فیلم اصغر فرهادی از داخل ایران قاچاق شده است؟

قاچاق فیلم سینمایی «همه می‌دانند» در حالی با اعتراض نزدیکان اصغر فرهادی مواجه شده که شواهد نشان می‌دهد، احتمالا این فیلم از داخل ایران قاچاق شده و اتفاقی که پیش از این نیز رخ داده و با پاسخ قانع‌کننده‌ای همراه نشده بود، مجدداً تکرار شده است؛ گزاره‌ای که اگر قطعی مورد تأیید قرار گیرد، باید همه فیلمسازانی که آثارشان را در اختیار برخی مجموعه‌ها قرار می‌دهند، نگران بر باد رفتن سرمایه‌شان باشند.

به گزارش «تابناک»؛ «همه می‌دانند / Everybody Knows / Todos Lo Saben» هشتمین فیلم بلند سینمایی اصغر فرهادی با بازی خاویر باردم، پنه‌لوپه کروز، ریکاردو دارین، اینما کوئستا، ادوآرد فرناندس، خاویر کامارا و باربارا لنی، اکنون در حالی اکران آمریکا را در پیش دارد که تاکنون حدود 14 میلیون دلار فروش داشته است. جالب اینکه با وجود اسپانیایی زبان بودنِ فیلم، شاید به واسطه موقعیت و سابقه فرهادی در سینمای فرانسه، تا اینجا بیشترین فروش فیلمش در فرانسه با حدود 6.5 میلیون دلار بوده، در اسپانیا 3.5 میلیون دلار فروش داشته و در جایگاه بعدی ایتالیا با نزدیک به 2 میلیون دلار فروش است.

در این شرایط که فرهادی به دنبال فروش فیلم در سینمای آمریکا برای بازگرداندن هزینه و سودآوری فیلمش بود ـ که نزدیک به ده میلیون دلار هزینه در بر داشته است ـ یکباره نسخه قاچاق فیلم در اینترنت منتشر شد. در ابتدا تصور شد که این فیلم در فضای بین‌المللی قاچاق شده اما اکنون برخی شواهد، این گمانه را پررنگ می‌سازد که قاچاق فیلم در داخل ایران رخ داده و سپس سر از وب‌سایت‌های دانلود خارجی درآورده است. هرچند اظهارنظر قطعی در این زمینه بسیار دشوار است،پیش از آنکه این فیلم در تورنت و فضاهای اینچنینی قابل دسترسی باشد، روی سرورهای وب‌سایت‌های غیرقانونی دانلود فیلم در دسترس بود.

همچنین شواهد نشان می‌دهد، زیرنویس فارسی فیلم «همه می‌دانند» که به زبان اسپانیایی است، یا زودتر از زیرنویس انگلیسی و یا همزمان با زیرنویس انگلیسی منتشر شده است. نکته قابل تأمل اینکه بر اساس بررسی صورت پذیرفته توسط تیم دفتر مولتی مدیای «تابناک»، سطح کیفی زیرنویس منتشر شده برای این فیلم، بالاتر از زیرنویس‌های مرسوم است که برای دیگر فیلم‌ها در سایت‌های دانلود غیرقانونی عرضه می‌شود و شبیه به زیرنویس‌هایی است که سفارشی برای فیلم‌ها آماده می‌شود. البته تنها عوامل فیلم می‌توانند، قطعی بگویند این زیرنویس همان زیرنویسی است که به همراه نسخه‌ای از فیلم‌شان به مجموعه‌هایی برای بازبینی داده‌اند یا این زیرنویس تازه است.

همچنین نسخه قاچاق شده از این فیلم بسیار باکیفیت‌تر از نسخه‌های قاچاق فیلم‌هاست و معمولاً فیلم‌ها با کیفیتی در HDTV قاچاق می‌شوند اما این فیلم با کیفیت Full HD و با حجم 10 گیگابایت قاچاق شده است؛ نسخه‌ای بسیار باکیفیت که می‌توان از آن خروجی D-CINEMA گرفت و در سالن‌های سینما پخش کرد! بنابراین تنها یکی از عوامل فیلم یا یکی از اشخاصی که این فیلم برای بازبینی در اختیار او قرار گرفته، می‌توانسته چنین نسخه‌ای داشته باشد، چرا که متولیان سالن‌های سینما نیز نسخه کدگذاری شده DCP را در اختیار دارند که قابلیت قاچاق ندارد.

برای اطمینان از گزاره لو رفتن فیلم در داخل، باید پی برد که آیا نسخه غیر از DCP و در قالب DVD از سوی عوامل این فیلم به اشخاص در داخل یا خارج تحویل داده شده است؟! همچنین باید این ابهام برطرف شود که چگونه یکی از منتقدین ـ که از قضا یکی از کارمندان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و نامش میان گزینه‌های ریاست سازمان سینمایی نیز مطرح بود ـ چندی پیش این فیلم را نقد کرد؛ این در حالی که این فیلم نه اکران داخلی داشته، نه اکران خصوصی در ایران شده و نه این شخص برای تماشای فیلم از ایران خارج شده است؟! آیا نسخه‌ای از این فیلم که به امانت بوده، میان گروهی دست به دست شده و در نهایت لو رفته و قاچاق شده است؟!

در تاریخ سازمان سینمایی، موارد انگشت شماری از فیلم‌های سینمایی با عبارت «نسخه بازبینی» لو رفته که «یک خانواده محترم» و «سنتوری» از آن جمله هستند؛ اما از سال 1396، خبرهایی درباره قاچاق نسخه‌های بازبینی «یک دزدی عاشقانه»، «عصبانی نیستم»، «فروشنده»، «ابد و یک روز»، «پنجاه کیلو آلبالو»، «گشت 2» و «نهنگ عنبر؛ سلکشن رویا» منتشر شد؛ هرچند میزان فراگیری قاچاق هیچ کدام از این فیلم‌ها به اندازه فیلم فرهادی نیست و برخی اساساً نتوانستند نسخه‌های قاچاق این فیلم‌ها را ببینند اما به طرز شگفت انگیزی، نسخه قاچاق این فیلم در طیف وسیعی از وب‌سایت‌ها به اشتراک گذاشته شده است.

دور از انتظار است که منشأ انتشار فیلم تازه فرهادی مشخص شود، چرا که درباره فیلم‌های پیشین نیز هیچ نهادی قاچاق این فیلم‌ها را گردن نگرفت! به نظر می‌رسد تکرار این اتفاق، نگرانی‌ها را نسبت به امنیت سرمایه گذاری در سینما افزایش دهد، چون یک فیلم چند گیگی کل سرمایه یک فیلمساز است و قاچاقِ آن به منزله از دست رفتنِ میلیاردها تومان و چندصد هزار تا چند میلیون تماشاگر است.