قذافی و یکی از نقاط سیاه در 40 سال حکومت

اين روزها طرابلس و ساير شهرهاي ليبي آکنده از انواع پوسترهاي تبريک تبليغاتي به مناسبت چهلمين سالگرد پيروزي معمر قذافي در سرنگوني خاندان پادشاهي ليبي است. معمر قذافي طي کودتايي در اول سپتامبر 1969 سلسله پادشاهي «ادريسي» ليبي را سرنگون کرد و قدرت را در ليبي به دست گرفت.

وي پس از به قدرت رسيدن، خود را مخالف صهيونيسم و امپرياليسم جهاني خواند و در ميان کشورهاي عربي به عنوان سرباز و مجاهد مخالف غرب مشهور شد او از ديرباز به لبنانبه عنوان کشور آمال و آرزوهاي خود مي‌نگريست و داعيه مالکيت اين کشور را در سر داشت.

قذافي فعالانه در امور داخلي لبنان که تنها چند سال از استقلال آن نگذشته بود، دخالت مي‌کرد و تلاش مي‌کرد مسيحيان لبنان را از اين کشور خارج کند و لبنان را به يک کشور سرتاسر مسلمان با حاکميت اهل سنت تبديل کند و اين آغاز تفکري خطرناک در بيرون راندن امام موسي صدر از صحنه سياسي و اجتماعي لبنان بود. امام موسي صدر تلاشي فراگير را در وحدت اقوام لبنان آغاز نموده بود و موفقيت‌هايي نيز به دست آورده بود و اين موفقيت‌ها خوشايند کودتاگر جوان ليبي نبود.


در سال 1978 و در پي وخامت اوضاع داخلي لبنان، امام موسي صدر تصميم گرفت که از رهبران کشورهاي عربي بخواهد براي برون رفت لبنان از ناآرامي‌هاي اجتماعي و سياسي چاره‌انديشي کنند.

امام موسي صدر براي اجراي اين ايده خود، سفر به چهار کشور عربي سوريه، اردن، عربستان و الجزاير را آغاز کرد و در جريان اين سفر، «هواري بوميدين» رئيس جمهور الجزاير پيشنهاد کرد كه به ليبي نيز سفر کند و اختلاف نظرهاي سياسي ليبي و لبنان را نيز حل کند و همزمان با اين پيشنهاد، معمر قذافي دعوتنامه رسمي براي امام موسي صدر ارسال کرد و از ايشان براي شرکت در مراسم نهمين سالگرد پيروزي انقلاب ليبي دعوت کرد. اين دعوتنامه را کاردار ليبي در لبنان به «امام» تقديم کرد و به دنبال آن، امام موسي صدر اعلام کرد که روز 25 اوت به ليبي سفر خواهد کرد و پس از گفت‌وگو با مقامات ليبي و شرکت در مراسم اول سپتامبر، طرابلس را به مقصد فرانسه براي عيادت همسر بيمارش ترک کند.

روز جمعه 25 اوت 1978 امام موسي صدر به اتفاق دو نفر از دستان صميمي‌اش به نام شيخ محمد يعقوب و عباس بدرالدين رئيس خبرگزاري لبنان با يک فروند هواپيماي خطوط هوايي «الشرق الاوسط» از بيروت به طرابلس وارد شد و برخلاف انتظار، هيچ كدام از رسانه‌هاي ليبي اين خبر را در آن روز مخابره نکردند و امام موسي صدر در سکوت خبري به ليبي وارد شد.

بر پايه اسناد موجود امام صدر، آخرين بار در 31 اوت در طرابلس ديده شده است؛ بعدها يک شاهد لبناني مقيم هتل اقامت امام موسي صدر فاش کرد که او در ظهر 31 اوت به چشم خود کاروان خودروهاي اختصاصي و مقامات تشريفاتي وزارت امورخارجه ليبي را ديده است که امام صدر و همراهانش را با خود سوار کرده تا به ديدار قذافي بروند.

ليبي اول سپتامبر، نهمين سالگرد انقلاب را جشن گرفت؛ اما امام موسي صدر در جايگاه مهمانان ديده نشد و اين سرآغاز فصل ناپديد شدن يکي از چهره‌هاي موثر در صحنه سياسي و اجتماعي جهان اسلام است و از آن پس، جدال ديپلماتيک بين ليبي و لبنان آغاز شد که همچنان ادامه دارد.

روز ششم سپتامبر مجلس اعلاي اسلامي شيعيان لبنان با سفارت ليبي تماس گرفته و جوياي وضعيت امام موسي صدر شدند که با پاسخ مناسبي روبه‌رو نشدند و ظهر روز بعد سفارت ليبي در بيروت اعلام کرد، امام موسي صدر و همراهان روز 31 سپتامبر طرابلس را با يک هواپيماي خطوط هوايي ايتاليا به شماره پرواز 881 به مقصد رم ترک کرده است ادعايي که هيچگاه ثابت نشد.

در سال 2002 ميلادي اجلاس سران کشورهاي عربي در بيروت پايتخت لبنان برگزار شد و مجلس اعلاي اسلامي شيعيان لبنان با صدور بيانيه‌اي اعلام کرد، اگر قذافي مي‌خواهد در اين اجلاس شرکت کند بايد امام صدر را «زنده يا مرده» با خود بياورد و قذافي با ارسال يادداشتي به دبيرخانه اجلاس سران، خواستار تغيير محل اجلاس شد و هرگز در اين اجلاس شرکت نکرد.

و اينک بيش از 3 دهه از ناپديد شدن امام موسي صدر و همراهان اين عزيز جهان اسلام مي‌گذرد و معمر قذافي همچنان از مسئوليت خود در اين فاجعه جهان اسلام طفره مي‌رود.