آیا دلار در کانال ۴ هزار تومان باقی خواهد ماند؟

حدود ساعت 11 دیروز، مورخه 17 مهر 1396 قیمت دلار مرز 4 هزار تومانی را درنوردید و به بالای 4 هزار تومان تغییر مکان داد. البته دلار بالای 4 هزار تومان در سال های قبل نیز رویت شده بود اما تحلیل ها در مورد این نرخ جدید بسیار متفاوت است. پرسشی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا نرخ دلار در بالای 4 هزار تومان خواهد ماند، یا روند نزولی به خود خواهد گرفت و کاهش خواهد یافت؟

به گزارش تابناک اقتصادی، ساعت 11 دیروز مورخه 17 مهر 1396 بود که نرخ دلار به بالای 4 هزار تومان رسید. البته با توجه به روند رو به رشدی که نرخ دلار در دو ماه اخیر داشت، پیش بینی می شد، به مانند سال گذشته این نرخ به بالای 4 هزار تومان برسد؛ اما این بار چند ماهی زودتر این اتفاق رخ داد. سال گذشته، نوسان قیمت دلار از آبان ماه آغاز شد. در آن زمان قیمت دلار در کانال 3500 تومان قرار داشت و بعد از آبان ماه نرخ دلار شروع به رشد کرد و به قیمت های 3600، 3700 و 3800 تومان رسید و در نهایت در دهه اول دی ماه سال گذشته بود که رکورد 4 هزار تومان شکسته شد؛ قیمتی که حدوداً از اوایل دهه 1390 در بازار ارز دیده نشده بود.

در سال جاری نیز روند رو به رشد دلار تقریباً از اواخر مرداد ماه بود که آغاز شد. در آن زمان، بهای دلار در کانال 3700 تومان قرار داشت. در هفته های اخیر نرخ دلار به کانال 3800 و 3900 تومان وارد شد و نهایتاً دیروز به بالای 4 هزار تومان رسید. پرسشی که در اینجا مطرح می شود، این است که آیا نرخ دلار در بالای 4 هزار تومان خواهد ماند یا روند نزولی به خود خواهد گرفت و کاهش خواهد یافت؟

برای پاسخ به این پرسش، باید گفت، همان گونه که ملاحظه شد، این روند افزایش نرخ ارز از حدود سه ماه قبل آغاز شده و به تدریج افزایش یافته است؛ بنابراین، دلیل اصلی آن نمی تواند عواملی مقطعی چون افزایش تقاضا برای ارز زائران اربعین، نزدیک شدن به پایان سال میلادی (چند ماهی هنوز باقی مانده است) و یا کاهش عرضه ارز توسط پتروشیمی ها باشد؛ هر چند این موارد نیز به نوبه خود می تواند در افزایش نرخ دلار موثر باشد، همان گونه که گفته شد دلیل اصلی نیست.

از جمله دلایل اصلی این افزایش نرخ دلار می توان به موارد زیر اشاره نمود؛

در این سال ها نرخ دلار در راستای تقویت پول ملی توسط دولت، مصنوعی پایین نگه داشته شده است. چند ماهی است که مسئولین به این فکر افتاده اند که نرخ ارز را ـ دست کم به میزان تورم داخلی و خارجی ـ تعدیل کنند. به همین منظور روند رو به رشد قیمت دلار آغاز شده است. از طرفی در کشور همه به دنبال آن هستند که به نوعی تولید داخلی را تقویت نمایند. به همین منظور یکی از راهکارها جهت تقویت تولید داخلی، افزایش نرخ دلار در راستای کاهش میزان واردات و تشویق صادرات غیر نفتی است؛ هر چند افزایش قیمت دلار می تواند در کوتاه مدت قدرت خرید مردم را کاهش دهد، در بلندمدت همه از منافع آن بهره مند خواهند شد.

دلیل دیگر افزایش میزان نرخ دلار در ماه های اخیر به رشد شاخص جهانی این ارز و حتی تقویت آن در مقابل یورو بازمی گردد.

شایان ذکر است که بانک مرکزی نیز کاملاً حواسش به این تحولات بازار دلار است و قطعاً اجازه نخواهد داد که روند افزایش نرخ دلار از حالت ملایم خود خارج شود و به نوعی به شوک ارزی تبدیل شود. از انگیزه های بانک مرکزی برای این کار این است که این بانک نمی خواهد سود بقیه بازارها بیشتر از نرخ مصوب سود بانکی شود و همین موضوع عاملی برای انتقال سپرده ها به این بازار شود.

به هر صورت نتیجه آن که با توجه به دلایل عنوان شده، احتمالاً نرخ دلار در همان کانال 4 هزار تومان خواهد ماند و در ماه های بعد نیز به روند افزایشی ملایم خود ادامه خواهد داد تا به قیمت واقعی برسد.