شهروند در گزارشی نوشت:
دورهاش میکنند، چوب به دست و چماق بالای سر. حواسشان هست که حتما ماده باشد تا زحمتی که میکشند، با کشتن کفتار نر به باد نرود. نر باشد، به کارشان نمیآید. آخر، نه طلسمی را باز میکند و نه خوشبختی میآورد. تلاش میکنند، کفتار مادهای پیدا کنند تا خوشبختی به همراه بیاورد و به زندگی زناشویی گرمی بدهد. سرش را نشانه میگیرند، با چوب و چماق آنقدر به سرش میکوبند تا بیجان شود. بعد قطعهای از بدنش را میبرند و لاشه را داخل چاهی متروکه رها میکنند تا رد و نشانی از مرگ کفتارها باقی نماند. کسی نمیداند این اعتقاد از کجا آمده و چرا گفته میشود عضوی از بدن کفتار ماده، میتواند زندگی زناشویی را گرم کند و خوشبختی را به زندگی دخترانی که پا به خانه بخت میگذارند، بیاورد؛ اما از هر کجا که آمده، سایه شوم خرافات را بر سر کفتار ماده انداخته. در برخی مناطق طرفدار این خرافه هستند و هرسال تعداد زیادی کفتار ماده برای گرم کردن زندگی زناشویی در این منطقه کشته میشود. معتقدان به این خرافه هزینههای چند صد هزارتومانی برای خرید این قسمت از بدن کفتار ماده میپردازند و آن را همچون گردنبند به گردن دختر جوانی که تازه به خانه بخت رفته است، میاندازند. آنها معتقدند که این بخش از کفتار ماده باعث جذابیت، زبانبندی، باطلکننده تمام سحرها و تحکیمکننده روابط خانوادگی میشود، به همین دلیل آن را به گردن دختر جوانی که ازدواج میکند، میاندازند.
بازار آن کم گرم نیست. به اندازهای هست که حیات اینگونه را در معرض خطر قرار داده است. تا جایی که به گفته اسکندر گردمردی ﻣﺪﯾﺮ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﮐﻞ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﺤﯿﻂﺯﯾﺴﺖ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺷﻤﺎﻟﯽ، «ﮔﺰﺍﺭﺵﻫﺎﯼ ﻣﺘﻌﺪﺩﯼ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﺗﻠﻔﺎﺕ ﺗﻌﻤﺪﯼ ﮐﻔﺘﺎﺭ، ﺷﮑﺎﺭ ﻭ ﺑﻪ ﺩﺍﻡ ﺍﻧﺪﺍﺧﺘﻦ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺍﺩﺍﺭﺍﺕ ﻣﺤﯿﻂ ﺯﯾﺴﺖ این استان ﺍﺭﺳﺎﻝ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﮐﺜﺮ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺑﺨﺶﻫﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﭘﻮﺳﺖ ﺣﯿﻮﺍﻥ ﮐﻨﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، اما ﺁﻣﺎﺭ ﻣﺴﺘﺪﻟﯽ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﯾﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻠﻔﺎﺕ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺧﺎﻃﯽ ﭘﺲ ﺍﺯ ﮐﺸﺘﻦ ﺣﯿﻮﺍﻥ ﻭ ﺟﺪﺍﮐﺮﺩﻥ ﺑﺨﺶﻫﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﭘﻮﺳﺖ، ﻻﺷﻪ ﺭﺍ ﺩﺍﺧﻞ ﭼﺎﻩﻫﺎﯼ ﻣﺘﺮﻭﮐﻪ ﻣﯽﺍﻧﺪﺍﺯند.» بازار خرافات اینچنینی در دنیای مجازی گرمتر است. سایتهایی که از راه خرافه درآمددارند، قیمتهای مختلفی برای این عضو بدن کفتار ماده میدهند، از ٢٠٠ تا ٥٠٠هزار تومان. دعایی که برای آن خوانده شده، قیمت نهایی را تعیین میکند. آنکه دعایش تضمینی است، ضمانت داردو ٥٠٠هزار تومان به فروش میرسد.
گوشت خرس، تقویتکننده قوای جنسی مردانه
گوشت خرس گرم است و برای ضعف قوای جنسی مردانه، دوای درد. در برخی از شهرهای کشور، بهخصوص در آذربایجانشرقی و شهرهای شمالی، اعتقادبر این است که خوردن گوشت خرس باعث افزایش قوای جنسی مردانه میشود. شکارچیان، خرس را همچون حیوانات حلال گوشت ذبح میکنند. گوشتش، برای درمان ضعف قوای مردانگی استفاده میشودو بخشیهایی از پوستش هم برای دوری جستن از طلسم و افزایش قدرت به فروش میرسد.
اعتقادبه خوردن سوپی که با پنجه خرس پخته میشودو به اعتقادمردم آسیای شرقی باعث طول عمر و سلامتی میشودهنوز به ایران راه پیدا نکرده اما ساکنان آسیای شرقی معتقدند، پنجه خرس برایشان شانس میآوردو خوردن سوپی که با پنجه خرس پخته میشود، عمر را طولانی میکند.
