راهكارهاي پيشگيري از گازگرفتگي

در شش ماهه امسال 212 نفر به علت مسمومیت با گاز منوکسیدکربن جان خود را از دست دادند که در مقایسه با 274 نفری که سال گذشته در همین زمان دچار گازگرفتگی شده اند 22.6 درصد کاهش دیده می شود.

به گزارش جام جم آنلاين به نقل از اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل سازمان پزشکی قانونی کشور، 155 نفر از تلفات حوادث گازگرفتگی نیمه نخست امسال مرد و 57 نفر دیگر زن بودند.

همچنین استان تهران با 61 مورد گازگرفتگی، دارای بالاترین آمار بوده و مازندران، خوزستان و خراسان جنوبی، سه استانی هستند که در نیمه نخست امسال هیچ مورد گازگرفتگی در آنها ثبت نشده است. فروردین ماه با 80 مورد و شهریور ماه با هفت مورد، ماه های دارای بیشترین و کمترین گازگرفتگی در شش ماهه نخست امسال هستند.

از سویی بر اساس آمارهای این سازمان در 10 سال گذشته بيشترين آمار مرگ ناشي از مسموميت با گاز در سال 1386 ثبت شده، پس از آن در سال هاي 87 و 88 شاهد كاهش قابل توجه مرگ ناشي از اين نوع مسموميت بودیم اما مجدداً در سال هاي 89 و 90  آمار مرگ های ناشی از مسمومیت با گاز منوکسیدکربن افزایش یافت.

مرگ و مير ناشي از مسموميت با گاز منوكسيدكربن در سال 86، هزار و 24 نفر، در سال 87، 789 نفر، در سال 88، 769 نفر، در سال 89، 782 نفر و در سال 90 ، 965 نفر ثبت شده‌است.

 سازمان پزشکی قانونی با تأکید بر رعایت اصول ایمنی در نصب وسایل گازسوز به هم میهنان یادآور می شود از فصل پاییز و با سرد شدن هوا، شهروندان اقدام به نصب وسایل گرم کننده می کنند که بیشتر مصرف آنها گاز شهری است.

عدم رعایت اصول ایمنی باعث مسمومیت با گاز منوکسیدکربن می شود، لذا هم میهنان در استفاده از این وسایل نهایت دقت را داشته باشند.

به هم‌ميهنان توصيه می شود ضمن استفاده بهينه از وسايل گرمازا،‌ به توصيه هاي ايمني در خصوص سالم بودن و استفاده صحيح از وسايل گرمايشي و مسير خروجي گاز مونوكسيد كربن از دودکش اين وسايل توجه نمايند.

چند توصيه پيشگيرانه:

لازم به ذكر است گاز مونوكسيد كربن گازي بدون رنگ و بو است. عمده ترين منبع توليد اين گاز سوختن ناقص نفت و گاز است ولي اصولاً در اثر احتراق هر نوع ماده سوختني خصوصاً در محيط هاي در بسته و فاقد اكسيژن ممكن است توليد شود.

استفاده از آبگرمكن يا بخاري هاي مستعمل يا داراي نقص فني و فاقد دودكش يا داراي دودكش بدون عملكرد مناسب در منزل بيشترين موارد ابتلا به مسموميت را تشكيل مي دهند.

از آن جا كه تمايل اين گاز براي تركيب با هموگلوبين خون ما 250 برابر بيش از اكسيژن مي باشد لذا با بالا رفتن درصد آن در هواي اتاق، به سرعت باعث ايجاد مسموميت خواهد شد و اكسيژن رساني به بافت هاي مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال مي نمايد كه به علت بي رنگ و بي بو بودن اين گاز، ممكن است وجود آن در محيط تا زمان ايجاد علايم مسموميت شديد مورد توجه واقع نشود.

علايم مسموميت حاد با اين گاز شامل سردرد، سرگيجه، تهوع و استفراغ و احتمالاً درد شكمي و سپس حالت بيهوشي، تشنج و اغما مي باشد. در بيماران مبتلا به ناراحتي هاي قلبي ممكن است تشديد بيماري يك علامت هشدار دهنده باشد.

از ساير علايم مسموميت مي توان به سفتي عضلات، افزايش تعداد تنفس،كاهش فشار خون و گاه تنگي مردمك ها اشاره كرد. بايد توجه داشت كه اگر فردي در اثر ابتلا به مسموميت با گاز مونوكسيد كربن جان خود را از دست ندهد ممكن است دچار نواقص عصبي و رواني پيشرفته نظير فلج عضوي يا اختلال قواي مغز ي‌شود. مسموميت شديد با اين گاز مي تواند كشنده باشد.

