مخالفت مجلس با تدریس زبان‌های قومی در مدارس

نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز (چهارشنبه) مجلس شورای اسلامی با کلیات طرح تدریس ادبیات زبان‌های قومی و محلی در مدارس کشور، موضوع اصل ۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، با ۱۰۴ رای موافق، ۱۳۰ رای مخالف و پنج رای ممتنع تصویب نشد.

به گزارش تابناک به نقل از برنا، احسان عظیمی‌راد، سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی درباره طرح تدریس ادبیات زبان‌های قومی و محلی در مدارس کشور (موضوع اصل ۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران)، اظهار کرد: در اصل پانزدهم قانون اساسی بیان شده که زبان و خط رسمی کشور زبان فارسی است. کلیه متون رسمی ما و کتب درسی ما باید مبتنی بر زبان فارسی باشد. در اصل پانزدهم قانون اساسی قید شده که تدریس ادبیات زبان‌های قومی و محلی در کنار زبان فارسی در مدارس آزاد هست، یعنی این طرح کاملاً منطبق بر اصل پانزدهم قانون اساسی است و بلکه می‌تواند یکی از الزامات آن باشد.

وی ادامه داد: همه نمایندگان عزیز ملت دغدغه اجرای سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش را دارند که جزء دغدغه‌های کلیدی رهبر عزیز انقلاب نیز هست. در سند تحول بنیادین در بخش هدف‌گذاری‌های عملیاتی و راهکارها، به بسط عدالت در برخورداری از فرصت‌های تعلیم و تربیت با کیفیت مناسب و در مناطق مختلف کشور اشاره شده است. در مناطق مختلف کشور، اقوام و گروه‌های مختلف زندگی می‌کنند و زبان‌های مختلف و ادبیات محلی آنها باید مورد توجه جدی برای گسترش عدالت در نظام تعلیم و تربیت آن منطقه قرار بگیرد.

سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی تاکید کرد:  در سند تحول بنیادین به نظام آموزش و پرورش اختیار داده شده است که می‌تواند و باید حداقل ۱۰ درصد و حداکثر ۲۰ درصد از برنامه‌های آموزشی خودش را برای معرفی حرفه‌ها، هنرها، آیین‌ها و رسوم‌ها مبتنی بر جغرافیا و مبتنی بر استان و در واقع با رعایت مناطق روستایی و عشایری به صورت اخص و ویژه انجام بدهد. حفظ هویت ملی، حفظ و تقویت هویت اسلامی ایرانی‌ هدف اجرای این طرح است. همچنین دو ساعت از زمان آموزشی در مدارس به این طرح اختصاص پیدا خواهد کرد.

محمدمهدی شهریاری، نماینده مردم خراسان شمالی در مجلس شورای اسلامی در مخالفت با این طرح عنوان کرد: آموزش زبان‌های محلی در بعضی از کشورها وجود دارد اما در این کشورها اقوام کمی وجود دارد. در کشور ما قومیت‌های مختلفی زندگی می‌کنند و بعضا فعالیت‌هایی برای تجزیه کشور انجام می‌دهند. در شرایط فعلی به صلاح نیست خودمان این موضوعات را تشدید کنیم.

وی ادامه داد: از سوی دیگر ظرفیت‌های آموزش و پرورش کشور ما به اندازه اجرای این طرح نیست و بودجه آن نیز وجود ندارد. در شرایط فعلی که نارضایتی‌ها گسترده است، صلاح نیست این طرح تصویب شود.

در ادامه محمود طاهری در موافقت با طرح تدریس ادبیات زبان‌های قومی در مدارس گفت: تلاش برای تقویت وحدت ملی بین اقوام ملی امر پراهمیتی است.

