مجلس یازدهم که یکی از ضعیفترین مجالس در زمینه سیاستگذاری اقتصادی بود، با همه حواشیهایش به پایان رسید. سانحه سقوط بالگرد آقای رئیسی و همراهان در 30 اردیبهشت باعث شد که پایان مجلس یازدهم در 30 خرداد 1403 به چشم نیاید. مجلسی که در سکوت خبری به پایان دوره خود رسید، قطعا یکی از سیاسیترین مجالس تاریخ پارلمان در ایران بود.
اکثریت قوانینی که در این مجلس به تصویب رسید، به سود گروههای ذینفع و گروههای سیاسی تمام شد و حتی میتوان گفت مجلس یازدهم کمترین مصوبات را به سود مردم داشت. شاید هیچکدام از ما یادمان نباشد که این مجلس آخرین بار چه زمانی مصوبهای به سود مردم داشته است. در مقابل فهرستی طولانی از مصوبات در ذهن ماست که هر روز آثار آن را بر زندگی و کسبوکارمان احساس میکنیم.
تلاش برای تأمین منافع گروههای سیاسی ویژگی این مجلس بود، همچنین در این مجلس افراد متخصص و مستقل کمتر حضور داشتند. این مجلس چهره ملی کم داشت و اغلب تصمیمهای آن پراکنده و تقویت کننده رانت و فساد بود.
لوایح بودجه که توسط نمایندگان مجلس یازدهم به تصویب رسید، بحرانهای اقتصاد را تشدید و تورم و رکود بیشتر را به مردم تحمیل کرد. همه این ویژگیها درباره مجلس فعلی هم صدق میکند و دور از ذهن نیست که مجلس دوازدهم کپی برابر اصل مجلس یازدهم باشد. چون مجلس فعلی هم حال و هوای توسعهطلبی ندارد، بسیار سیاسی است و برخی نمایندگان آن حداقل آرای مردمی را با زحمت زیاد کسب کردهاند.
مسیر اثرگذاری
نمایندگان مجلس یازدهم از دو مسیر روی زندگی و کسب و کارمان اثر گذاشتند؛ مسیر اول فعالیتها و جهتگیریهای سیاسی آنها بود و مسیر دوم، قوانینی که به تصویب این نمایندگان رسید. هنوز نطقهای سیاسی برخی نمایندگان این مجلس در گوشمان صدا میکند که علیه برجام و در دفاع از تحریمهای ظالمانه انجام شد. هنوز موضعگیریهای پوپولیستی برخی نمایندگان این مجلس را در هنگام تصویب لوایح بودجه از یاد نبردهایم و هنوز از یادمان نرفته که نام برخی نمایندگان این مجلس در چه بده-بستانهایی مطرح شد. به عنوان نمونه میتوان به ماجرای خودروهای شاسی بلند اشاره کرده که اعتبار خیلی از نمایندگان این دوره را زیر سوال برد.
همچنین در این مجلس تصمیمهایی گرفته شد که مسیر اقتصاد کشور را منحرف کرد که حتی اگر همین امروز هم آن تصمیمها لغو شوند، آثاری که به جا گذاشتند تا نسلهای آینده هم ادامه خواهد داشت. به طور مثال یکی از بدترین مصوبات این مجلس«قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» بود که مانع از تجدید حیات برجام شد و تحریمهای شدیدتری برای جامعه ایران به ارمغان آورد. یکی دیگر از یادگاهای زیانبار این مجلس، « طرح صیانت از فضای مجازی» بود که مسیر رشد بنگاههای نوآور را مسدود کرد. «نسخ قانون تغییر ساعت رسمی کشور» هم یکی دیگر از مصوبات زیانبار این مجلس بود. همچنین نمایندگان این مجلس به جای اینکه در بودجههای سالانه، مخارج دولت و نهادی غیر اقتصادی و شرکای سیاسی را کم کنند تا کسری بودجه جبران شود، از طریق فشارهای مالیاتی، سفرههای مردم را کوچک کردند و طبقه متوسط را فقیر کردند.
همه میدانیم که اقتصاد ایران بیش از هرزمان دیگری به منطقه بحران نزدیک شده است. هرکدام از ابربحرانهای موجود برای زمینگیر کردن اقتصادی در حدو اندازه اقتصاد ایران میتواند کافی باشد. مسائل اقتصادی ما حل نشده و از سالهای دور هم چنان لاینحل باقی مانده است. انباشت مسائل حل نشده در حوزه اقتصاد، به طور قطع عواقب اجتماعی و سیاسی خواهد داشت. اکنون که مجلس پوست انداخته و دولتی دیگر در حال استقرار است، فرصت بسیار خوبی برای اصلاح مسیر به وجود آمده است. آیا از این فرصت بهره لازم برده میشود؟
محسن جلال پور
