تابوشکنی لاریجانی با طرح گفتگوی مستقیم با آمریکا؛ شروطی که دیده نشد!

اگرچه علی لاریجانی در گفتگوی خود بر شروط ایران و لزوم پذیرش آن از سوی دولت آمریکا تاکید کرده بود، ولی برخی برداشت‌های نادرست آنرا به منزله گفتگوی «بدون شرط» ارزیابی کرده بودند.

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا موضوع سیاست خارجی آمریکا نسبت به ایران و نوع رویکرد ایران مورد تحلیل‌های مختلف قرار گرفت.

پیش از به قدرت رسیدن ترامپ، عباس عراقچی وزیر خارجه ایران گفته بود بر اساس منافع ملی مذاکره می‌کنیم و برای ایران فرقی ندارد چه کسی در آمریکا در قدرت باشد.

اخیرا هم علی لاریجانی مشاور رهبر انقلاب در گفتگو با سایت Khamenei.ir خطاب به دولت ترامپ گفته است: «دو تا راه بیشتر پیش رویتان ندارید؛ یکی برگردید به همان برجامی که تصویب شده -خب ایران همیشه به شما گفته بیایید برگردید اشتباهتان را حل کنید البته خسارت‌های ما را هم باید یکجوری تأمین کنید. یک راه دیگرش هم این است که خیلی خب، قبول ندارید؟ چون شنیدم دولت جدید ایالات متحده گفته «ما آن برجام را اصلاً قبول نداریم، چون ایرانی‌ها سر ما را کلاه گذاشتند!» آن وحی منزل نیست، خب بیایید سر موضوع جدید: شما می‌گویید «ایران هسته‌ای را ما قبول داریم. به سمت بمب نرود عیب ندارد!»؛ ما غنی‌سازی در این حد داریم، خب بیایید توافق کنید که ایران یک شروطی دارد برای این امر با توجه به تجربه‌ی گذشته ما به سمت بمب نمی‌رویم، شما هم شروط ما را بپذیرید. توافق بعدی بکنید؛ بنابراین ما توصیه نمی‌کنیم شما رفتار غلط قبلی‌تان را دنبال کنید. ولی به‌هرحال این هم یک راه‌حل است. بیایید از این راه‌حل استفاده کنید.»

در یک توئیت و برای رفع برداشت‌های نادرست از سخنان خود، لاریجانی تأکید کرده است که ۱-در موضوع هسته‌ای، آمریکا توافق قبلی (برجام) را بهم زد و از آن خارج شد و از این طریق به ایران خسارت وارد کرد؛ ۲- ایران غنی‌سازی خود را آغاز کرد و درجه‌ی خلوص را به بالای ۶۰٪ رساند؛ ۳- دو طرف در موقعیت جدید قرار دارند، اگر مسئولان جدید آمریکا می‌گویند در موضوع هسته‌ای ایران صرفاً با سلاح هسته‌ای مخالف‌اند باید در ازای این امر شروط ایران را بپذیرند و امتیاز لازم من‌جمله «جبران خسارات ایران» و نظایر آن را قبول کنند تا توافق جدید به‌دست آید نه اینکه یک طرفه امریه صادر کنند نظیر تصمیم آنان در آژانس!»

نکته مهم سخنان لاریجانی تصریح گفتگوی مستقیم با امریکا بوده است. اگرچه لاریجانی در گفتگوی خود بر شروط ایران و لزوم پذیرش آن از سوی دولت آمریکا تاکید کرده بود، ولی برخی برداشت‌های نادرست آنرا به منزله گفتگوی «بدون شرط» ارزیابی کرده بودند.

دولت پزشکیان نیز در سیاست خارجی سه مأموریت اصلی برای خود قائل است: «تأمین منافع ملّی، حفظ و افزایش ثروت ملّی» «تحکیم امنیت ملّی و ارتقاء قدرت» و «حفظ و تقویت عزّت ملّی».

به تعبیر عراقچی، سیاست خارجی دولت چهاردهم خلاصه می‌شود در «بسترسازی برای افزایش ثروت، قدرت و منزلت جمهوری اسلامی ایران».

بر این اساس ایران اعلام کرده است سیاست کاهش تنش با آمریکا را دنبال می‌کند ضمن اینکه «گفتگوی سازنده» با اروپا را نیز دنبال خواهد کرد. با این وجود عراقچی تصریح کرده است که اگر دولت جدید آمریکا به سیاست فشار حداکثری و سیاست‌های خصمانه روی آورد مواضع ما روشن است.

عراقچی همچنین بعد از صدور قطعنامه شورای حکام آژانس و رویکرد خصمانه تروئیکای اروپا گفته است: «اراده واقعی برای همکاری با آژانس انرژی اتمی داریم، اما اقدام اروپا با این رویکرد در تضاد است. قبلا به کشور‌های اروپایی هشدار داده بودیم که به چنین «تصمیمات سیاسی» پاسخ مناسبی خواهیم داد. اروپایی‌ها به خوبی می‌دانند که چنین فشار‌هایی ما را از تصمیم خود برای همکاری مثبت با آژانس انرژی اتمی منصرف نخواهد کرد.»

روند کنونی ایران برای پاسخ به فشار‌های اروپا اتخاذ سیاست چندبعدی است. ایران از یک طرف در پاسخ به قطعنامه اژانس اعلام کرده که سانتریفیوژ‌های جدید و پیشرفته را راه اندازی می‌کند و از سوی دیگر مسیر دیپلماسی با اروپا را دنبال می‌کند.

در این راستا و بعد از صدور قطعنامه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی مقرر است ایران و سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس (تروئیکای اروپا) در ۲۹ نوامبر (نهم آذر) در ژنو سوئیس در سطح معاون وزیر دیدار داشته باشند. بنا بر اعلام رسانه ژاپنی کیودو، هدایت هیات ایران در این مذاکرات را «مجید تخت روانچی» معاون وزیر امور خارجه که از مذاکره کنندگان برجام نیز بود بر عهده خواهد داشت.

در این خصوص، «اسماعیل بقائی» با اشاره به سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تعامل و همکاری با دیگر کشور‌ها بر مبنای اصول عزت، حکمت و مصلحت، گفتگو‌های آتی با سه کشور اروپایی را در ادامه گفتگو‌های انجام شده با آنها در حاشیه اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک توصیف کرد و گفته است در این دور از گفتگو‌ها که از همان نیویورک برنامه‌ریزی شده است، طیفی از مباحث و موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله موضوع فلسطین و لبنان، و نیز موضوع هسته‌ای مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهد گرفت.

در حال حاضر یکی از موضوعاتی که بر روابط ایران و اروپا سایه افکنده است، ادعای ارسال موشک از سوی ایران به روسیه است. در این راستا، اروپا تحریم‌هایی را علیه کشتیرانی و هواپیمایی ایران اعمال کرده است.

اگرچه حتی «ولودیمیر زلنسکی»، رئیس جمهور اوکراین، نیز اعلام کرده بود که مدرکی دال بر وجود موشک‌های ایران در جنگ اوکراین وجود ندارد، کشور‌های اروپایی و آمریکا این تحریم‌ها را اعمال کردند.

به نظر می‌رسد از سوی اروپا و آمریکا سه موضوع جنگ اوکراین؛ جنگ در منطقه (غزه و لبنان) و موضوع هسته‌ای به هم مرتبط شده است.