وی ادامه داد: زبان اولین و مهم‌ترین و گسترده‌ترین دریچه شناخت و فهم هر انسانی نسبت به جهان اطرافش می‌باشد. زبان مادری زبانی است که مادر در ناخودآگاه خود در واگویی‌ها و حدیث نفس خود و در مکالمه عینی با فرزندی که در بطن دارد از آن استفاده می‌کند، لذا درونی‌ترین ابزار شناخته و ادراکی برای هر انسانی ابتدا زبان مادری است. زبان مادری حامل ارزش‌ها، باورها، سنت‌ها، ادبیات، هنر و علوم هر ملت است این زبان پیوندی محکم بین نسل‌های گذشته حال و آینده ایجاد می‌کند.

بهنام سعیدی، نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در مخالفت با این طرح گفت: امروز اولویت آموزش و پرورش کشور این موضوع نیست. با تصویب این طرح زبان فارسی که زبان رسمی کشور است، تضعیف می‌شود.

وی ادامه داد: این طرح مشکلات اجرایی نیز خواهد داشت‌ چرا که نیازمند بودجه است. نگرانی‌های امنیتی نیز وجود دارد و ممکن است باعث ایجاد مشکلات قومی شود. زیرساخت‌های لازم برای تدریس زبان‌های محلی و قومی وجود ندارد. آیا معلم‌ها و کتاب‌های تخصصی برای تدریس آن را داریم؟

سپس صدیف بدری در موافقت با طرح مذکور عنوان کرد: اصل ۱۵ قانون اساسی چندین سال است که عملیاتی نشده است. اجرایی شدن این اصل در چهار دهه گذشته، مسئله قانون‌گذاری کشور بوده است.  طرح حاضر به دنبال ایجاد چنین سازوکاری است.

وی ادامه داد: حفظ امنیت ملی و جلوگیری از فراموشی فرهنگ‌ها در این طرح بسیار حائز اهمیت است. تقویت هویت‌های فردی به دلیل افزایش شناخت فرد از زبان و فرهنگ بومی خود از مزایای طرح تدریس زبان‌های محلی و قومی است.

در ادامه مهدی کوچک‌زاده، نماینده مردم تهران طرح تدریس زبان‌های محلی در مدارس را مغایر با قانون اساسی دانست و گفت: این طرح با اصل پانزدهم قانون اساسی مغایرت دارد. در این اصل گفته شده که کتب رسمی و تعلیمی باید طبق زبان فارسی باشند. اما در ماده ۲ و ۴ دولت مکلف به تدریس زبان‌های محلی شده است.

وی ادامه داد: طبق اصل ۱۶ اصل قانون اساسی نیز نمی‌توان موضوعی را که آزاد گذاشته شده است، به دولت تکلیف شود.

در ادامه محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به کوچک‌زاده گفت: طرح تدریس ادبیات زبان‌های محلی در مدارس را مغایر با قانون اساسی نمی‌دانم، اما مشکلاتی دارد که باید اصلاح شود.

روح الله متفکرآزاد، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای در موافقت با طرح یادشده گفت: ایران ما متشکل از اقوام، قومیت‌ها و فرهنگ‌ها است. اقوام برای ایران تهدید نیستند. رهبر انقلاب می‌فرمایند: معمولاً در کشورهای مختلف قومیت‌های مختلف تهدید هستند اما این موضوع برای کشور ما یک فرصت است.

وی ادامه داد: قانون اساسی این فرصت را برای ما فراهم کرده است چرا برای دو واحد اختیاری، امنیت کشور باید به هم بخورد؟ این تقکر پهلوی بود که فرهنگ‌ها و ادبیات قومیت‌ها را نابود می‌کرد. در این طرح هیچ چیز پیچیده‌ای وجود ندارد. فرهنگستان هنر و زبان فارسی نوع فرهنگ و زبان را مشخص خواهد کرد.

در پایان علیرضا منادی سفیدان، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: مخالفت دولت با قانون اساسی هتک حرمت به قانون اساسی است. رئیس‌جمهور محترم نیز در ایام انتخابات بر اجرای اصل ۱۵ تاکید داشتند اما چرا در اینجا دولت اعلام مخالفت کرده است؟ رهبر انقلاب به همسر شهیدی فرمودند که به فرزند خود زبان قومیت خود را یاد بده.