فتاوای آیت الله العظمی امام خمینی (قدس سره)
أحکام حجاب
سؤال 1 : باز بودن گردی صورت و دست زن تا مچ در برابر نامحرم چه صورت دارد؟
جواب: در صورت عدم مفسده مانع ندارد.
سؤال 2 : آیا واجب است که زن وجه وکفین خو را بپوشاند؟
جواب: واجب نیست مگر در صورت مفسده .
سؤال 3 : اگر واجب نیست آیا اولویت دارد یا نه؟
جواب: خوب است.
سؤال 4 : در هر یک از این صور اگر با عدم رضایت شوهر روبرو شود؛ مثلاً شوهر بگوید من راضی نیستم که صورت خودت را بپوشانی چه صورت دارد؟
جواب: مرد حق ندارد در این جهت زن را تکلیف کند.
سؤال 5 : آیا واجب است زن چادر به سر کند ؟ و اگر واجب نیست آیا اولویت دارد؟
جواب: با مراعات حجاب اسلامی پوشیدن چادر لازم نیست اگر چه بهتر است.
سؤال 6 : آیا حجاب اسلامی جدید ( روپوش گشاد و شلوار و مقنعه یا روسری) درست است یا خیر؟ با توجه به اینکه بعضی از خانمها هم از چادر استفاده می کنند و هم از حجاب اسلامی.
جواب: اگر مقدار لازم را بپوشاند و موجب جلب توجه و مفسده مشود مانع ندارد.
سؤال 7 : آیا در مورد حجاب، خانمها فقط باید چادر سر کنند یا هر پوششی که حجم بدن و به طور کلی حجاب واقعی را برای زن فراهم کند می تواند حجاب باشد.
جواب: در حجاب، لباس خاصی معتبر نیست هر چند چادر بهتر است، و از لباسی که جلب توجه کند احتراز شود.
سؤال 8 : از قدیم در مساجد موقع نماز خواندن و روضه و موعظه پرده بین زن و مرد بوده و روحانیون و ائمه جماعات هم چنین توصیه می کردند، ولی اکنون بعضی از اساتید دانشگاه و سخنرانانی که در بعضی از مساجد و مجالس سخنرانی می کنند می گویند اصلاً پرده و دیوار قرار دادن بین زن و مرد در اسلام نبوده و نباید باشد. آیا باید در مساجد ( در حال نماز و یا روضه خواندن و موعظه کردن) پرده بین زن و مرد باشد یا نه؟
جواب: در صورتی که مفسده ای نیست پرده لزوم ندارد، بلی در «نماز» احتیاط مستحب آن است که زن عقب تر از مرد باشد مگر در صورتی که بین آنها حائلی مثل پرده باشد.
سؤال 9 : آیا از نظر امام چادر پاسخگوی حجاب لازم برای زن است یا مانتو و روسری؟
جواب: به هر نحو مقدار واجب پوشیده شود کفایت می کند ، و چادر بهتر است.
سؤال 10 : چرا زن باید با حجاب نماز بخواند؟
جواب: تکلیف الهی است.
سؤال 11 : آیا پیدا بودن چانۀ خانمها در عکس با احکام اسلام منافات دارد؟
جواب: مانع ندارد.
سؤال 12 : با توجه به پیروزی انقلاب اسلامی و شکل حجاب رایج میان زنان آیا حضرت امام حجاب را خارج از شکل چادر به صورت لباس گشاد و روسری قبول دارند یا نه؟
جواب: در حجاب واجب برای زن لباس اصی معتبر نیست، به هر نحو یا هرگونه لباس که خود را از دید نامحرم بپوشاند کفایت می کند، و پوشاندن وجه و کفین واجب نیست.
سؤال 13 : لطفاً بفرمائید حدود پوشش شرعی مرد نسبت به زن نامحرم تا کجاست؟
جواب: نظر زن به بدن مرد أجنبی جائز نیست، ولی بر مرد لازم نیست خود را بپوشاند.
سؤال 14 : آیا مرد می تواند سینه و بدن خود را جلو زن نامحرم باز بگذارد؟
جواب: بر مرد واجب نیست غیر عورتین را بپوشاند.اگر چه در موردی که می داند از بدنش برهنه باشد زنها عمداً نگاه می کنند أحوط استحبابی آن است که خود را بپوشاند.
سؤال 15 : اگر از زنی همسرش عکس بگیرد به صورتی که رعایت حجاب نشده باشد، آیا با توجه به اینکه برای چاپ و ظهور باید به عکاسی برده شود و نامحرم آن را رؤیت می کند اشکالی مترتب می شود؟
جواب: اگر ظاهر کننده زن را نمی شناد و مفسده ندارد اشکال ندارد.
