چند روزی است که امتحانات دانشگاهها آغاز شده و برخی دانشجویان ممکن است به دنبال تقلب باشند تا از این طریق بتوانند نمره قبولی را اخذ کنند؛ اما این دسته از دانشجویان از عواقب کارشان اطلاع کافی دارند و میدانند که آییننامه انضباطی و آموزشی دانشگاههای دولتی، آزاد اسلامی و پیامنور چه موارد تنبیهی سختی را بر آنان در نظر گرفته است؟
به گزارش آنا، علی فراهانی؛ تقلب و تخلفات آموزشی و انضباطی اقدامی است که رفته رفته وجه و ماهیت غیرقانونی بودن خود را در میان دانشجویان از دست داده است که اگر دانشجویان اطلاع کافی از آییننامه انضباطی نداشته باشند و مرتکب این تخلفات شوند، سرنوشت خوشایندی در انتظارشان نخواهد بود. در آییننامه انضباطی منتشر شده به روشنی مصادیق تقلب و تخلف و نحوه برخورد با آنها اشاره شده که به مهمترین آنها خواهیم پرداخت:
آییننامههای وزارت علوم چه میگویند؟
تقلب در امتحانات پایانترم مانند به همراه داشتن موبایل، امپیتریپلیر، هندزفری و هرگونه وسایل الکترونیکی (خاموش یا روشن)، فراهم کردن شرایط برای استفاده سایر دانشجویان از پاسخنامه خود یا کمک به دیگران برای پاسخگویی به سوالات مانند استفاده از حرکات دست و پا در امتحانات چندگزینهای، به همراه داشتن کتاب، جزوه، یادداشت، ماشینحساب و جابهجا کردن اوراق امتحانی و نوشتن اسم غیرواقعی روی پاسخنامه تخلف محسوب میشود.
چنانچه انجام تقلب توسط دانشجو در زمان تصحیح اوراق برای استاد محرز شود با گزارش کتبی استاد و ارائه مستندات قابلطرح در کمیته بوده و تخلف است و همچنین خارج کردن پاسخنامه از جلسه امتحان، آوردن پاسخنامه تکمیل شده از خارج جلسه، امحای ورقه و پاره کردن آن تخلف محسوب میشود.
از سویی دیگر بلعیدن، پاره کردن، پنهان کردن و عدم ارائه نت به مراقب و... یا هر عملی که موجب معدوم شدن نت تقلب شود تخلف محسوب میشود و دانشجوی همکاریکننده در انجام تقلب نیز مشمول تنبیهات قرار میگیرد.
نکات مهمی که دانشجویان باید به خاطر داشته باشند!
ترک جلسه امتحان بعد از رویت سوالات در 10 دقیقه ابتدای جلسه بدون برهم زدن نظم بلامانع بوده و تخلف محسوب نمیشود و بهمنزله حذف درس تلقی میشود؛ چنانچه دانشجویی در طول یک ترم دو بار اقدام به تقلب کند، بهطوری که فاصله زمانی مناسب برای تشکیل جلسه درخصوص تخلف دوم و ابلاغ رای کمیته انضباطی به وی وجود نداشته باشد، محرومیت وی با اخذ تعهد به حالت تعلیق درآید و به درج نمره 0.25 یا حذف درس طبق آییننامه اکتفا شود. بدیهی است در صورت تکرار تقلب، نسبت به تشدید حکم اولیه اقدام خواهد شد.
تقلب به صورت جایگزینی
فرستادن دیگری به جای خود در کلاس درس یا شرکت به جای دیگری در کلاس درس، شرکت به جای دیگری در امتحان؛ متخلف در صورت دانشجو بودن در واحد مربوطه یا هر یک از واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی به یکی از تنبیهات محکوم میشود.
