در حالی که تقریباً همه بر این موضوع اتفاق نظر دارند که این بار، مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 در آخرین روزهای خود است، حجم انتقادات به دولت اوباما به واسطه رویکردش در قبال ایران افزایش یافته است. اما در میان این انتقادات، می توان به موارد جالب توجهی برخورد که از راهبرد سنجیده ایران و کسب حداکثر امتیازات ممکن از طرف مقابل حکایت دارد.
به گزارش «تابناک»، پایگاه اینترنتی «نیویورک دیلی نیوز» در مطلبی به قلم چارلز کراتهامر، از منتقدین همیشگی مذاکرات هسته ای ایران، به بررسی تغییرات رویکرد دولت آمریکا در قبال موضوع هسته ای ایران پرداخته و استدلال می کند که ایالات متحده تقریباً در همه موارد، از مواضع اولیه خود کوتاه آمده و اکنون در حال دستیابی به یک توافق نامطلوب با ایران است.
کراتهامر با اشاره به اظهارات اوباما می نویسد، رئیس جمهور آمریکا در تلاش برای تعامل با ایران و پذیرش این کشور به عنوان یک «قدرت منطقه ای موفق»، تصمیم به انجام مذاکرات هسته ای با این کشور گرفت. در آن زمان، ایران در اثر تحریم ها، با مشکلات اقتصادی زیادی از جمله کاهش ارزش ریال، تورم و مواردی از این دست روبه رو بود؛ اما به مرور زمان، اوباما که می خواهد توافق هسته ای با ایران را میراث خود معرفی کند، از همه خط قرمزهای خود عدول کرده است.
در ادامه مطلب منتشره در این سایت، کراتهامر به مهمترین محورهایی که به عقیده وی، اوباما در آن ها از خطوط قرمز خود کوتاه آماده اشاره می کند.
بازرسی ها
نظام بازرسی ها که قرار بود «هر زمان، هرکجا و سرزده» باشد، اکنون به «دسترسی مدیریت شده» تبدیل گشته است. اکنون بازرسان هسته ای ناچارند با ایران گفت و گو کرده و رضایت این کشور را برای هر گونه بازرسی به دست آورند. این امر به ایران اجازه می دهد، از صدور اجازه دسترسی خودداری کرده و یا به منظور پنهان کاری، دسترسی بازرسان را به تعویق بیندازد.
در این مورد، آمریکا حتی در نقش وکیل مدافع ایران ظاهر شده و یکی از مقامات دولت اوباما گفته حتی «ایالات متخده نیز به هیچ کس اجازه نمی دهد به همه مراکز نظامی اش دسترسی داشته باشد؛ بنابراین، چنین کاری صحیح نیست». اگر قرار بود آمریکا از موضع ایران حمایت کند، چرا 19 ماه برای این کار صبر کرد و طی این مدت دسترسی های نامحدود را شرط ضروری دستیابی به توافق مطرح می کرد؟
فعالیت های هسته ای گذشته ایران
توافق موقت موجود میان ایران و 1+5 که طی 19 ماه گذشته، مبنای ادامه مذاکرات بوده، از ایران می خواهد از فعالیت های هسته ای گذشته خود ابهام زدایی کند. اما ایران تاکنون در این زمینه کاری انجام نداده است. پس از مدت ها کش و قوس، جان کری دو هفته پیش از موضع خود کوتاه آمد و گفت، باید به جای تمرکز بر گذشته، بر آینده تمرکز کرد. گفته می شود، پس از امضای توافق، چنین امری محقق خواهد شد؛ اما ایران که تاکنون از این کار خودداری کرده، چطور پس از برداشته شدن تحریم ها با آن موافقت خواهد کرد؟
برداشته شدن تحریم ها
قرار بود روند برداشته شدن تحریم ها، تدریجی و مرحله به مرحله و همزمان با تأیید پایبندی ایران به تعهداتش از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی باشد؛ اما اکنون ما قصد داریم 150 میلیارد دلار را همزمان با امضای توافق در اختیار ایران قرار دهیم. در این موضوع نیز اوباما از موضع خود کوتاه آمد و سه ماه پیش گفت، مسأله اصلی، برداشته شدن تحریم ها نیست، بلکه تدوین ساز و کاری برای بازگشت پذیری تحریم هاست.
اما این استدلال صحیح است، زیرا ایران هرگز متهم به نقض تعهدات خود نخواهد شد و دلیل آن نیز روند مضحک و زمان بر بازرسی هاست. افزون بر این، آیا کسی تصور می کند که روسیه و چین به بازگشت تحریم ها رأی بدهند و یا شرکت های تجاری اروپایی که آماده بازگشت به ایران در روز امضای توافق هستند، از مسیر خود بازگردند؟
تحریم های غیر هسته ای
دولت اوباما اصرار داشت مذاکرات هسته ای، بر تحریم هایی که به دلایل دیگر علیه ایران وضع شده، تأثیری نخواهد گذاشت. اما این مربوط به گذشته بود. اکنون مشخص شد که دولت آمریکا آماده است همه تحریم های موجود را لغو کند.
در نهایت، کراتهامر با کنار هم گذاردن این موارد می نویسد: «چه چیزی باقی می ماند؟ یک سند تسلیم از آن نوع که به کشورهای شکست خورده که به دنبال صلح هستند، ارائه می شود. توجه داشته باشید، قوی ترین قدرت نظامی و اقتصادی جهان، با حمایت پنج قدرت بزرگ دیگر، مسلح به رژیم تحریم های خرد کننده، در آستانه امضای بدترین توافقنامه بین المللی تاریخ آمریکاست».
به این ترتیب، آن گونه که مشخص است، ایستادگی ایران بر اصول اساسی و خطوط قرمز خود در مذاکرات هسته ای، کار را به جایی رسانده که منتقدین اوباما در آمریکا، از همیشه خشمگین تر بوده و به این اعتقاد رسیده اند که ایالات متحده از همه مواضع سابق خود در مذاکرات کوتاه آمده است.
