اکنون چند سالی است، وب سایت یوتیوب در کشور فیلتر است و کاربران ایرانی برای دسترسی به محتویات این وب سایت، یا باید به روش های غیر متعارفی نظیر استفاده از آنچه «فیلتر شکن» خوانده می شود، استفاده کنند و یا به دنبال این محتویات در وب سایت ها و منابع دیگر باشند؛ اما گویا برخی اخبار حاکی از آن است که به شکل موردی امکان دسترسی به این وب سایت دهند! «فیلتر شکن» برقرار شده است.
به گزارش «آی تابناک»، خبر بسیار کوتاه و از چند جهت دارای ابهامات خاص خود است: دسترسی برخی كاربران ايرانی از شب گذشته به سايت خارجی يوتيوب ممكن شده، در حالی که اين سايت پيش از اين در ايران فيلتر بود.
جزئیات ماجرا نیز به همین اندازه کوتاه و در واقع در حکم کلیات است. اینکه در آخرين ساعات شب گذشته برخی كاربران ايرانی كه از شركت هاي مختلف اينترنتی، سرويس دريافت می كنند، امكان دسترسی به سايت خارجی يوتيوب را پيدا كردند.
همین امر منجر به آن شده که از همان شب گذشته، برخی فعالین شبکه های اجتماعی در فیسبوک و توییتر با اشاره به این موضوع، گمانه زنی های عجیب و غریب کنند؛ از جمله آنکه به دلیل اجرایی شدن برجام، شبکه یوتیوب نیز رفع فیلتر شده است. البته مانند همه «ترند» های دیگر در این شبکه های اجتماعی، ماجرای دسترسی به یوتیوب نیز از طنازی های همیشگی برخی کاربران خوش ذوق این شبکه ها، مصون نماند.
اما در حالی که کاربران موضوع دسترسی به یوتیوب را از شب گذشته مورد نظر قرار داده اند، مسأله تنها به شب گذشته ختم نمی شود. پیش از این نیز در چند نوبت، به ویژه یک بار در هفته قبل دسترسی به وب سایت یوتویب برای برخی کاربران و IP ها بدون استفاده از هیچ واسطه و ابزاری فراهم شده بود. اما بعد از گذشت یک روز، دوباره آنچه هنگام وارد کردن آدرس یوتیوب در مرورگر خود با آن مواجه می شدید، نه صفحه اول این شبکه، بلکه صفحه آشنای پیوندها بود.
نکته دوم آنکه در حالی که برخی کاربران اکنون به وب سایت یوتیوب دسترسی آزادانه دارند، باقی کاربران گویا این بخت و اقبال نصیبشان نشده و همچنان صفحه پیوندها به آنها لبخند می زند. نکته جالب تر ماجرا این است که همین دسته دوم از کاربران اما اگر با ویدئوی Embed شده یا جای گذاری شده از یوتیوب در یک وب سایت دیگر مواجه شوند، به سادگی و بدون فیلتر شکن قادر به دیدن آن هستند.
اما ماجرا در مورد این دسترسی های «کما بیش» به یوتیوب، که البته همه کاربران نیز به یک شکل آن را تجربه نمی کنند، چیست؟
خبرگزاری مهر در این رابطه از زبان کارشناسان نقل کرده است که سيستم فيلترينگ روی پهنای باند اينترنت كه وارد كشور می شود از طريق تجهيزات مختلفی اعمال می شود و ممكن است در مقطعی به دلايل فنی اين تجهيزات با مشكلاتی همراه باشند و اين موضوع اتفاقی دسترسی برخی كاربران را به بعضی از سايت های فيلتر شده، فراهم كند.
همچنین محمدرضا فرنقی زاد، مدیر کل روابط عمومی وزارت ارتباطات در همین باره گفته: وزارت ارتباطات در این زمینه نقشی نداشته و برنامه ای مبنی بر رفع فیلتر از یوتیوب را در دستور کار ندارد و مسئول روابط عمومی شرکت ارتباطات زیرساخت نیز اعلام کرده: زیرساخت باید برای رفع فیلتر کردن سایت ها نامه دریافت کند و برای رفع فیلتر یوتیوب تا کنون نامه ای دریافت نکرده است.
البته اعلام شده که شرکت ارتباطات زیر ساخت در حال بررسی دلایل این دسترسی موقتی به این وب سایت است.
آنچه از حرف و سخن مسئولان مشخص می شود، این است که نباید امیدی به رفع فیلتر یوتیوب داشت و احتمالا خود مسئولان نیز از این شرایط پیش آمده خوشایند برای بسیاری از کاربران، اطلاع کافی و درستی در دست ندارند.
این در حالی است که طی این چند سال اخیر، شبکه های استریم مدیا داخلی تلاش فراوانی برای پر کردن جای خالی یوتیوب در ایران کرده اند و این تلاش ها با حمایت های داخلی نهادهای مسئول نیز همراه بوده است؛ اما بی هیچ شکی می توان گفت، این شبکه های داخلی در حجم و کیفیت محتوی و امکانات هنوز فاصله زیادی با یوتیوب ـ که شبکه ای در حال استفاده ر سطح جهانی است ـ دارند.
قطعا با توجه به سرمایه گذاری هایی که برای تقویت این گونه از شبکه های داخلی می شود، نمی توان انتظار داشت که یوتیوب به این راحتی و بدون دردسر رفع فیلتر شود. حتی اگر بتوان در مورد رفع فیلتر یوتیوب نظری داد، بهتر آن است که به فیلترینگ محتوایی نظر داشت؛ موضوعی که جدیدا باب شده است.
اما تا آن زمان همچنان باید به این دسترسی های «کما بیش» احتمالا ناشی شده از نقص فنی سیستم فیلترینگ در کشور دل خوش بود و آن دسته از کاربرانی هم که در حال حاضر مشغول سوء استفاده از شرایط پیش آمده هستند، امیدوار باشند که شرکت ارتباطات زیر ساخت دیرتر، علل و عوامل این دسترسی موقت را متوجه شود!
واسه ما که هنوز فیلتره.