نحوه برخورد با دانشجویان متخلف
رسیدگی به تخلفات آموزشی و اداری آییننامه انضباطی مصوب وزارت علوم، چنانچه فرد متخلف در امتحان از تقلب منتفع شده باشد، در امتحان یا درس مربوط نمره 25 صدم برای او لحاظ شده و متناسب با نوع تقلب به یکی از تنبیهات اخطار شفاهی، تذکر کتبی بدون درج در پرونده دانشجو، اخطار کتبی بدون درج در پرونده دانشجو، تذکر کتبی و درج در پرونده دانشجو یا توبیخ کتبی و درج در پرونده دانشجو محکوم میشود.
این تنبیهات در صورت تکرار تخلف توسط دانشجو، به منع موقت از تحصیل به مدت یک نیمسال بدون احتساب سنوات، منع موقت از تحصیل به مدت یک نیمسال با احتساب سنوات، منع موقت از تحصیل به مدت دو نیمسال بدون احتساب سنوات یا منع موقت از تحصیل به مدت دو نیمسال با احتساب در سنوات قابل تشدید است. فرستادن شخص دیگری به جای دانشجو به جلسه امتحان نیز نمره او 25 صدم درنظر گرفته شود و براساس آییننامه، متخلف به یکی از تنبیهات منع موقت از تحصیل به مدت یک نیمسال بدون احتساب سنوات، منع موقت از تحصیل به مدت یک نیمسال، منع موقت از تحصیل به مدت دو نیمسال بدون احتساب سنوات یا منع موقت از تحصیل به مدت دو نیمسال با احتساب سنوات محکوم خواهد شد.
موارد تنبیهی متخلفان
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا؛ براساس این آییننامه، ارتکاب هر عملی از سوی دانشجو که موجب اخلال یا وقفه یا مزاحمت در اجرای برنامهها و امتحانات دانشگاه شود باعث تنبیه وی به یکی از موارد اخطار شفاهی، تذکر کتبی بدون درج در پرونده دانشجو، اخطار کتبی بدون درج در پرونده دانشجو، تذکر کتبی و درج در پرونده دانشجو، توبیخ کتبی و درج در پرونده دانشجو، محرومیت از تسهیلات رفاهی دانشگاه از قبیل وام، خوابگاه و... از یک ماه تا طول باقی مانده از تحصیل، دریافت خسارت از دانشجو در مواردی که تخلف منجر به ایجاد ضرر و زیان شده باشد یا منع موقت از تحصیل به مدت یک نیمسال بدون احتساب سنوات محکوم خواهد شد.
نحوه اعتراض دانشجو به آرای صادره و تخفیف یا تشدید احکام
در صورتی که دانشجویان در جلسه امتحان به هر دلیلی «گیر» بیافتند آیا حق اعتراض دارند؟ دانشجو از زمان دریافت رای کمیته انضباطی، به مدت 15 روز اداری فرصت دارد نسبت به حکم صادره در کمیته بدوی اعتراض کند. دانشجو درخواست تجدیدنظر خود را بهطور کتبی به دبیر کمیته انضباطی واحد تحویل داده و مراحل پیگیری درخواست وی در واحد دانشگاهی انجام میشود. دانشجویان از مراجعه برای پیگیری پرونده انضباطی خود به سازمان مرکزی خودداری کنند. در صورت نیاز حضور دانشجو در سازمان مرکزی کمیته تجدیدنظر و مرکزی هماهنگی لازم را با واحد دانشگاهی به عمل خواهد آورد.
در صورتی که دانشجو از رویت حکم اولیه استنکاف کند یا درمهلت مقرر نسبت به حکم اولیه اعتراض نکند، حکم اولیه، عینا قطعی محسوب میشود. تمرد دانشجو از پذیرش و اجرای احکام و دستوراتی که کمیته انضباطی صادر میکند یا تکرار تخلف، خود تخلف محسوب شده و پس از رسیدگی در کمیته بدوی میتواند موجب اعمال مجدد تنبیه یا یک تا دو درجه تشدید تنبیه براساس ترتیب مندرج در مفاد آییننامه شود. واحد میتواند در صورت عدم حضور دانشجو برای تفهیم یا استنکاف از دریافت رای کمیته انضباطی، تمام عملیات آموزشی وی اعم از ثبتنام و فراغت از تحصیل و مانند آنها را تا حضور وی و تکمیل مراحل رسیدگی متوقف کند.
