فاخره بهبهانی: پودر موبر یا واجبی که در طب سنتی به آن نوره گفته می شود، فراورده ای پودری شکل به رنگ سفید با بوی بسیار تند و نامطبوع است که از زمان های قدیم تا به امروز از کاربرد موزدایی آن استفاده می شود. این پودر ترکیبی از آهک و زرنیخ است. زرنیخ همان آرسنیک سمی و کشنده است که همراه با آهک خاصیت خورندگی و موزدایی دارد.
خوب است بدانید زرنیخ موجود در واجبی باعث شده که این محصول نوعی ماده آرایشی سمی محسوب شود. البته امروزه در واجبی های طرح جدید و کارخانه ای از سولفید یا باریوم سولفات به عنوان جایگزین ارسنیک استفاده می شود. اما جالب است بدانید در فضای مجازی برخی از عطاری ها و افراد منتسب به طب سنتی، فواید درمانی نوره را به داشتن زرنیخ آن می دانند و حتی با ادعای خواص درمانی و فواید ضدسرطانی زرنیخ (ارسنیک!)، افراد را به استشمام بو و استعمال واجبی های حاوی زرنیخ بر روی پوست تشویق می کنند.
این نوره‌های ناسالم
دکتر نسرین مویدنیا، متخصص علوم و صنایع غذایی در گفتگو با خبرآنلاین می‌گوید: مهمترین نکته‌ای که ممکن است خیلی افراد از آن بی‌خبر باشند وجود ارسنیک در پودرهای موبر بی نام و نشانی است که در ایران به اسم واجبی و در طب سنتی با نام نوره شناخته می‌شوند. این پودرها حاوی ترکیب آهک و زرنیخ هستند که زرنیخ چیزی نیست جز سولفید ارسنیک که از نوع معدنی و خطرناک است. این پودرهای موبر بی‌نام و نشان که بیشتر توسط افراد سودجو در مراکز نامعتبر عرضه می‌شوند، اغلب به شکل غیراستاندارد و غیرمجاز در ایران، هند و آسیای شرقی تولید و نه تنها از طریق استنشاق بلکه تماس پوستی می‌توانند سبب بروز بیماری‌های سرطان‌زای ریه و پوست شوند. البته انواع داروخانه ای و مجوزدار این پودرها حاوی ارسنیک نبوده و باید طبق دستورالعمل مصرفی استفاده شوند. بد نیست بدانید مرگ موش نیز حاوی اکسید خطرناک ارسنیک است و در هنگام تله‌گذاری باید نهایت دقت انجام شود.
خطرات آرسنیک معدنی
ارسنیک یک فلز سنگین و سمی و خطرناک است. این ترکیب به طور طبیعی در آب، هوا، خاک و حتی در گیاهان و حیوانات به واسطه آلودگی وجود دارد و ما می‌توانیم به شکل‌های مختلفی در معرض خطرات این فلز قرار گیریم. اصولا ارسنیک دو نوع معدنی و غیرمعدنی دارد که نوع معدنی آن بسیار خطرناک و سرطان‌زا و در واجبی ها بکار می رود اما نوع غیرمعدنی، خطرات کمتری نسبت به نوع معدنی آن دارد. خطر ناشی از ارسنیک به حدی زیاد و تهدیدکننده است که از طرف انجمن سرطان آمریکا به وضوح به نقش این فلز سنگین در بروز سرطان ریه، مثانه، پوست، کلیه، کبد و پروستات اشاره شده است. بر این اساس انواع پودرهای موبر را از مراکز معتبر و داروخانه ها که مندرج به نام محصول، ادرس کارخانه و دارای گواهی وزارت بهداشت است خریداری کنید.
