چندسالی از فعالیت کسبوکارهای نوین اینترنتی در کشور میگذرد و از قضا بسیاری از این شرکتها هم توانستهاند به رشد خوبی دست یابند.
به گزارش روزنامه جوان، حکایت مسئولان دو و چند تابعیتی و هزینههایی که این افراد تاکنون برای کشور داشتهاند، قصه ناتمامی است که همچنان پروندههای مرتبط با آن باز مانده است. این در حالی است که ابعاد و چالشهای استارتآپهای دو تابعیتی برای کشور بسیار فراتر از مدیران دو یا چند تابعیتی است؛ چراکه اپلیکیشنها و استارتآپهای چندتابعیتی بهصورت بالفعل به دلیل اینکه اطلاعات مردم را ذخیرهسازی میکنند و امکان ذائقهسازی و تغییر رفتار افکار عمومی را دارند.
چندسالی از فعالیت کسبوکارهای نوین اینترنتی در کشور میگذرد و از قضا بسیاری از این شرکتها هم توانستهاند به رشد خوبی دست یابند، اما این کسبوکارهای نوین مبتنی بر فناوری اطلاعات یکی از موضوعات پرحاشیهای است که ابهامات فراوانی آن را همراهی میکند، حتی اگر وزیر جوان ارتباطات و فناوری اطلاعات از اختصاص بودجه 500میلیاردی برای توسعه آنها خبر دهد.
بازی استارتآپها
اریک اشمیت در کتاب «عصر جدید دیجیتال» از اینترنت برای پیشبرد طرح «تشکیل سازمان کسبوکار» یا حلقه اشتغال مردمی، در جهت ایجاد تغییرات ژئوپلیتیک در کشورهای هدف نام میبرد که پیش از این در وزارت خارجه امریکا کلاسه شده است. وی همچنین در توصیهنامه کتاب «ویلیام دراپر» با نام «بازی استارتآپها؛ پشت پرده همکاری بین سرمایهگذاران و کارآفرینان» از شعف خود برای اجرای چنین پروژه مهمی پرده برمیدارد.
در همایش «گفتوگوی سایبری ایران» در بخش محرمانه که با مدیریت رسمی مدیران مشترک گوگل و بنیاد نیوامریکا از جمله اریک اشمیت، مجموعه نایاک وابسته به وزارت خارجه امریکا، هیفوس هلندی و تشکیلات نزار ذکا لبنانی در اسفند 93 برگزار شد، از نقش استارتآپ ویکندهای گوگل به عنوان «پیشرانه اقتصادی ایجاد تغییر در جامعه ایران» نام برده میشود. در همین همایش است که میزگردی تحتعنوان «با توجه به فرصتها و چالشهای به وجود آمده در اکوسیستم فناوری ایران، چگونه میتوان راهکارهای مؤثری برای تغییر ایران از مسیر فناوری تدوین کرد؟» برگزار میشود و حالا میتوان خروجی چنین جلساتی را بهتر در سطح جامعه درک کرد.
فرار مغزها با باقی ماندن جسمها
علی قجری، کارشناس جامعهشناسی دانشگاه تهران و پژوهشگر حوزه استارتآپ معتقد است استارتآپها در حقیقت نوعی دزدی مغزها به روشهای هوشمندانه هستند. از نگاه وی افرادی که در فضای استارتآپ شرکت میکنند، باید افرادی باهوش و نخبه باشند. اینجاست که فرار مغزها به شکل تازهای رخ میدهد و در حالی که نخبه ما در کشور حضور فیزیکی دارد، ماحصل فکر و ایده او به شرکتهای غربی سود میرساند، بیآنکه برای آنها هزینهای داشته باشد.
قانون ناکارآمد برای نظارت بر استارتآپها
سیدعلیرضا آلداوود، کارشناس فضای مجازی نیز با اشاره به فعالیت برخی استارتآپهای خاص در کشور تأکید میکند: به وجود آمدن استارتآپهای چند تابعیتی در کشور و پاسخگو نبودن آنان طبق قوانین کشور ما را در آینده با چالشهای جدی روبهرو خواهد کرد.