از طرفی دیگر، به تخلفات دانشجویان میهمان و انتقالی، کمیته انضباطی دانشجویی بدوی واحد دانشگاهی که تخلف در زمان تحصیل دانشجو در آنجا صورت گرفته است رسیدگی خواهد کرد و چنانچه در موقع اجرای حکم، دانشجو در آن واحد نباشد کمیته انضباطی دانشجویی واحدی که محل تحصیل دانشجو است مکلف به اجرای حکم صادره خواهد شد.
نکات مهم آییننامه انضباطی دانشگاه آزاد اسلامی
مواردی مانند تقلب در امتحان پایان ترم، تقلب در امتحان میان ترم، خارج کردن پاسخنامه از جلسه امتحان، امحا ورقه و پاره کردن، تقلب به صورت جایگزینی، ارتکاب هر فعلی که موجب اخلال یا وقفه یا مزاحمت در اجرای برنامههای دانشگاه یا خوابگاه شود و ایراد خسارت به اموال عمومی یا خصوصی و خیانت در امانت از موارد تخلف انضباطی از سوی دانشجویان به حساب میآیند.
تخلفات آموزشی همچون استفاده غیر مجاز از کتاب و جزوه و... در جلسه امتحان در جهت پاسخگویی به سوالات یا هر عملی که منجر به تغییر نمره دانشجو از منبعی غیر از دانستههای خود دانشجو شود با تایید استاد تقلب محسوب شده و نمره 25 ./ برای درس مربوطه درج خواهد شد. چنانچه تقلب دانشجویی برای اعضای کمیته انضباطی محرز شد طبق بند فوق با وی رفتار خواهد شد و در هر شرایطی جای هیچ گونه مساعدتی از قبیل حذف یا تغییر نمره وجود خواهد داشت.
همچنین خارج کردن پاسخنامه از جلسه امتحان، امحای ورقه و پاره کردن و فرستادن دیگری به جای خود به جلسه امتحان از مصادیق دیگر تقلب محسوب شده و علاوه بر درج نمره 25 ./در درس مربوطه، تنبیهات دیگری برای دانشجوی متخلف طبق مفاد آیین نامه به اجرا در خواهد آمد.
نقض مقررات جلسه امتحان بدون ارتکاب فعل یا وجود قرائن دیگر که عامل معنوی در تقلب را محرز کند و هرآنچه که موجب افزایش دانستههای دانشجو نشود، که اهم مصادیق آن عبارتند از: همراه داشتن کتاب، جزوه، برگه یادداشت، موبایل، ام پی تری پلیر، ماشین حساب و... ( مگر با مجوز استاد)، نوشتن اسم غیر واقعی روی برگه امتحانی، ترک جلسه امتحان پس از رؤیت سوالات و قبل از امضای لیست حضور و غیاب، فراهم کردن شرایط برای استفاده سایر دانشجویان از پاسخنامه خود یا کمک به دیگران برای پاسخگویی به سوالات که با متخلف برحسب شدت و ضعف تخلف طبق آیین نامه رفتار خواهد شد.
از طرفی دیگر، در صورت تصحیح رفتار، عدم تکرار تخلف، کمیته انضباطی دانشجویی بنابه تشخیص خود میتواند اجرای تمام یا بخشی از حکم را به حالت تعلیق درآورد.
