های سرطانی را تحت تاثیر قرار می دهد:
- قسمتی از سلول سرطانی را تخریب می کند
- رشد سلول سرطانی را متوقف می کند
- غذای لازم برای سلول سرطانی را قطع می کند
روشهای مختلف شیمیدرمانی
داروهای شیمی درمانی به چندین صورت تجویز می شوند:
- روش تزریق عضلانی یا زیرپوستی یا به طور مستقیم داخل مایع مغزی- نخاعی
- روش تزریق داخل ورید که از طریق آنژیوکت و یا از طریق یک پورت در وریدهای مرکزی بدن تجویز می گردد
- روش تزریق داخل شریان که داروی شیمی درمانی به طور مستقیم معمولا در شریان های تغذیه کننده تومور انجام می شود
- روش خوراکی بهصورت قرص، کپسول و یا مایع که بیمار می خورد
- روش موضعی یا مالیدنی که داروی شیمی درمانی روی پوست بیمار مالیده می شود
در درمان سرطان پستان معمولا از روش تزریق وریدی یا خوراکی استفاده می شود.
چقدر طول می کشد تا شیمی درمانی تمام شود؟
مدت زمان تزریق هر دارو به نوع دارو و رژیم درمانی بستگی دارد. این پزشک است که آن را مشخص می کند و هیچ ربطی به برنامه درمانی بیماران دیگر ندارد و نباید برنامه یک بیمار با بیماران دیگر مقایسه شود.
فقط از پزشک خود در این مورد سوال کنید. داروهای شیمیدرمانی به دفعات تجویز می‌شوند. معمولا روزی که تزریق میکنند را روز "یک" مینامند و سپس دفعات بعدی را بر اساس روز اول، هر ۸، ۱۵، ۲۱ یا ۲۸ روز تنظیم میکنند. زمان بین اولین روز و آخرین روز آن دوره را یک سیکل می نامند.
عوارض شیمی درمانی
عوارض درمان اغلب رخ می دهد ولی کدام یک از آنها در بیمار ایجاد می شود معلوم نیست. یعنی لازم نیست تمام عوارضی که ذکر می شود در بیمار ایجاد شود، ولی شایع ترین محل های بروز این عوارض عبارتند از:
- سیستم گوارش (دهان، مری، معده، روده)
- مغز استخوان (سلولهای خونی)
- پوست و مو
- ارگانهای جنسی (ترشحات واژینال در زنان)
ولی اکثر این عوارض موقت هستند و با دادن داروها یا اقدامات خاص کاملا از بین میروند.
