رسانههای داخلی در استرالیا طی بیش از یک هفته گذشته، بخش مهمی از اخبار خود را در شبکه خبری ABC به موضوع افشای گزارشها و برخی اسناد سری مربوط دولت قبل استرالیا ـ که در یکی از ساختمانهای بایگانی در پایتخت این کشور نگهداری میشده ـ اختصاص داده اند.
به گزارش «تابناک»؛ این اسناد شامل اسنادی فوق سری است که تا همینجا افشای آنها تبعات جدی برای دولت استرالیا داشته و منجر به آن شده که احزاب سیاسی در این کشور با جدیت موضوع افشای آنها و همچنین مسأله امنیت اطلاعات در نهادهای اطلاعاتی و ضد جاسوسی این کشور را دنبال کنند.
یکی از اسنادی که در جریان افشاگری ABC از اقدامات و توافقات سری دولت استرالیا بیرون آمده، مربوط به فهرستی از گزارشهای سری است که در این فهرست، نام گزارشی با تیتر «طرحریزی دوجانبه با امارات متحده عربی برای دفاع از این کشور در صورت تهاجم و تخاصم ایران» نیز دیده میشود. از اصل گزارش خبری نیست و کسی تاکنون این گزارش را ندیده، ولی عنوان آن در این فهرست که در طبقهبندی گزارشهای فوق سری دولت استرالیا قرار داشته، آمده است.
عنوان این توافق دوجانبه سری بهخوبی از ماهیت ماجرا خبر میدهد و میتوان حدس زد که در این گزارش چه احتمالات و تصمیماتی مطرح شده است. تاریخ این سند به قبل از تاریخ تعهد استرالیا برای مبارزه با داعش بازمیگردد و عنوان آن دقیقاً مشخص نمیسازد که این سند از چه نوعی است (گزارش، توافق دیپلماتیک یا قرارداد نظامی).
پرسش های فراوانی که درباره این گزارش در رسانههای استرالیا مطرحشده از این جملهاند: آیا این سند مستقیم به دست شورای امنیت ملی یا کابینه دولت استرالیا رسیده یا تنها در دست نهادهای امنیتی قرار داشته؟ آیا این گزارش تنها شامل اطلاعاتی است که قبلاً در خصوص آنها تصمیمگیری شده، یا اینکه مجوزی است برای اقدام به توافقی با این مضمون با امارات متحده عربی؟
البته در سالهای گذشته استرالیا چندین قرارداد دوجانبه در ابعاد امنیتی و اطلاعاتی با امارات متحده عربی امضا کرده بوده است. در سال 2003 و در جریان تهاجم آمریکا به عراق استرالیا به دنبال پایگاههای نظامی در منطقه بود تا عملیاتهای خود را از آنجا هدایت کند. از آنجایی که طرح استرالیا برای ایجاد پایگاه در عمان به نتیجه نرسید، امارات به عنوان میزبان نظامی استرالیا انتخاب شد و بعدازآن نیز نیروهای استرالیایی و اماراتی عملیاتهایی در افغانستان داشتهاند. در سال 2009 مرکز کنترل و فرماندهی استرالیا در امارات پایهگذاری شد.
اما طبیعتاً در قبال این میزبانی، امارات متحده قراردادها یا توافقهایی نیز با استرالیا داشته که قطعا میتوان حدس زد مابه ازای این میزبانی برای امارات، بخشی شامل نگرانیهای این کشور در خصوص ایران و فعالیتهای ایران در خلیجفارس میشده است. بااینحال استرالیا همواره از متعهد سازی خود به اینگونه قراردادهای اجباری و تجویزی خارج از دکترین امنیت ملی خود خودداری کرده است.
هرچند استرالیا با امارات متحده عربی قرارداد همکاری دفاعی دارد، این قرارداد دفاعی هیچ تعهدی برای دفاع دوجانبه یا حمایت نظامی در زمان بروز تعارض ندارد. بااینحال امارات همانگونه که در مورد کانادا نشان داد، معمولاً از میزبانیهای اینچنینی خود بهعنوان اهرمی برای گرفتن امتیازات متفاوت بهره میبرد. در مورد کانادا میزبانی نیروهای نظامی و پایگاه نظامی این کشور از سوی ابوظبی منجر به امتیازات فراوانی برای خطوط هوایی امارات در سال 2010 شد.
بنابراین، میتوان حدس زد که عنوان گزارش مربوط به ایران، مقصود نهایی استرالیا را مشخص کرده است: اعطای امتیازی به امارات متحده عربی، اما تنها در حد کمک به طرحریزی نظامی علیه ایران و نه ایجاد تعهد مستقیم نظامی برای دفاع دوجانبه از ابوظبی. یا میتوان حدس زد که این عنوان تلقیکننده قصد استرالیا برای بررسی موضوع دفاع دوجانبه از امارات در شرایط مذکور بوده است.
اسنادی که از سوی ABC منتشر شده است مربوط به پنج سال پیش میشود. اکنون البته شرایط متفاوت شده و روابط میان دو کشور ایران و استرالیا بعد از توافق هستهای بهشدت رو به بهبود گذاشته و دیدار مستقیم وزرای خارجه دو کشور نیز این موضوع را تأیید میکند. میتوان به خوبی حدس زد این گزارش سری که مربوط به پنج سال گذشته بوده است، اکنون موضوعیت خود را برای استرالیا از دست داده باشد. بااینحال این گزارش سری نشان از آن دارد که بازیگرانی همچون استرالیا و کانادا نیز در شرایط مقتضی با بازیگران غیر دموکراتیک نیز وارد قراردادهای دوجانبه سری نظامی و امنیتی میشوند.