به گزارش تابناک به نقل از مدیکال نیوز، اولیگوساکاریدهای شیر انسان ممکن است به درمان یا جلوگیری از عفونت‌های باکتریایی در نوزادان و بزرگسالان کمک کند.
باکتری‌های شناخته‌شده به‌عنوان استرپتوکوک گروه (GBS)B، عامل شایع عفونت‌های خونی، مننژیت و مرده‌زایی در نوزادان هستند. اگرچه عفونت‌های GBS اغلب با آنتی‌بیوتیک‌ها قابل درمان یا پیشگیری هستند اما باکتری‌ها به‌طور فزاینده‌ای در برابر درمان‌ها مقاوم می‌شوند.
اکنون، محققان کشف کرده‌اند که الیگوساکاریدهای شیر انسانی (HMOs)، رشته‌های کوتاه مولکول‌های قند در شیر مادر می‌تواند از عفونت GBS در سلول‌ها و بافت‌های انسان و در موش‌ها جلوگیری کند. آنان می‌گویند که در آینده الیگوساکاریدها می‌توانند جایگزین آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت در نوزادان و بزرگسالان شوند.
ربکا مور، دانشجوی کارشناسی ارشد آزمایشگاه دکتر استیون تاونسند از دانشگاه وندربیلت و دکتر جنیفر گادی در مرکز پزشکی دانشگاه وندربیلت آمریکا اظهار کرد: نتایج تحقیقات پیشین آزمایشگاه ما نشان داد که مخلوطی از الیگوساکاریدهای شیر انسانی جدا شده از شیر چندین مادر اهداءکننده مختلف دارای فعالیت ضدمیکروبی و ضدبیوفیلمی علیه استرپتوکوک گروه B بودند. هدف ما خروج از مطالعات آزمایشگاهی و درک این مورد بود که آیا الیگوساکاریدهای شیر انسانی می‌تواند از عفونت در سلول‌ها و بافت‌های یک زن باردار و موش‌های باردار جلوگیری کند یا خیر.
طبق اعلام مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده، سالانه حدود ۲۰۰۰ نوزاد در ایالات‌متحده به استرپتوکوک گروه B مبتلا می‌شوند که ۴ تا ۶ درصد از آنان بر اثر این باکتری از بین می‌روند. باکتری‌ها اغلب در هنگام زایمان و وضع حمل از مادر به نوزاد منتقل می‌شوند. به مادر بارداری که تست استرپتوکوک گروه B آن مثبت است، به‌طورمعمول در طول زایمان آنتی‌بیوتیک‌های داخل وریدی تجویز می‌شود تا از عفونت‌های زودرس که در هفته اول زندگی رخ می‌دهد، جلوگیری کند.
جالب است که میزان عفونت‌های دیررس (که از یک هفته تا سه ماه پس از تولد اتفاق می‌افتد) در نوزادانی که از شیر خشک تغذیه می‌کنند بیشتر از نوزادانی است که از شیر مادر تغذیه می‌شوند، این نشان می‌دهد که عوامل موجود در شیر مادر می‌تواند در برابر استرپتوکوک گروه B محافظت ایجاد کند. در این صورت شاید قندها بتوانند جایگزین آنتی‌بیوتیک‌هایی شوند که علاوه بر از بین بردن باکتری‌های مفید، اثر کمتری در افزایش مقاومت آنتی‌بیوتیکی نیز داشته باشند.
محققان تاثیر الیگوساکاریدهای شیر انسانی ترکیبی از چندین مادر را بر عفونت استرپتوکوک گروه B سلول‌های ایمنی جفت (موسوم به ماکروفاژها) و غشای حاملگی (کیسه‌ای که جنین را احاطه کرده است) مورد مطالعه قرار دادند.
مور می‌گوید: ما دریافتیم که الیگوساکاریدهای شیر انسانی می‌توانند رشد باکتریایی را در ماکروفاژها و غشاها به‌طور کامل مهار کنند، بنابراین ما خیلی سریع به سراغ مدل موش رفتیم.
آنان بررسی کردند که الیگوساکاریدهای شیر انسانی می‌توانند از گسترش عفونت استرپتوکوک گروه B در دستگاه تناسلی موش‌های باردار جلوگیری کنند و در پنج قسمت مختلف دستگاه تناسلی، شاهد کاهش قابل‌توجه عفونت استرپتوکوک گروه B با درمان الیگوساکاریدهای شیر انسانی بودند.
برای کشف این‌که کدام الیگوساکاریدهای شیر انسانی و سایر الیگوساکاریدها دارای این اثرات ضد میکروبی هستند محققان یک میکروبیوم مصنوعی دوگانه با استرپتوکوک گروه B و گونه‌های مفید استرپتوکوکوس سالیواریوس که در یک صفحه کشت بافت رشد می‌کنند، ایجاد کردند که توسط یک غشای نیمه تراوا جدا شده بود. سپس، محققان الیگوساکاریدهایی را که به‌طور معمول به شیر خشک نوزادان اضافه می‌شوند، به نام گالاکتو الیگوساکاریدها (GOS) اضافه کردند که از گیاهان گرفته شده‌اند. در غیاب قند، استرپتوکوک گروه B رشد باکتری‌های خوب را سرکوب کرد اما گالاکتو الیگوساکاریدها به رشد این گونه مفید کمک کرد.
مور توضیح می‌دهد: ما به این نتیجه رسیدیم که استرپتوکوک گروه B اسید لاکتیک تولید می‌کند که مانع رشد می‌شود سپس وقتی اولیگوساکارید را اضافه می‌کنیم، گونه‌های مفید می‌توانند از آن به‌عنوان منبع غذایی برای غلبه بر این سرکوب استفاده کنند.
به‌طرز شگفت‌انگیزی، اولین الیگوساکاریدهای شیر انسانی که در سیستم آزمایش کردند این تاثیر را نداشتند اما تاونسند می‌گوید به احتمال زیاد یک یا چند مورد که شامل بیش از ۲۰۰ قند منحصر به فرد در شیر مادر در آزمایش میکروبیوم مصنوعی فعالیت دارند به همین دلیل این گروه تحقیقاتی قصد دارد این موضوع را کشف کند.
محققان می‌گویند: دلیل این‌که الیگوساکاریدهای شیر انسانی می‌توانند عفونت استرپتوکوک گروه B را درمان کرده و از آن جلوگیری کنند دوگانه است، آنها با جلوگیری از چسبیدن عوامل بیماری‌زا به سطوح بافتی و تشکیل بیوفیلم به‌عنوان ضدچسب و با حمایت از رشد باکتری‌های خوب می‌توانند به‌عنوان یک پروبیوتیک عمل کنند.
تاونسند افزود: الیگوساکاریدهای شیر انسانی از زمانی که انسان وجود داشته است در پیرامون ما وجود داشتند اما باکتری‌ها آنها را کشف نکرده‌اند. شاید به این دلیل است که مقدار زیادی از آن در شیر وجود دارد و در طول رشد نوزاد مدام در حال تغییر هستند اما اگر بتوانیم از نحوه عملکرد آنها را بیشتر بیاموزیم، ممکن است انواع مختلف عفونت‌ها را با مخلوطی از الیگوساکاریدهای شیر انسانی درمان کنیم و شاید روزی این الیگوساکاریدها جایگزین آنتی‌بیوتیک‌ها در بزرگسالان و نوزادان شود.
محققان نتایج تحقیقات خود را در نشست انجمن شیمی آمریکا (ACS) ارائه کردند.