به گفته وی طبق شواهد، برخی از این استارتآپها با ادعای جذب سرمایهگذار خارجی مورد حمایتهای برخی دستگاههای دولتی قرار گرفتهاند، اما شرکتهای کاغذی سوئدی، هلندی و آلمانی به کشور وارد شدهاند و در واقع سرمایهای به کشور وارد نشده است. آل داوود با اشاره به اینکه شرکتهای کاغذی هلندی در حال خرید برخی استارتآپهای کشور هستند، تصریح میکند: چندی قبل یکی از استارتآپها از قرار دادن یک بازی دارای صحنه حمله به رژیمصهیونیستی امتناع کرد! به بیان ساده یعنی اپلیکیشنهای چندتابعیتی مشغول ایجاد نوعی کاپیتولاسیون در کشور هستند و با قانون کشورهای غربی در اینجا فعالیت میکنند. همچنان که یکی از استارتآپهای عرضه خدمات نرمافزاری در حالی شبکه اجتماعی اینستاگرام را برای دانلود روی اپلیکیشنش قرار داده که دانلود این شبکه اجتماعی در گوگل پلی برای ایران تحریم است و نکته جالب اینجاست که اینستاگرام در انگلستان خطرناکترین شبکه برای ایجاد اختلالهای روانشناختی برای جوانان شناخته شده است!
این کارشناس با تأکید بر فعالیت «شبکه تغییر» در کشور تحتعنوان برخی استارتآپها میافزاید: یکی از رهبران اصلی این شبکه با مدیریت سیامک و باقرنمازی در کشور مشغول جاسوسی برای سازمانهای اطلاعاتی غربی بودند و علاوه بر جاسوسی در گرا دادن به امریکاییها برای تحریم دارو برای ایران و ارائه اطلاعات مرتبط با وضعیت اقتصادی و نحوه صادرات نفت نیز نقش بازی کردند.
به گفته آل داوود در حال حاضر ما قانون جامع و به روزی برای مدیریت استارتآپها و کسبوکارهای الکترونیک در کشور نداریم؛ قانون تجارت الکترونیک در کشور ما متعلق به سال 82 است که قانون بسیار قدیمی و ناکارآمدی نسبت به فضای تجارت الکترونیک امروز و پیشرفتهای غیرقابل مقایسه در حوزه فضای مجازی نسبت به آن سال است.
وی با اشاره به فعالیتهای برخی شرکتهای خارجی با مدیریت برخی از یهودیان سرشناس مانند آقای بکر میافزاید: بکر، سرمایهگذار یکی از اپراتورهای فعال در کشور است که این شرکت طی چند سال اخیر با ورود مستقیم برای حمایت و خرید سهام برخی از استارتآپها در حال ایجاد یک فضای انحصاری در کشور است.
خطر ذخیرهسازی اطلاعات و ذائقهسازی
آنطور که آلداوود میگوید: گروه اینترنت ایران استارتآپهای کشور را در دست گرفته است. شعار این گروه، راهبری تغییر در ایران است و برخی از مدیران این شبکه در انجمن بینالمللی مدیران ایرانی عضویت دارند. یکی از مؤسسان اصلی انجمن بینالمللی مدیران ایرانی، آقای سیامک نمازی است. این پژوهشگر فضای مجازی وجود استارتآپهای چندتابعیتی را برای کشور خطرناکتر از مسئولان دوتابعیتی میداند و میگوید: یک مسئول یا فرد دوتابعیتی بهصورت بالقوه برای کشور خطر است، اما اپلیکیشنها و استارتآپهای چندتابعیتی بهصورت بالفعل به دلیل اینکه اطلاعات مردم را ذخیرهسازی میکنند و امکان ذائقهسازی و تغییر رفتار افکار عمومی را دارند، برای کشور ما در بلندمدت خطرناک هستند.
بیشک استارتآپها میتوانند یک فرصت باشند؛ فرصتی که فقدان شبکه ملی اطلاعات و ورود شرکتهای چندتابعیتی به همراه قانونی قدیمی و ناکارآمد برای نظارت، آن را به تهدید تبدیل میکند. این در حالی است که بازنگری در قانون ضرورتی در دسترس به نظر میرسد.