نماز یکی از اصلی‌ترین ارکان دین است، که اقتدای آن واجب بوده، اما در این بین خواندن نماز جمعه از جمله نماز های مستحبی است که در غیاب امام زمان (ع) هر برهه زمانی، واجب نیست و در غیر از این صورت بر هر فرد مسلمانی واجب است.
نماز جمعه که در اول ظهر و به جای نماز ظهر این روز خوانده می‌شود، دو رکعت است و دو قنوت مستحبی دارد که یکی از آن‌ها پیش از رکوع رکعت اول خوانده می‌شود و دومی نیز پس از رکوع رکعت دوم ادا می‌شود؛ از آنجایی که نماز جمعه به جای نماز ظهر خوانده می‌شود، دو خطبهٔ نماز به جای دو رکعت اول نماز ظهر و نماز دو رکعتی جمعه، به جای دو رکعت دیگر نماز ظهر در نظر گرفته می‌شود. در بیش‌تر موارد خطیب و امام جمعه یک نفر هستند.
این نماز که باید به صورت جماعت خوانده شود، دو خطبه دارد که توسط امام جماعت خوانده می‌شود و خواندن آن‌ها قبل از نماز واجب است.
اعمال نماز جمعه به ترتیب تکبیرةالاحرام، حمد و سوره، قنوت، رکوع، دو سجده، حمد و سوره، رکوع، قنوت، دو سجده، تشهد و سلام ادا می‌شوند.
نماز جمعه در نزد بسیاری از شیعیان واجب تخییری است و حضور در آن در زمان غیبت امام واجب نیست، ولی در نزد اهل سنت واجب عینی است و باید حتما در آن شرکت کنند.
گفتنی است؛ پیش از این نماز جمعه در فقه شیعه از اختصاصات امام معصوم به شمار می‌رفت و غیر از او صلاحیت اقامه آن را نداشت. از این رو این نماز در دوره غیبت امام معصوم اقامه نمی‌شد و متروک قرار گرفت.
خاطرنشان می‌شود؛ وقتی که امام جمعه، خطبه‌های نماز جمعه را می‌خواند، بر شرکت‌کنندگان واجب است، به خطبه‌ها گوش دهند، و سخن گفتن به هنگام ایراد خطبه‌ها مکروه است، بلکه اگر به سبب سخن گفتن، نتواند به خطبه‌ها گوش دهد، سکوت لازم است. همچنین هنگام ایراد خطبه‌ها، خواندن نماز مستحبی یا کتاب و روزنامه و انجام دادن کار‌هایی که مانع گوش دادن به خطبه‌ها است، خلاف است.
