به گزارش تابناک، شرم یک احساس جهانی است و برای هنجار پذیری توسط همه جوامع استفاده می‌شود. اما زمانی احساس شرم با فرد ماندگار شده مشکل ساز می‌شود. برای اینکه شرم را بهتر درک کرده، نیاز دارد یه تعریف از شرم ارائه شود. شرم شامل احساسات منفی نسبت به خود می‌شود و اگرچه فرد می‌تواند توسط همسالان یا به طور کلی جامعه شرمنده شود، شرم را می‌توان به صورت مخفیانه نیز تجربه کرد.
البته باید توجه داشت شرم حل نشده مشکلات گوناگونی را در بزرگسالی ایجاد می‌کند که شامل احساس افسردگی، اضطراب و اعتماد به نفس پایین می‌شود. شرم همچنین ممکن است نشانه برخی از تشخیص‌های سلامت روان، مانند بدشکلی بدن، یا محصول یک تجربه آسیب‌زا، مانند تجاوز جنسی باشد. با این حال اگر شرم باعث شود خودتان را سختگیرانه ارزیابی کنید، مشکل‌ساز می‌شود. چراکه این منتقد درونی به شما می‌گوید که آدم بد یا بی‌ارزشی هستید.
درمانگران سال‌ها به مراجعان آموزش می‌دادند که «کودک درون خود» را تقویت کنند و این راهبرد درمانی در موارد بسیاری اثربخش واقع می‌شد اما آموزش شفقت به خود چیزی فراتر از این حرف‌ها است و به قربانیان کمک می‌کند که با رنج کودکی خود ارتباط عمیق‌تری برقرار کنند.آنها به خاطرات خود از سوء‌استفادۀ جسمی، جنسی، هیجانی و بی‌توجهی می‌پیوندند اما این بار با فاصله، نه اینکه از نو سوء‌استفاده را تجربه کنند، بلکه در قالب شاهدی مشفق آن خاطرات را به یاد می‌آورند و بدون اینکه دوباره تبدیل به آن کودک شوند، نسبت به کودکی خود، شفقت می‌ورزند. به این ترتیب با یادآوری خاطرات، احتمال تجربۀ مجدد تروما کاهش می‌یابد و این امکان را به فرد می‌دهد که خود او محافظ و مراقب عاشقی باشد که در کودکی به آن نیاز داشت. این مراقب به او کمک می‌کند تا زخم‌های خویش را التیام بخشد و بیاموزد که اکنون با خود مهرورزانه‌تر و عاشقانه‌تر رفتار کند.
با این حال، حقیقت این است که چقدر عمیقاً احساس شرمندگی می‌کنید، ربطی به ارزش شما یا کارهای اشتباهی که انجام داده‌اید ندارد.برخی دیگر از مفاهیم رایج که با شرم همپوشانی دارند عبارتند از خجالت، تحقیر و گناه؛ با این حال، این اصطلاحات مختلف دارای تفاوت های ظریف در معنایی هستند که دانستن آنها برای درک بهتر شرم مهم است.
نشانه‌های شرم
آیا نمی‌دانید که ممکن است شرم را تجربه کنید؟ در زیر فهرستی از واکنش‌های شرمساری که به گفته روان‌پزشک پیتر برگین در کتاب گناه، شرم، و اضطراب ارائه شده است، آورده شده است: احساس حساس بودن،احساس عدم قدردانی،سرخ شدن غیر قابل کنترل،احساس استفاده شدن،احساس طرد شدن، احساس می‌کنید تاثیر کمی دارید، نگرانی از اینکه دیگران در مورد شما چه فکری می کنند، نگرانی از اینکه با شما محترمانه رفتار نمی‌شود،احساس می کنید دیگران از شما سوء استفاده می‌کنند،می‌خواهید حرف آخر را شما بزنید،افکار یا احساسات خود را به اشتراک نمی‌گذارید زیرا می ترسید خجالت بکشید،ترس از نامناسب بودن یا احمق به نظر رسیدن،نگران شکست خوردن بیشتر از انجام یک کار غیر اخلاقی،کمال گرا بودن،احساس یک فرد خارجی یا اینکه متفاوت هستید یا کنار گذاشته شده اید،احساس مشکوک بودن یا اینکه نمی توانید به دیگران اعتماد کنید،نمی خواهید در مرکز توجه قرار بگیرید،می‌خواهید مردم را دور کنید یا خود را کنار بکشید،احساس اینکه نمی‌توانید خود واقعی خود باشید،تلاش برای پنهان کردن خود یا نامحسوس بودن،از دست دادن هویت،احساس ناکافی بودن،احساس پشیمانی
شرم در مقابل گناه
شرم با گناه دو مقوله جدا هستند. شخص زمانی احساس گناه می‌کند که عمل اشتباهی را انجام داده و نسبت به آن احساس بدی داشته باشد.اما شرم امر دورنی است که به شخصیت شما ربط دارد و فکر می‌کنید غیرقابل قبول است. ربطی به انجام کار اشتباه ندارد. معمولا احساس شرم زمانی روی می‌دهد که درک می‌کنید که به اندازه کافی خوب نیستید.
اگر بتوانید بیاموزید که احساس گناه خود را از شرم جدا کنید، این یکی از اولین قدم ها برای کاهش شرم به طور کلی خواهد بود.اکنون که شرم خود را شناسایی و تأیید کردید، زمان آن فرا رسیده است که برای پذیرش آن تلاش کنید. شاید این کار غیرممکن به نظر برسد، اما برای رهایی از شرم لازم است که این احساسات را از درون خود بیرون بیاورید.
طبیعی است که هنگام انجام این کار دچار مشکل شوید. مهم است که به خودتان عشق و پذیرش نشان دهید و اطراف‌تان را با کسانی که همین موارد را به شما نشان می‌دهند احاطه کنید. شما به افرادی نیاز دارید که شما را بدون قید و شرط بپذیرند. اگر چنین چیزی در زندگی شما وجود ندارد، آن را در بین دوستان، خانواده یا حتی یک گروه‌ی حمایتی جست‌وجو کنید.
به یاد داشته باشید که وقتی احساس شرم می‌کنید، عشق شما به خودتان باید بی‌قید و شرط باشد. با خودتان و با دیگران صادق باشید. از شرمی که احساس می‌کنید اجتناب نکنید، بلکه در مورد احساسات خود صحبت کنید و آنها را در فضای امنی که ایجاد کرده‌اید به اشتراک بگذارید.
منبع: ایسنا