موارد تنبیهی
احضار و اخطار شفاهی، تذکر کتبی بدون درج در پرونده دانشجو، توبیخ کتبی بدون درج در پرونده دانشجو، تذکر کتبی و درج در پرونده دانشجو، توبیخ کتبی و درج در پرونده دانشجو، حذف درس مربوط به تخلف، دادن نمره 25 ./در درس یا امتحان مربوط به تقلب، محرومیت از تسهیلات رفاهی دانشگاه ازقبیل وام، خوابگاه و... از یک ماه تا طول مدت باقیمانده از تحصیل، دریافت خسارت از دانشجو درمواردی که تخلف منجر به ایجاد ضرر و زیان شده باشد، ممنوعیت انتخاب بیش از 14 واحد درترم آینده (با در نظر گرفتن مفاد آیین نامه آموزشی برای مقاطع مختلف و منع موقت از تحصیل به مدت یک نیمسال بدون احتساب سنوات از موارد تنبیهی به شمار میروند.
همچنین منع موقت از تحصیل به مدت یک نیمسال با احتساب سنوات، منع موقت از تحصیل به مدت دو نیمسال بدون احتساب سنوات، منع موقت از تحصیل به مدت دو نیمسال با احتساب سنوات، تغییر محل تحصیل دانشجو در واحد های منطقه، تغییر محل تحصیل دانشجو (در صورت لزوم همراه با تغییر رشته تحصیلی)، منع موقت از تحصیل به مدت سه نیمسال بدون احتساب سنوات، منع موقت از تحصیل به مدت سه نیمسال با احتساب سنوات، منع موقت از تحصیل به مدت چهار نیمسال بدون احتساب سنوات، منع موقت از تحصیل به مدت چهار نیمسال با احتساب سنوات، تقلیل مقطع تحصیلی در صورت داشتن شرایط لازم، اخراج دانشجو از دانشگاه با حفظ حق شرکت مجدد در آزمون ورودی برای واحد های دیگر، اخراج و محرومیت از تحصیل دردانشگاه آزاد اسلامی از 1 تا 5 سال و اخراج و محرومیت از تحصیل در کلیه دانشگاهها و موسسات آموزش عالی دولتی از 1 تا 5 سال از دیگر موارد تنبیهی هستند.
نحوه اعتراض دانشجو به آرای صادره و تخفیف یا تشدید احکام
طبق این آیین نامه؛ دانشجو از زمان دریافت رای کمیته انضباطی، به مدت 15 روز اداری فرصت دارد نسبت به حکم صادره در کمیته بدوی اعتراض کند. همچنین دانشجو درخواست تجدید نظر خود را به طور کتبی به دبیر کمیته انضباطی واحد تحویل داده و مراحل پیگیری درخواست وی در واحد دانشگاهی انجام میشود.
دانشجویان از مراجعه برای پیگیری پرونده انضباطی خود به سازمان مرکزی باید خودداری کنند. در صورت نیاز حضور دانشجو در سازمان مرکزی کمیته تجدید نظر و مرکزی هماهنگی لازم را با واحد دانشگاهی به عمل خواهد آورد.
در صورتی که دانشجو از رؤیت حکم اولیه استنکاف کند یا در مهلت مقرر نسبت حکم اولیه اعتراض نکند حکم اولیه، عینا قطعی محسوب میشود. از سویی دیگر، تمرد دانشجو از پذیرش و اجرای احکام و دستوراتی که کمیته انضباطی صادر میکند یا تکرار تخلف، خود تخلف محسوب شده و پس از رسیدگی در کمیته بدوی میتواند موجب اعمال مجدد تنبیه و یا یک تا دو درجه تشدید تنبیه بر اساس ترتیب مندرج در مفاد آییننامه شود.
بنابر این واحد میتواند در صورت عدم حضور دانشجو برای تفهیم یا استنکاف از دریافت رای کمیته انضباطی، کلیه عملیات آموزشی وی اعم از ثبت نام و فراغت از تحصیل و مانند آنها را تا حضور وی و تکمیل مراحل رسیدگی متوقف کند.
