طی سال های اخیر، یکی از مهمترین موارد اختلاف دولت مرکزی عراق و اقلیم خودمختار کردستان در این کشور، تلاش کردها برای مستقل کردن صادرات نفت خود از دولت مرکزی و از این طریق، جدایی هر چه بیشتر از عراق بوده است. به نظر می رسد اکنون با حمایت غرب و ترکیه، این برنامه با شدت بیشتری به جریان افتاده است.
به گزارش «تابناک»، نچیروان بارزانی، نخست وزیر اقلیم خودمختار کردستان عراق اخیراً در کنفرانسی بین المللی با موضوع امنیت انرژی و روابط خارجی در آلمان شرکت کرده که از سوی حزب دموکرات مسیحی آلمان برگزار شده و شخص آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان نیز در آن حضور داشته است. به نوشته سایت «المانیتور»، حضور بارزانی در این کنفرانس، علاقه اروپایی ها به نفت منطقه کردستان عراق را برانگیخته است.
المانیتور اشاره می کند که پس از سفر به آلمان نیز بارزانی ضمن دیدار از ترکیه، با مقامات آنکارا درباره احداث خط لوله ای از اقلیم کردستان به ترکیه مذاکره کرده است. مقامات اقلیم کردستان معتقدند با احداث این خط لوله می توانند استقلال خود را از عراق در حوزه نفتی تضمین نمایند. این در حالی است که دولت مرکزی عراق به شدت با این موضوع مخالف است.
به نوشته این سایت، آمریکا به طور کامل از نیات کردهای عراق در این زمینه آگاه است و البته نسبت به آن احساس نگرانی می کند. منابع رسانه ای نزدیک به جان کری، وزیر خارجه آمریکا گزارش داده اند که طی سفر اخیر کری به عراق، وی دو بار از مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان خواسته مذاکرات یکجانبه با ترکیه را رها کند.
به گفته این منابع، کری از بارزانی درخواست کرده صادارت نفت به ترکیه (اقدامی که مدتی است در حال انجام است) را رها کند تا از تعمیق شکاف میان اقلیم کردستان و دولت مرکزی در این موضوع جلوگیری شود. دولت اقلیم کردستان تاکنون در مجموع 50 قرارداد نفتی به امضا رسانده که دولت مرکزی هیچ یک از آن ها را به رسمیت نشناخته است.
اما مسئله اصلی اینجاست که در حال حاضر اقلیم کردستان تلاش دارد تا با گسترش طرح خط لوله، نفت این منطقه را از طریق ترکیه به بازارهای اروپایی برساند. دولتمردان کرد در این زمینه تلاشی برای جلب موافقت دولت عراق انجام نداده اند. آن ها معتقدند از آنجا که بر اساس قانون اساسی، حق توسعه «زیرساخت های بخش نفت» برای آن ها به رسمیت شناخته شده، آن ها می توانند چنین خط لوله ای را احداث نمایند.
به هر حال، هفته گذشته و در حاشیه کنفرانس بین المللی مذکور، نچیروان بارزانی با آنگلا مرکل دیدار و گفت و گو کرد. وی در این دیدار اظهار داشت که اقلیم کردستان نه تنها در بخش نفت، بلکه همچنین در زمینه تأمین نیازهای بلندمدت گازی اروپا نیز می تواند نقش موثری ایفا کند. وی همچنین تأکید کرد توجه دولت آلمان به موضوع امنیت انرژی، فرصت خوبی را برای تحکیم روابط این کشور با اقلیم کردستان و عراق فراهم کرده است.
بارزانی همچنین اعلام کرد ساخت خط لوله نفتی به ترکیه در مسیر صحیح خود قرار دارد و با برقراری زیرساخت های صحیح صادراتی، تا سال 2019 بیش از سه میلیون بشکه نفت در روز از کریدور انرژی شمالی عراق به بازارهای جهانی صادر خواهد شد.
به نوشته المانیتور، ناظران بر این باورند که این اقدام، در صورت موفقیت، گامی راهبردی و البته افراطی به سوی استقلال اقتصادی اقلیم کردستان از بغداد خواهد بود. این امر در شرایطی صورت می گیرد که از جنبه کلی نیز این اقلیم از طریق برقراری روابط با همسایگان و کشورهای خارجی، درصدد استقلال از عراق برآمده است.
در زمینه نفت، دولت بغداد تأکید دارد از آنجا که بر اساس قانون، انعقاد قراردادهای نفتی تنها در انحصار دولت فدرال است، اربیل هیچ حقی برای انعقاد قراردادهای مستقل با شرکت های بین المللی ندارد.
اما اقلیم کردستان بی توجه به این هشدارها اعلام کرده خط لوله جدید، تا اواخر سال 2014 و یا اوایل 2015 به بهره برداری خواهد رسید و چاه های نفت این منطقه را به طور مستقیم به بازارهای جهانی متصل خواهد نمود. چند سال پیش نیز خط لوله ای از کرکوک به بندر «جیحان» در ترکیه احداث شده بود.
اما پس از دیدار از آلمان، نچیروان بارزانی به ترکیه سفر کرد و ضمن مذاکره با رجب طیب اردوغان، نخست وزیر این کشور، درباره روابط سیاسی و اقتصادی دوجانبه به گفت و گو پرداخت. این در حالی است که با توجه به نیات ترکیه درباره عراق، صرف توسعه روابط اربیل و آنکارا با مخالفت دولتمردان عراقی روبرو شده است.
در سال 2012، مقامات عراقی هواپیمای حامل «تانر ییلدیز»، وزیر انرژی ترکیه را که برای شرکت در کنفرانسی در اربیل عازم این منطقه بود، به ترکیه بازگردانده و اجازه فرود به آن ندادند. از سوی دیگر، تنها همین چند ماه پیش و در ماه نوامبر بود که نچیروان بارزانی یک بار دیگر به استانبول سفر کرده بود.
به هر حال، به نظر می رسد بارزانی های کردستان عراق با همکاری ترکیه – که نفع بلندمدت خود را در نادیده گرفتن منافع دولت مرکزی عراق می بیند – و البته با چراغ سبز اروپایی ها، قصد دارد به طور جدی مسئله صادرات نفت را پی گرفته و گام دیگری در جهت فاصله گرفتن هر چه بیشتر از دولت مرکزی عراق بردارد.
منابع انرژی اقلیم کردستان، بالغ بر 45 میلیارد بشکه نفت خام و بیش از سه تریلیون متر مکعب گاز طبیعی تخمین زده می شود و همین موضوع، سبب توجه شدید به بخش انرژی این منطقه شده است.
در واقع اين وسط تركيه نقش مالخر را ايفا ميكند و شريك دزد است 