تولهخرسها بیشتر از خرسهای بالغ نر و ماده در معرض خطر شکار برای خورده شدن قرار دارندو قیمت مشخصی برای گوشت آن وجودندارد. اما طرفداران پوست و سر تاکسیدرمیشده خرس، برای استفاده آن در تزیینات خانه خودپول خوبی میدهند.
به گفته شهرام امیریشریفی مدیر دیدهبان حقوق حیوانات، « در برخی استانهای کشور اعتقادجدی به خواص گرمی گوشت خرس وجودداردو گوشت آن را برای افزایش قوای جنسی مردانه میخورند. در کنار گوشت خرس، گوشت مار هم طرفدارانی دارد. برخی معتقدندکه گوشت مار هم میتواندبه رفع ضعف قوای جنسی مردانه کمک کند.»
در سالهای اخیر، عکسهایی از بریده شدن گلوی یک خرس و یک تولهخرس در نوشهر و آذربایجانشرقی منتشر شده است که در همین خصوص امیریشریفی به «شهروند» میگوید: «نحوه بریده شدن گلوی خرس و تولهخرس، گویای ذبح شدن این دو حیوان است و نشان میدهدکه شکارچیان برای استفاده از گوشت و اعضای بدن خرسها آنها را کشتهاند.»
هدهد، روز را پر از خبرهای خوش میکند
خوشخبری و خوششانسیاش حتی با ادبیات ایرانزمین هم گره خورده. هدهدمظهر خوشخبری و خوششانسی است. از قدیم تا الان. میگویند، باور به خوشخبریاش به داستان سلیمان نبی در قرآن بازمیگردد. هدهدقاصدسلیمان نبی شدو به ملک سبا رفت. حالا این قاصدآزاد، برای ایرانیها مظهر خوشخبری شده و بسیاری بر این باورندکه اگر در خانه از آن نگهداری کنندیا خشکشدهاش را نگه دارند، هر روز خبرهای خوبی را میشنوندو روز برای آنها با شنیدن خبرهای خوب، با شانس همراه خواهدبود. «در برخی از مناطق کشور، اعتقادبه خوششانسی و خوشخبری هدهدبه اندازهای است که هدهدخشکشده را نگه میدارندو روز خودرا با نگاه کردن به آن آغاز میکنند. اعتقادبر این است که با نگاه کردن به هدهدروز خوبی خواهندداشت و به زندگی آنها برکت میآید.» این را مدیر دیدهبان حقوق حیوانات میگوید. این خوشخبری که شانس با خودمیآورد، برای خودهدهدخوشیمن نبوده و حتی قیمت زیادی هم ندارد. هدهدزنده از ١٥٠هزارتومان به بالا قیمت داردو خشکشده آن هم کمتر از ١٠٠هزار تومان به فروش میرسد، حتی ٥٠هزار تومان هم قیمت داده میشود.
زهر چشم گرفتن از گرگها
هوا که سردمیشودو برف میزند، گرگها راهی جز زدن به گله گوسفندان نمیبینند. در شرق کشور رسمی برقرار است که پیش از شروع زمستان و سردی هوا، چندگرگ توسط روستاییان کشته میشود. سر گرگها را در روستا میچرخانندتا جلوی حمله گرگها به گله گوسفندان در زمستان را بگیرند. شکارچیان با چرخاندن کله گرگ از مردم روستا پول و بره هدیه میگیرند. به این رسم کلهگرگی میگویندو از طرفی گفته میشوداین رسم زهر چشم گرفتن از گرگهاست.
قاچاق هوبره برای تفریح و قوای جنسی عربها
سودخوبی داردو همین کافی است تا هوبره برای جنوبیها حکم گوهر داشته باشد. برای شکارش به استانهای دیگری که زیستگاه هوبره است میروندو با زندهگیری، هوبرهها را به کشورهای حاشیه خلیج فارس قاچاق میکنند. عربها شیفته مبارزه بالابان و هوبره هستندو برای این تفریح پول خوبی خرج میکنند. این تفریح تنها انگیزه عربها برای شکار هوبره با بالابان یا شاهینهایی که تربیت شدهاندنیست، خاصیت تقویت قوای جنسی مردانه هم دلیل دیگری است که عربها را به این پرنده علاقهمندکرده است.
از سوی دیگر برخی معتقدندکه خوردن هوبره برای بواسیر و کمردردخوب است و همین قیمت گوشت آن را بالا برده است. زندهگیران هوبره با قاچاق این پرنده نادر که بهعنوان گونهای آسیبپذیر در فهرست قرمز IUCN قرار دارد، درآمدهای خوبی کسب میکنند. برای هر قطعه هوبره از چندصدهزارتومان تا رقمهای میلیونی، قیمت داده میشود. زمستان سال گذشته، مجله مهر در گزارشی از قاچاق پرندههای چندمیلیاردتومانی ایران نوشت که هر هوبره حداقل هشتمیلیون تومان قیمت دارد.