چگونه از مسموميت با اين گاز پيشگيري كنيم؟

1. آگاه باشيد كه هر وسيله گرمازاي سوختني كه به نحوي با سوخت هاي فسيلي (نفت، گاز، ذغال سنگ) كار كند به صورت بالقوه مي تواند سبب توليد گاز مونوكسيدكربن شود.

2. از بخاري هاي مستعمل و فرسوده بدون دودكش يا داراي دودكش نامناسب و غير استاندارد استفاده نكنيد.

3. توجه داشته باشيد،‌ استفاده از بخاري هاي بدون دودكش به هيچ وجه از توليد گاز مونوكسيد كربن جلوگيري نمي كند.

4. هرگز در فضاي بسته و محدود كه تهويه كافي و مناسب ندارد (نظير اتاق، گاراژ و...) آتش روشن نكنيد.

5. هرگز در فضاي بسته گاراژ موتور اتومبيل را روشن نگذاريد.

6. قبل از راه اندازي وسايل گرمايشي، از سلامت مسير دودكش ساختمان و بدون ترَك و نشتي بودن آن اطمينان حاصل نموده و از اتصال مناسب و صحيح لوله بخاري و آبگرمكن به دودكش ديواري اطمينان حاصل نماييد.

7. تمام دودكش ها بايد وسيله انتهايي ضد باد (كلاهك) مناسب داشته باشد.

8. در محيط هاي شغلي و منازل كه در آنها از كوره و مشعل استفاده مي شود از سلامت دستگاه و سيستم تخليه دود اطمينان حاصل نماييد.

9. هر وسيله گازسوز بايد داراي يک دودکش مستقل و منتهي به فضاي بيرون باشد و لذا به کارگيري آب گرمکن هاي ديواري در فضاهاي بسته يا مکان هاي فاقد جريان هوا  مجاز نيست.

10. شيب لوله هاي افقي در داخل واحدها بايد مثبت و روبه بالا و ارتفاع عمودي لوله در بيرون حداقل سه برابر طول افقي آن باشد.

11. توجه به داغ بودن دودکش پس از روشن كردن وسيله گرمايشي به اطمينان شما از تخليه گاز كمك خواهد كرد. اگر لوله دودکش بخاري شما سرد است دليل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهاي سمي از دودکش است در اين صورت بايد ضمن رفع نقص، به طور موقت با بازکردن قسمتي از در يا پنجره تهويه در محيط ايجاد نماييد.

12. ضمن ايجاد تهويه مناسب جهت آشپزخانه و حمام منزل، از نصب آبگرمکن در حمام و نيز روشن کردن شعله‌هاي اجاق گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محيط داخل خانه جداً خودداري نماييد.

13. اگر فضاي منزل خود را با شوفاژ و سيستم حرارت مرکزي گرم مي کنيد درز بندي و بستن منافذ درها و پنجره ها به منظور جلوگيري از اتلاف حرارتي بلاملانع است اما درصورتي که از بخاري هاي گازسوز به منظور گرمايش محيط استفاده مي کنيد حتماً مختصري تهويه از طريق در يا پنجره در فضا ايجاد نماييد و از درز بندي و بستن کامل منافذ خودداري کنيد.

14. در صورت احساس علايم سردرد و سرگيجه و تهوع در مكاني كه احتمال وقوع مسموميت وجود دارد فوراً آن مكان را ترك کرده و به فضاي آزاد پناه ببريد و در اسرع وقت به پزشك مراجعه كنيد.

15- در صورت تداوم علايم فوق براي چند روز متوالي احتمال مسموميت خفيف با اين گاز وجود دارد كه بهتر است در اين مورد با پزشك خود مشورت كنيد.

16- رانندگان وسایل نقلیه سنگین، از روشن کردن گاز پیک نیک در اتاق وسیله نقلیه خود جهت استراحت و خواب جدا خودداری کنند.

در برخورد با موارد مسموميت با گاز مونوكسيد كربن چه بايد كرد؟

1. در صورت مواجهه با مصدومان، سريعاً آن ها را از محيط خارج كنيد.

2. پس از خارج ساختن مصدوم از محيط آلوده فوراً با اورژانس تماس بگيريد.

علائم حياتي مصدومان را کنترل کنيد و از باز بودن راه هاي هوايي مصدوم اطمينان حاصل نماييد.