به گزارش تابناک به نقل از تسنیم، در سال ۱۹۹۸ هنگامی که کابل از استرداد «اسامه بن لادن» رهبر القاعده که در افغانستان پناه گرفته بود، خودداری کرد، ریاض سفارت خود را در افغانستان بست. پس از حمله به مرکز تجارت جهانی در نیویورک در سال ۲۰۰۱، ریاض روابط خود را به طور کامل با افغانستان قطع کرد.
با این حال، عربستان سعودی نمی‌تواند مدت طولانی‌تری روابط خود را با افغانستان قطع کند.
در این زمینه «محمد سلیمان» پژوهشگر موسسه خاورمیانه در گفتگو با سایت المانیتور گفت: ریاض در حال حاضر به دنبال نقش جدیدی در افغانستان پس از ایالات متحده است. در دهه ۱۹۹۰ ریاض از معدود پایتخت‌هایی بود که افغانستان را به رسمیت شناخت و در حال حاضر، حداقل روابط میان عربستان سعودی و طالبان وجود دارد.
اکنون پس از فاصله طولانی میان عربستان و افغانستان، ریاض با چه چالش‌هایی روبرو خواهد شد؟
در ابتدا، چندین رقبای منطقه‌ای مانند قطر به طالبان دسترسی مستقیم داشتند. امروزه قطر در مرکز توجه است، زیرا به مدیریت فرودگاه کابل و مشارکت در تخلیه کمک می‌کند.
در واقع، قطر از سال ۲۰۱۳، زمانی که طالبان دفتر خود را در دوحه افتتاح کردند، متحد ضروری ایالات متحده در امور افغانستان بوده است. در سال ۲۰۱۶، روند صلح در قطر بین طالبان و «اشرف غنی»، رئیس جمهور مخلوع افغانستان آغاز شد؛ بنابراین برخی کشور‌های رقیب عربستان در منطقه روابط مستقیمی با مقامات طالبان در کابل دارند. اگر ریاض نتواند روابط خود با طالبان را به همان سطح ۲۰ سال قبل برساند، این کشور به احتمال زیاد پیشرفت بیشتری خواهد کرد.
«کارولین روز» تحلیلگر ارشد موسسه «نیو لاینز» در واشنگتن می‌گوید: عربستان سعودی افغانستان را به عنوان منطقه‌ای حیاتی در حومه خود می‌بیند. ریاض جلوگیری از نفوذ ایران در این کشور و به ویژه روابط ایران و طالبان را ضروری می‌داند.
ترکیه همچنین به دنبال افزایش نفوذ خود با همکاری با قطر برای اداره فرودگاه کابل است، اما ممکن است مایل نباشد که در ماموریت این فرودگاه شرکت کند مگر اینکه واحد‌های آن در مدیریت امنیت مشارکت داشته باشند.
«مایکل تانشوم» عضو ارشد موسسه مطالعات اروپایی و امنیتی اتریش گفت: ورود ترکیه به افغانستان و تعمیق همکاری امنیتی آن با پاکستان، موضع سیاسی عربستان را پیچیده‌تر می‌کند. ریاض نمی‌تواند بیشتر از این از افغانستان دور بماند، اما باید با پاکستان و افغانستان به گونه‌ای ارتباط برقرار کند که مطابق با دستور کار اصلاحات و بلندپروازی خود برای تبدیل شدن به قطب اصلی تجاری خاورمیانه باشد.
تانخوم در ادامه افزود: پیشرفت نفوذ ایران در عراق برای امنیت عربستان معضل جدی بوده است بدین ترتیب ریاض نمی‌تواند اجازه گسترش نفوذ ایران را در افغانستان بدهد. با این حال، در حالی که منافع امنیتی اصلی عربستان ثابت مانده، صفحه شطرنج استراتژیک در میدان تغییر کرده است.
از زمان روی کار آمدن «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا، بر خلاف روابط نزدیک عربستان و آمریکا در دوران ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» روابط خاصی بین دو کشور وجود نداشته است.
با انتقاد آمریکا از کارنامه سیاه عربستان در زمینه حقوق بشر، ریاض ممکن است بخواهد از قرار گرفتن در گروه طالبان اجتناب کند. این روزها، اکثر کشور‌های غربی تنها می‌خواهند اطمینان حاصل کنند که طالبان به حقوق اولیه به ویژه حقوق زنان احترام می‌گذارد و به تکثیر تجهیزات تروریستی فضایی مبادرت نمی‌کند؛ بنابراین، بعید است که ریاض به زودی دولت طالبان را به رسمیت بشناسد بنابراین تلاش می‌کند تا آمریکا و سایر بلوک غرب پیشگام شوند و سپس از او پیروی کند. تا آن زمان، ریاض ممکن است با ارسال پیام‌هایی به طالبان از طریق اسلام آباد از ایجاد اختلافات خودداری کند.
«کارولین روز» تحلیلگر ارشد موسسه «نیو لاینز» معتقد است: علیرغم روابط تیره اخیر، عربستان سعودی و پاکستان در حال تقویت همکاری خود هستند. عربستان همچنین مشارکت‌های استراتژیک جایگزین دیگری را در افغانستان و منطقه، مانند تعمیق روابط با هند و آسیای مرکزی، بررسی خواهد کرد.
«محمد سلیمان» پژوهشگر موسسه خاورمیانه بر این باور است که، عربستان به احتمال زیاد از روابط خود با اسلام آباد برای از سرگیری روابط خود با افغانستان استفاده خواهد کرد. ریاض سیاست عملی در قبال افغانستان را دنبال خواهد کرد و سعی می‌کند از موقعیت مذهبی خود برای هدایت دولت جدید استفاده کند.
در همین حال، یکی از دغدغه‌های اصلی طالبان به رسمیت شناخته شدن به عنوان یک دولت قانونی و مشروع، تسریع کمک‌ها یا سرمایه گذاری خارجی است؛ بنابراین طالبان ممکن است موضع ملایم تری نسبت به گذشته داشته باشد.