مهره مار، مهره مار دارد
طرفداران پروپا قرصی دارد. جادویش بیش از هر کس و هر چیز برای خودش موثر افتاده. هم در ضربالمثلهای ایرانی جایگاه داردو هم میان خرافاتیها. مهره مار، مهره مار دارد. این یکی در میان دیگر ادوات جادو و جنبل راحتتر پیدا میشود، حتی روی شیشه برخی مغازهها هم نوشته شده: «مهره مار موجوداست».
از ٢٠ تا ٥٠٠هزار تومان قیمت دارد. ٢٠هزارتومانیها در کیسهای نایلونی کوچک بستهبندی شدهاند. در یک بسته، دو عددمهره مار در اندازههای بزرگ و کوچک، دو عدددندان مار و یک عددنیش مار به همراه نوشتهای درهم و غیرخوانا قرار داردکه این کاغذ کوچک، طلسم آن است. میگویندباجمع شدن هر پنج قطعه، نیروی مغناطیسی و ماورایی مار در یک جا جمع شده و باعث میشودمحبوبیت فردی که آن را به همراه داردافزایش یابدو نفوذش بیشتر شود.
مهره مار به صورت اینترنتی هم به فروش میرسد. فروش اینترنتی ضمانتنامه و توضیحاتی درخصوص زمان اثر آن هم به همراه دارد. برخی فروشندگان مهره مار، با علم به اینکه نیروی مغناطیسی در کار نیست، نسخهای ٤٠روزه برای اثربخشی آن میپیچند؛ «نیروی مغناطیسی جذب مهره مار، بلافاصله اثر نمیکندو ٤٠ روز بایدبا فردهمراه باشدتا اثر خودرا نشان بدهد.»
امیریشریفی با اشاره به تصاویری که در سایتهای فروش مهره مار به نمایش درآمده میگوید: «در این سایتها تصویری تکراری از مهره مار دیده میشودکه با صدف درست شدهاند.» اما در خیابان منوچهری که میتوان میان بدلیجات و عتیقهفروشیهایش مهره مار هم پیدا کرد، این مهره مارها را از جنس پلیاستر میدانندو تقلبی. یکی از فروشندگان بدلیجات در منوچهری به «شهروند» میگوید: «در بازار مهره مار اصل وجودندارد. اگر کسی مهره مار اصل داشته باشد، نمیفروشد. این مهره مارها تقلبی هستندو با پلیاستر درست میشوند.» او قیمت پایینی را که برای این مهره مارها داده میشودشاهدمدعای خودمیگیرد: «مگر میشود، مهره مار اصل ٢٠هزار تومان قیمت داشته باشد. اگر واقعا چیزی در جهان تا به این حداثرگذار باشدو نیروی مغناطیسی و جذب داشته باشد، قیمت آن ٢٠هزار تومان است و در مغازههای بدلفروشی، فروخته میشود!؟»
با این حال به نظر میرسد، جادوی مهره مار برای خودش موثر بوده و بسیاری طرفدار آن هستندو معتقدندکه نیروی مغناطیسی و جذب دارد. این درحالی است که یکی از مغازهداران خیابان منوچهری که مهره مارهای موجوددر بازار را تقلبی میداند، معتقداست: «کسی که به نیروی مهره مار اعتقادداشته باشد، پس از خریدن آن اعتمادبهنفس پیدا میکندو با آرامش بیشتری به کار و فعالیت میپردازد، همین باعث میشودکه موفقیت به دست بیاوردو این موفقیت را به پای مهره ماری مینویسدکه به همراه دارد، حال آنکه این موفقیت از اعتمادبهنفسی است که پیدا کرده است.»
اعتقاد به جادوی حیوانات بلای جانشان شد
قدرت خرافات، حیات وحش کشور را در خطر قرار داده تا جایی که در بسیاری از مناطق حتی شکار حیواناتی همچون گرگ، کفتار، پلنگ، خرس و جغد، یک ارزش تلقی میشود. حیوانات اگر توسط مردم شکار نشوند، به دلیل باور به شومی و بدقدمی آنها آنقدر موردآزار و اذیت قرار میگیرندکه دیگر جان در بدن نداشته باشند. مردم در بسیاری از شهرهای کشور، خواندن جغدبالای خانه را شوم میدانندو آن را با هرچه در دست داشته باشند، میزنندتا بمیردیا پرواز کندو بر بام دیگری بخواند.
حالا قدرتی که خرافات در میان مردم پیدا کرده به نگرانی فعالان محیطزیست و حامیان حقوق حیوانات تبدیل شده است. زیرا در کنار قدرتی که خرافه و سودآن پیدا کرده برای آگاهی مردم نسبت به حقوق حیوانات و دروغ بودن آثار جادویی آنها قدمی برداشته نشده است. حتی جرایمی هم که از اواخر سال ٩١ برای جلوگیری از کشتن حیوانات در نظر گرفته شده، آنقدر ناچیز است که بازدارنده نیست. به نظر میرسدجادویی که مردم حیوانات را به خاطر آن میکشندبرای خودآنها بدیمن بوده و آمدنداشته است. خرافات بلای جان حیوانات شده و معلوم نیست وقتی این جادو به صاحبش رحم نکرده چطور قرار است برای انسانها خوشبختی و سعادت بیاورد.