به تخلفات دانشجویان مهمان و انتقالی، کمیته انضباطی دانشجویی بدوی واحد دانشگاهی که تخلف در زمان تحصیل دانشجو در آنجا صورت گرفته است رسیدگی خواهد کرد و چنانچه در موقع اجرای حکم، دانشجو در آن واحد نباشد کمیته انضباطی دانشجویی واحدی که محل تحصیل دانشجو است مکلف به اجرای حکم صادره خواهد شد.رسیدگی به درخواست انصراف، میهمانی یا انتقالی آن دسته از دانشجویان که پرونده تخلفشان در کمیتههای انضباطی در دست رسیدگی است با اجرای احکام انضباطی صادر شده در خصوص آنان به انجام نرسیده است، منوط به موافقت و اعلام نظر قطعی آن کمیتههاست.
آییننامه انضباطی دانشگاه پیامنور چه میگوید؟
به همراه داشتن کتاب، جزوه، یادداشت و... در جلسه امتحان، همراه داشتن تلفن همراه (حتی خاموش)، هندزفری و هرگونه وسایل الکترونیکی، صحبت کردن با دیگردانشجویان و نگاه کردن به اطراف، رد و بدل کردن هر گونه وسیله اعم از لوازم التحریر، ماشین حساب، ایجاد اختلال در نظم جلسه، جابه جا کردن صندلی یا نشستن بر روی صندلی مغایر با شماه اعلام شده، بی احترامی به هر یک از برگزارکنندگان در قبل – حین یا در آزمون، عدم تحویل برگه سوال یا چرکنویس در پایان جلسه، عدم تحویل به موقع پاسخنامهها و برگهها سوال، رفتن به جای شخص دیگر در امتحان یا فرستادن شخص دیگر به جای خود در سر جلسه امتحان از موارد تخلفی آیین نامه دانشگاه پیام نور به حساب میآیند.
رسیدگی به تخلفات آموزشی و اداری
متخلف چنانچه از تقلب منتفع شده باشد در خصوص امتحان یا درس مربوط و متناسب با نوع تقلب به یکی از تنبیهات مورد اشاره محکوم میشوند در صورت تکرار تخلف، موار تنبیهی تشدید پیدا میکند. از طرفی هم فرستادن شخص دیگری به جای خود به امتحان ویا شرکت بجای دیگری در امتحان، فرستادن دیگری به جای خود در امتحان، شرکت به جای دیگری در امتحان به تنبیهات تصریح شده در آیین نامه محکوم میشود.
همچنین ارتکاب هر فعلی از سوی اشخاص حقیقی که موجب اخلال یا وقفه یا مزاحمت در اجرای برنامههای دانشگاه شود، اخلال یا ایجاد وقفه در برنامهها یا نظم دانشگاه منجر گردد، در صورتی که اخلال منجر به آشوب یا تحریک دیگران یا تشکیل گروه همراه باشد یا آشوب همراه با ضرب و جرح باشد تنبیه آنان تشدید پیدا میکند.
چنانچه دادن اطلاعات ناصحیح یا کتمان حقایق،اعم از شفاهی یا کتبی باعث انتفاع دانشجو یا اختلال در برنامههای دانشگاه شود، علاوه بر اعمال تنبیهات مندرج در آئیننامههای مربوط، تنبیهات متخلف تشدید مییابد و علاوه بر آن برخوردهایی مانند تذکر کتبی بدون درج در پرونده، تذکر کتبی با درج در پرونده، دادن نمره 0.25 در درس مربوطه، محرومیت از تحصیل یک نیمسال بدون احتساب در سنوات تحصیلی، محرومیت از تحصیل یک نیمسال با احتساب در سنوات تحصیلی، محرومیت از تحصیل دو نیمسال بدون احتساب در سنوات تحصیلی و محرومیت از تحصیل دو نیمسال با احتساب در سنوات تحصیلی انجام میشود.