سؤال 16 : آیا حجاب متداول در مدارس و إدارات ( مقنعه و روپوش بلند) کامل است یا نه؟
جواب: اگر مقدار واجب را می پوشاند مانع ندارد.
سؤال 17 : حد پوشش برای مردان و زنان هر کدام چقدر است؟ آیا تجاوز از کمترین مقدار آن حرام است؟
جواب: بر مرد ستر عورتین واجب است و ستر باقی بدن واجب نیست، اگر چه بر زن حرام است بدن مرد نامحرم را نظر کند و بر زن واجب است تمام بدن خود را از نظر نامحرم بپوشاند، ولی چون پوشاندن وجه و کفین لازم نیست مگر آنکه مفسده ای بر آن مترتب باشد.
سؤال 18 : 1 _ آیا ظهور فیلمهای خانوادگی در عکاسی مردانه ( به گونه ای که ظاهر کنندۀ عکس خانمی را که عکس می باشد نمی شناسد) برای دو طرف اشکالی دارد؟
2 _ حجاب برای خانمها چگونه است؟ آیا صورت و کفین هم جزء حجاب می باشد و باید پوشیده شود؟
جواب: 1 _ در فرض سؤال مانع ندارد، مگر آنکه مفسده ای بر آن مترتب باشد
2 _ پوشیدن وجه و کفین لازم نیست.
سؤال 19 : آیا کافی است در سر کلاس دبیر مرد و یا در حیاط مدرسه که خدمتکار مرد دارد مقنعه و روپوش گشاد بپوشم یا روی آنها چادر بر سر نمای؟
جواب: اگر مقدار لازم پوشیده شود و کیفیت لباس جلب نظر نامحرم نکند مانع ندارد، و پوشیدن چادر بهتر است.
سؤال 20 : گناه و کیفر زنی که موی سرش بیرون و معلوم باشد چیست؟
جواب: حجاب از نامحرم واجب است ، و کسی که دانسته تخلف می کند باید او را نهی از منکر نمایند.
سؤال 21 : آیا زن می تواند از پوششهای دیگر، ( غیر از چادر) استفاده کند؟
جواب: در حجاب اسلامی لباس خاصی معتبر نیست ، و میزان پوشش تمام بدن به غیر از وجه و کفین است، اگر چه چادر بهتر است.
سؤال 22 : 1 _ آیا حجابی که امروزه رائج شده است ( خانمها خودشان را با روپوش و منقعه یا روسری پوشیده اند) کافی است؟ و با این حالت اگر رانندگی کنند جائز است؟
2 _ اگر برای زیبائی چهره ، بینی خود و یا عضو دیگر بدن را عمل جراحی کنند از جهت لمس نامحرم و آزار رسیدن به بدن چه حکمی دارد؟
جواب: 1 _ اگر مقدار لازم پوشیده شود لباس مذکور اشکال ندارد بشرط آنکه جلب توجه نامحرم نکند. و بهتر است چادر بپوشد.
جواب: 2 _ اگر نامحرم جراحی می کند جائز نیست.
سؤال 23 : آیا حجاب از ضروریات اسلام است؟ منکر آن و کسانی که به این دستور الهی مخصوصاً در جامعۀ اسلامی بی اعتنایی می کنند، چه حکمی دارند؟
جواب: أصل حکم حجاب از ضروریات است و منکر آن حکم منکر ضروری را دارد، و منکر ضروری محکوم به کفر است، مگر اینکه معلوم باشد که منکر خدا یا رسول نیست.
سؤال 24 : آیا حجاب تنها چادر است؟ یا مانتو و شلوار همرا با روسری بلند یا مقنعه هم حجابی کامل است؟ و آیا ظاهر شدن با لباس گشاد و روسری بلند که به روی شانه ها بیفتد از لحاظ اسلام حجاب نیست؟
جواب: زن باید بدن را به استثناء دستها تا مچ و صورت از مرد نامحرم بپوشاند ، و در حجاب لباس اصلی معتبر نیست، اگر چه پوشیدن چادر بهتر است و از لباس هائی که جلب توجه نامحرم کند اجتناب شود.
سؤال 25 : حدود حجاب اسلامی را بیان فرمائید، آیا حجابی که حالا زنان با آن پوشیده هستند از طرف شما مجاز است یا نه؟
جواب: در حجاب لباس خاصی معتبر نیست، بلکه آنچه تمام بدن به استثناء وجه و کفین را بپوشاند کفایت می کند، و بهتر است چادر بپوشند.
