تروما یا روان زخم چیست؟

ابتدا بیایید بررسی کنیم که تروما چیست. تروما یا روان زخم، به زخمی عمیق در روان انسان گفته می شود که در اثر تجارب ناخوشایند و طاقت فرسا به وجود آمده است. این تجارب می توانند شامل موارد مختلفی مانند خشونت، تصادف، بلایای طبیعی، سوء استفاده، از دست دادن عزیزان و یا هر اتفاق ناگوار و شوک آوری باشند. دقت کنید که تروما فقط به یاد آوردن یک اتفاق بد نیست. بلکه تجربه ای عمیق و پیچیده است که بر سلامت روحی و جسمی فرد تاثیر میگذارد.

به زبان ساده، تروما یک اتفاق دردناک است. همه ما در طول زندگی خودمان رویدادهای سختی را تجربه خواهیم کرد، اما همه افراد به طور یکسان به آن واکنش نشان نخواهند داد. همچنین این تجربیات ممکن است حتی تا مدت ها بعد از وقوع حادثه نیز ما را تحت تاثیر قرار دهند.

انواع تروما

انواع تروما در روانشناسی تعداد بالایی دارند و ممکن است هر فردی یک یا چند مورد از آن ها را به صورت همزمان تجربه کند. در این قسمت بیایید به بررسی انواع این تروماها بپردازیم.

1. تروما حاد

تروما حاد، در اثر یک رویداد ناگهانی و شدید مانند تصادف، سیل، زلزله یا حمله فیزیکی به وجود می آید. این نوع تروما می تواند منجر به علائمی مانند اضطراب، افسردگی، کابوس های شبانه و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شود.

2. تروما پیچیده

تروما پیچیده، نوعی از تروما است که در اثر تجارب مکرر و طولانی مدت خشونت و یا آزار در دوران کودکی به وجود آمده است. این نوع تروما اثرات مخربی بر رشد و سلامت روان فرد دارد و میتواند منجر به علائمی مانند اختلال هویت، مشکلات دلبستگی، افسردگی، اضطراب و بسیاری مشکلات دیگر شود.

3. تروما بین نسلی

تروما بین نسلی، نوعی از تروما است که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود. این نوع تروما می‌تواند از طریق داستان ها، خاطرات، باورها و یا حتی ژنتیک به نسل های بعدی منتقل شده و بر سلامت روان نسل های جوان و کوچکتر تاثیر بگذارد.

4. تروما فیزیکی

تروما فیزیکی به آسیب یا ضربه به بدن اشاره دارد که می تواند در اثر عوامل مختلفی مانند تصادف، سقوط، جراحت، یا خشونت ایجاد شود. این نوع تروما می تواند منجر به آسیب های مختلفی از جمله شکستگی، خونریزی، و آسیب های مغزی شود.

5. مولتی تروما

مولتی تروما وقتی است که فرد دچار دو یا چند آسیب تروماتیک همزمان می شود. این نوع تروما اغلب در اثر تصادفات رانندگی، سقوط از ارتفاع، یا انفجار می تواند رخ دهد. مولتی تروما می تواند بسیار خطرناک باشد و نیاز به مراقبت های پزشکی فوری دارد.

6. تروما مزمن

بله، ترومای مزمن نوعی تروما است که در طول زمان اتفاق می افتد و می تواند اثرات مخربی بر سلامت روان و جسم افراد داشته باشد. تفاوت ترومای مزمن با سایر انواع تروما در این است که ترومای مزمن به طور مداوم و در طول زمان اتفاق می افتد مثلا در پاسخ به قلدری و خشونت خانگی، در حالی که سایر انواع تروما به طور ناگهانی رخ می دهند.

انواع مختلفی از تروما وجود دارد که در این قسمت برخی از آن ها را بررسی کردیم. هر نوع تروما می تواند علائم و عواقب خاص خود را داشته باشد. مهم است که در صورت مشاهده هر یک از این علائم، به سرعت به یک مشاور متخصص مراجعه کنید. اگر تروما باعث بروز مشکلاتی در خانه و ارتباطات شما شده است، مهم است که به یک مرکز مشاوره خانواده مراجعه کرده و از یک فرد حرفه ای راهنمایی بگیرید.

دلیل ایجاد تروما

تروما میتواند دلایل بسیار مختلفی را شامل شود. در این قسمت برخی از عوامل بروز و ایجاد روان زخم را بررسی میکنیم.

• آزار و اذیت: آزار جنسی، جسمی یا عاطفی
• خشونت: خشونت خانگی، جنگ، یا مشاهده خشونت
• فاجعه: بلایای طبیعی، تصادفات رانندگی، یا حملات تروریستی
• مرگ: مرگ یکی از عزیزان، به خصوص اگر ناگهانی یا غیرمنتظره باشد
• بیماری: بیماری های سخت یا مزمن
• تجربیات دوران کودکی: غفلت، بی‌توجهی، یا سواستفاده

تروما می تواند یک تجربه بسیار طاقت فرسا باشد اما مهم است به یاد داشته باشید که شما تنها نیستید. بسیاری از افراد در سراسر جهان نیز تروما را تجربه می کنند و راه های مختلفی برای بهبودی و التیام وجود دارد. با کمک متخصصان سلامت روان، شما می توانید یاد بگیرید که با خاطرات تروماتیک خود کنار بیایید و زندگی سالم و رضایت بخشی بسازید. برخی از این تروماها میتوانند تاثیر بسیار عمیقی در زندگی روزمره ما و نحوه برقراری ارتباط ما با دیگران باشند. برای مثال برخی تروماهای کودکی میتوانند باعث شوند که فرد در بزرگسالی نتواند به صورت موثر و سالم با دیگران ارتباط برقرار کند و در ازدواج خود نیز به مشکل بربخورد. در این صورت درست است که مراجعه به یک کلینیک مشاوره ازدواج انتخاب خوبی است، اما اگر ریشه تروما باشد، خوب است که به صورت ریشه ای درمان شود.

درمان تروما

1. درمان شناختی رفتاری (CBT)

یکی از اولین روش هایی که برای درمان روان زخم به کار میرود، درمان شناختی رفتاری است. در این روش، درمانگر کمک می کند تا افکار و باورهای منفی مرتبط با تروما را شناسایی کنید و برای اصلاح آن ها تلاش کنید و به جای آنها، افکار و باورهای سالم و سازنده را جایگزین کنید.

2. درمان روان پویشی

تمرکز این روش درمانی بر ریشه های تروما در تجربیات دوران کودکی است. این رشو به شما کمک میکند تا احساسات و هیجانات مرتبط با تروما را درک کنید و آنها را به طور سالمی پردازش کنید و برای درمان آن ها تلاش کنید.

5. دارو درمانی

در برخی موارد، داروها می توانند به طور موقت برای کنترل علائمی مانند اضطراب، افسردگی و بی خوابی که در اثر تروما به وجود می آیند، استفاده شوند. اگر علائم افسردگی و یا اضطراب بسیار زیادی در اثر روان زخم تجربه می کنید، حتما مراجعه به مشاوره افسردگی را جدی بگیرید.