ماجرای موافقت ایران با بازرسی از نیروگاه آب سنگین اراک چیست؟

هرچند شنیده می‌شود که ایران مجوز بازرسی آژانس از کارخانه آب سنگین اراک و همچنین معدنی در جنوب کشور را صادر کرده، این موافقت، پیش‌شرط‌هایی برای اجرا نیاز دارد که باید محقق شود.

به گزارش «تابناک»، ساعاتی پیش، علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان که پس از گفت‌وگوی چند ساعته با یوکیا آمانو، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به میان خبرنگاران آمده بود، از امضای بیانیه مشترک همکاری‌ میان ایران و آژانس خبر داد و گفت: با مجوز شورای عالی امنیت ملی و به منظور نشان دادن حسن نیت ایران، مجوز بازرسی آژانس از کارخانه آب سنگین اراک و همچنین معدن گچین بندرعباس را صادر کردیم.

وی با ابراز خوشحالی از امضای این بیانیه، افزود: بنا بر ‌تعهدات پادمانی، ایران وظیفه‌ای در این باره نداشته و همکاری‌های ما با آژانس از ابتدا وسیع و شفاف بوده است، منتها درباره فرآیندی که در ارتباط با برخی مسائل باقی مانده وجود داشت، همکاری‌ها آغاز شده بود اما متأسفانه نتوانسته بودیم به یک تفاهم دوجانبه برسیم؛ با رویکرد جدیدی که دولت یازدهم در پیش گرفته و با استفاده از تجارب گذشته، خوشحالیم که بالاخره توانستیم به یک تفاهم دوجانبه برسیم.

بدین ترتیب، گویا نه تنها دو طرف توانسته‌اند نقشه راه آینده را بر اساس مدالیته ترسیم شده، مشخص کنند، بلکه کشورمان گام بزرگی جهت ابهام‌زدایی و حتی گرفتن بهانه از طرف خارجی برداشته است؛ اما اجرای این گام مهم چگونه خواهد بود و آژانس چگونه و در چه چهارچوبی می‌تواند از دو سایت هسته‌ای کشورمان بازرسی نماید؟

یک مقام آگاه در این باره ‌می‌گوید: بر اساس مدالیته توافق شده میان ایران و آژانس، چهارچوب همکاری‌ها و پاسخ‌های ایران به پرسش‌های از پیش مشخص و زمان‌بندی شده است؛ به این صورت که موارد و ابهامات و ادعا‌ها نخست مورد توافق طرفین قرار می‌گیرد و بعد جزئیات آن بررسی و مشخص شده و قابلیت اجرا می‌یابد؛ بنابراین، باید گفت که صدور مجوز جدید بازدید بازرسان آژانس از تأسیسات آب سنگین اراک و یا هر جای دیگری، به معنای اجازه «دسترسی مدیریت شده» به آژانس برای بازرسی خواهد بود که محدودیت زمانی سه ماهه دارد.

وی می‌افزاید: با امضای تفاهم‌نامه و بیانیه میان ایران و آژانس، در موضوعات معینی اجازه بازرسی به آژانس داده شده و این اجازه زمانی قابلیت اجرا خواهد یافت که کار‌شناسان جزئیات آن را بررسی کرده و چهارچوب آن تعیین شود؛ روندی که همیشه جاری بوده و با توافق دو طرف‌ شکل می‌گیرد.

این مقام آگاه در شورای عالی امنیت ملی کشورمان با اشاره به در دستور کار قرار دادن تعیین چهارچوب‌های بازرسی آژانس از آب سنگین اراک و معدن گچین، در آینده نزدیک گفت: بازرسی از این دو سایت هنگامی آغاز خواهد شد که دسترسی مدیریت شده آژانس به این تأسیسات تعریف شده باشد؛ آن زمان بازرسان آژانس می‌توانند به این مراکز سرکشی کرده و گزارش خود را تنظیم کنند.