تنبیهاتی که با حکم شوراهای انضباطی دانشگاه یا شورای مرکزی انضباطی همچون احضارو اخطار شفاهی، تذکر کتبی بدون درج در پرونده دانشجو، اخطار کتبی بدون درج در پرونده دانشجو، تذکر کتبی و درج در پرونده دانشجو، توبیخ کتبی و درج در پرونده دانشجو، دادن نمره 25/0 در درس یا امتحان مربوط به تخلف، محرومیت از تسهیلات رفاهی دانشگاه از قبیل وام و... از یک ماه تا مدت زمان باقیمانده از تحصیل، دریافت خسارت از دانشجو در مواردی که تخلف منجر به ایجاد ضرر وزیان شده باشد، منع موقت از تحصیل به مدت یک نیمسال بدون احتساب سنوات، منع موقت از تحصیل به مدت یک نیمسال با احتساب سنوات، منع موقت از تحصیل به مدت دو نیمسال بدون احتساب در سنوات، منع موقت از تحصیل به مدت دو نیمسال با احتساب سنوات نسبت به دانشجویان میتواند اعمال شود.
منع موقت تحصیل به مدت سه نیمسال بدون احتساب سنوات، منع موقت تحصیل به مدت سه نیمسال با احتساب سنوات، منع موقت تحصیل به مدت چهار نیمسال بدون احتساب سنوات، منع موقت تحصیل به مدت چهار نیمسال با احتساب سنوات، تغییر محل تحصیل دانشجو (همراه با تغییر رشته تحصیلی در صورت لزوم)، اخراج دانشجو از دانشگاه با حفظ حق شرکت مجدد در آزمون ورودی، اخراج ومحرومیت از تحصیل در کلیه دانشگاه ها از 1 تا 5 سال با حفظ حق شرکت مجدد در آزمون ورود نحوه اعتراض دانشجو به آرای صادره و تخفیف یا تشدید احکام از تنبیهاتی است که فقط با حکم شورای مرکزی انضباطی نسبت به دانشجو میتواند انجام شود.
چگونه به احکام صادره اعتراض کنیم؟
دانشجو از زمان دریافت رای کمیته انضباطی، به مدت 15 روز اداری فرصت دارد نسبت به حکم صادره در کمیته بدوی اعتراض کند. همچنین دانشجو درخواست تجدیدنظر خود را بهطور کتبی به دبیر کمیته انضباطی واحد تحویل داده و مراحل پیگیری درخواست وی در واحد دانشگاهی انجام میشود. دانشجویان از مراجعه برای پیگیری پرونده انضباطی خود به سازمان مرکزی خودداری کنند. در صورت نیاز حضور دانشجو در سازمان مرکزی کمیته تجدیدنظر و مرکزی هماهنگی لازم را با واحد دانشگاهی به عمل خواهد آورد.
از سویی دیگر، در صورتی که دانشجو از رویت حکم اولیه استنکاف کند یا درمهلت مقرر نسبت به حکم اولیه اعتراض نکند، حکم اولیه، عینا قطعی محسوب میشود. تمرد دانشجو از پذیرش و اجرای احکام و دستوراتی که کمیته انضباطی صادر میکند یا تکرار تخلف، خود تخلف محسوب شده و پس از رسیدگی در کمیته بدوی میتواند موجب اعمال مجدد تنبیه یا یک تا دو درجه تشدید تنبیه براساس ترتیب مندرج در مفاد آییننامه شود.
همچنین واحد میتواند در صورت عدم حضور دانشجو برای تفهیم یا استنکاف از دریافت رای کمیته انضباطی، تمام عملیات آموزشی وی اعم از ثبتنام و فراغت از تحصیل و مانند آنها را تا حضور وی و تکمیل مراحل رسیدگی متوقف کند.
در این زمینه، به تخلفات دانشجویان میهمان و انتقالی، کمیته انضباطی دانشجویی بدوی واحد دانشگاهی که تخلف در زمان تحصیل دانشجو در آنجا صورت گرفته است رسیدگی خواهد کرد و چنانچه در موقع اجرای حکم، دانشجو در آن واحد نباشد کمیته انضباطی دانشجویی واحدی که محل تحصیل دانشجو است مکلف به اجرای حکم صادره خواهد شد