سؤال 26 : آیا در اسلام حجاب فقط چادر است؟ اگر مانتوی گشاده و روسری بلند و شلوار و یا جوراب ضخیم مدل دار که حجم پا را بزرگتر از اندازۀ اصلی نشان می دهد بپوشم اشکال دارد؟ در ضمن بفرمائید یک زن مسلمان می تواند در مورد حجابش از کتاب «حجاب» آقای مطهری استفاده کند و مطابق آن حجاب داشته باشد؟
جواب: در حجاب لباس خاصی معتبر هر چند پوشیدن چادر بهتر است. ولی از پوشیدن لباسی که جلب توجه نامحرم می کند اجتناب نمائید و از کتاب ایشان می توانید استفاده کنید.
سؤال 27 : استفاده از جورابهای ضخیم با دامن چادر در بیرون منزل چگونه است؟ و همینطور لباسهای رنگارنگ یا رنگ های شاد با چادر در بیرون منزل؟
جواب: مانع ندارد، مگر آن که به نحوی باشد که جلب نظر کند و موجب مفسده شود.
سؤال 28 : خواهری علاقمند حجاب است، ولی پدر و مادرش ( که در ظاهر مسلمان هستند ولی در عمل مخالف) با حجاب دختر مخالفت می کنند، و در صورت «پوشش» به او انواع تهمت ها و بر چسبها می زنند. حکم خداوند در این مورد چیست؟
جواب: در رعایت حجاب واجب رضایت پدر و مادر معتبر نیست، و اگر او را امر می کنند که حجاب نداشته باشد دستور آنها را مخالفت کند و حجاب را مراعات نماید.
سؤال 29 : پوشاندن وجه و کفین را وجب نمی دانید لبته با عدم تلذّذ و ربیه، حال اگر زن یا دختر طوری بودند که احتمال می دهند یا می دانند که به صورتشان نگاه می کنند، آیا باز هم نباید بپوشانند؟ و اگر زن یا دختر از روی لذت، وجه و کفین خود را نپوشاند چگونه است؟
جواب: پوشاندن وجه و کفین واجب نیست، مگر در مورد خوف فساد و ربیه و تلذّذ.
سؤال 30 : با توجه به اینکه وجه و کفین مستثنی است اگر احتمال بدهد که أجنبی به او تعمداً نگاه می کند آیا پوشانیدن وجه و کفین هم لازم می شود؟
جواب: لازم نمی شود، مگر در صورت فساد.
سؤال 31: آیا زن مسلمان باید خود را در برابر زن غیر مسلمان بپوشاند حدود این پوشش چقدر است؟
جواب: پوشاندن بهتر است ، و منظور پوشاندن مواضعی اس که پوشاندن آن در برابر زن مسلمان لازم نیست.
سؤال 32 : استثنای دست و قرص صورت از حجاب بانوان و جواز نگاه بدون ربیه و مفسده ، با آرایش است یا ساده؟ و آیا زینتهائی مانند انگشتر جائز است اظهار شود؟ و اگر صورت آرایش شده باشد پوشاندن واجب است یا خیر؟
جواب: اگر در صورت آرایش موجود باشد باید پوشانده شود، و بر مرد أجنبی نیز نگاه کردن جائز نیست و همچنین در کفین اگر دارای زینت ولو مثل انگشتر باشد.
سؤال 33 : آیا صلاح است برای زنها تمام گردی صورت ( چه اصلاح کرده و چه اصلاح نکرده) نمایان باشد ؟
جواب: در صورت نداشتن مفسده مانع ندارد، ولی نباید با زینت باشد.
سؤال 34 : حدیثی را دیدم که نوشته بود: سه طائفه اند که خداوند در روز قیامت با آنان سخن نمی گوید: یکی از آنان کسانی هستند که موی صورت خود را می کَنند. آیا منظور از این حدی فقط مردان هستند یا این که شامل زنان می شود؟ و با توجه به این که یکی از آرایشها ی زنان بر داشتن موی صورت است آیا این کار اشکال دارد؟
جواب: آرایش به نحو مزبور حرام نیست، مگر آن که فساد داشته باشد.
سؤال 35 : جلساتی که با حضور برادران و خواهران صورت می گیرد، آیا باید حائلی به صورت پرده و امثال آن در بین آنان باشد یا نه؟
جواب: لازم نیست.
سؤال 36 : آیا حلقۀ ازدواج جزء زینت آلات به حساب می آید یا نه؟
جواب: اظهار آن جائز نیست.
سؤال 37 : آرایش کردن زن در مجلس زنانه چگونه است؟
جواب: اگر مفسده نداشته باشد اشکال ندارد.
