تشدید بحران‌های آبی در ایران، دولت را واداشت که راه‌کارهای عملیاتی و کارآمدی را برای حل تنش‌های آبی در نظر بگیرد. در همین راستا اخیرا وزیر نیرو طرحی را برای سامان بخشیدن به آب‌های زیرزمینی مطرح کرده که براساس آن، استان‌ها در تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی نقش محوری خواهند داشت.
به‌گزارش ایسنا، در حال حاضر، برداشت غیرمجاز آب از سفره‌های زیرزمینی ۴.۷ میلیارد مترمکعب است که موجب شده در سطح تمامی دشت‌ها، با افت و کسری مخزن سفره‌های زیرزمینی روبه‌رو شویم؛ به‌گونه‌ای که به ندرت دشتی وجود دارد که با چنین شرایطی مواجه نباشد.
هم‌چنین طبق جدیدترین اطلاعات شرکت مدیریت منابع آب ایران، در حال حاضر، حدود ۴۲ میلیارد مترمکعب آب از منابع سفره‌های زیرزمینی برداشت می‌شود که افزون بر ۴.۷ میلیارد مترمکعب از این رقم، مربوط به برداشت چاه‌های غیرمجاز است. در این بین، براساس قانون برنامه ششم توسعه باید ۱۱ میلیارد مترمکعب از برداشت سفره‌های زیرزمینی کاهش یابد.
در این راستا، رضا اردکانیان - وزیر نیرو - معتقد است که بسیاری از عرصه‌ها از جمله آب، نسخه‌ای در سطح ملی ندارد اما واقعیت این است که کارنامه ما در مقایسه با هدف طرح تعادل‌بخشی به آب‌های زیرزمینی و انتظارات موفق نبوده است لذا اگر بخواهیم مساله آب در کشور سامان یابد، تردید نکنید که استان‌ها باید نقش و سهم بیش‌تری داشته باشند.
وی با بیان این‌که در استان خراسان رضوی، خطاب به استاندار این استان عرض کردم که بنده به‌عنوان وزیر نیرو تمامی اختیارات و امکانات که تفویضش غیرقانونی نباشد، به شما تفویض و البته بر عملی شدن آن هم نظارت می‌کنم، اظهار کرد: راه‌حل مشکل آب زیرزمینی این است که در استان‌ها متمرکز شویم و به دستگاه‌های ستادی اختیارات مقدور را تفویض کنیم. به همین دلیل بنا داریم این کار را در چند نقطه شروع کنیم و امیدواریم بتوانیم در آینده گزارش مناسبی را از عملکرد تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی ارائه کنیم.
علاوه‌بر این، یکی از برنامه‌های وزارت نیرو، انسداد چاه‌های غیرمجاز شناخته شده است و بر اساس آخرین آمارها، امسال ۵۵۱۸ حلقه چاه غیرمجاز مسدود شد و هم‌چنین ۲۱.۲ میلیون مترمکعب اضافه برداشت غیرقانونی آب در چاه‌های مجاز کاهش یافت. براساس بررسی‌های صورت گرفته در زمینه آب‌های زیرزمینی، به‌صورت جمعی رقمی در حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیارد مترمکعب از ظرفیت مخازن دشت‌ها برداشته شده است؛ بنابراین برای تعادل بخشی باید فرصت مناسبی به آن داد تا به مرور زمان با تغذیه درست این رقم به سفره‌ها بازگردد.
براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته، باید در برنامه ششم توسعه ۱۱ میلیارد مترمکعب از برداشت سفره‌ها کاسته شده و به منابع آبخوان اضافه شود. براین اساس، برنامه‌های متعددی در قالب اجرای طرح احیا و تعادل‌بخشی برای دستیابی به این مهم در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفته اما به‌نظر می‌رسد که طرح فعلی وزیر نیرو در سرعت بخشیدن به این مهم عملی باشد.
