ابراهیم فراهانی: روسیه گیر کرده در باتلاق اوکراین با جنگ فرسایشی مواجه است. آمریکا و به خصوص بریتانیا، ادامه جنگ را مورد هدف قرار داده اند. روسیه به کاهش حمایت آمریکا از اوکراین چشم دوخته تا بتواند زلنسکی را سر میز مذاکره بکشاند و راضی به قبول دست کشیدن از سرزمین های اشغالی کند.
عربستان به دنبال حمایت نظامی امنیتی بیشتر برای تغییر معادلات منطقه است. البته این موضوع را باید در نظر گرفت که بن سلمان خام، با تجربه شده است و به دنبال تصمیمات ناگهانی نیست و سیاست کاهش تنش و همکاری با روسیه در کنترل قیمت نفت را ادامه می دهد. سوریه ویران بدون پول عربستان و امارات، بازسازی نمی شود. دو دهه طول می کشد تا سوریه قسمتی از ویرانه ها را جبران کند.
اسرائیل بعد از 7 اکتبر، در فشار افکار عمومی دنیا قرار دارد. شمار کشورهایی که برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین اعلام آمادگی کردند رو به افزایش است. طرح ابراهیم از به رسمیت شناختن اسرائیل از سوی اعراب با دو کشوری در سطح جهانی همراه شده است. اسرائیل با حمایت ترامپ می تواند خواسته های خود را برای کنترل غزه و کرانه باختری، دیکته کند. فشار به ایران با ترامپ به مراتب سهل تر از دوران بایدن است. بایدن همواره به دنبال ساقط کردن دولت نتانیاهو بود و حتی مدت کوتاهی با نخست وزیری بنت موفق شد.
ترکیه و ایران وضعیت متفاوتی دارند
ترکیه به تازگی از لیست خاکستری FATF زمان ترامپ خارج شده است و به دنبال درگیری جدیدی با آمریکا نیست. اقتصاد ترکیه با کسری بودجه و تورم افسار گسیخته مواجه است.
حزب اردوغان AKP در انتخابات شهرداری های اخیر، نتایج ناامید کننده ای را به دست آورده است. نزدیکی اردوغان به حزب مخالف جمهوری خلق CHP، سبب رنجش متحد یک دهه اخیرش یعنی حزب حرکت ملی MHP شده است.
برقراری رابطه با سوریه، بدون پذیرش شرایط اسد در خروج از سرزمین های اشغال شده، آسان نیست. ارزش و وزن سیاسی ترکیه برای اروپا به عنوان سد نفوذ و هجوم بحران تروریست و پناهندگان به مراتب بیشتر از ترامپ ناتو ستیز است.
ایران با رئیس جمهور میانه رو، آماده رویارویی با ترامپ شده است. تقدیر آمدن پزشکیان با واسطه یا بی واسطه، حساس ترین زمان تاریخ ایران را رقم می زند. ایران امروز با ایران سال 2018 و خروج ترامپ از برجام متفاوت است.
ذخایر و غلظت اورانیوم ایران افزایش یافته است در مقابل زیرساخت ها فرسوده تر و اقتصاد نابه سامان تر است. کسری بودجه و بدهی چند صد همتی در کنار اجرای برنامه تک نرخی کردن ارز، می تواند شوک دهشتناکی را به اقتصاد بیمار ایران وارد کند.
دولت جدید می تواند معدود فرصت های ج. ا برای گریز از بحران های پیش رو باشد. پذیرش چند شرط باقی مانده FATF و خارج شدن از لیست سیاه می تواند امیدبخش باشد.
تنها راه چاره برقراری دیپلماسی متوازن میان شرق و غرب است. ایران می تواند با مدیریت هوشمندانه از تضادهای هر کشوری در برابر کشور مقابل امتیاز بگیرید و بازی کند. روسیه در برابر آمریکا، چین در برابری هند، ترکیه در برابر عربستان، قطر در برابر امارات، و بالعکس. تجربه حمایت از روسیه در جنگ اوکراین، برای ایران، نتایج مطلوبی نداشت.
در بسیاری از محافل، همیشه بزرگان نظام معتقد بودند که با جمهوری خواهان بهتر می توان نتیجه گرفت اما با ترامپ که شبانه توییت می زد و خواهد زد، می توان مذاکرات محرمانه را به نتیجه رساند؟