گرچه پزشک در اقداماتی که به منظور درمان است، اگر برائت بگیرد، مسئولیتی ندارد، در عین حال اگر در اثر قصور یا عمد پزشک به بیمار آسیبی وارد شود، حسب مورد چنانچه عمدی یا غیرعمد باشد، طبق مقررات جنایات عمد و شبه عمد عمل خواهد شد، ضمن اینکه تخلف انتظامی نیز محسوب شود. در اینصورت علاوه بر تحمل کیفر و پرداخت خسارت، ممکن است پروانه اش بر اساس مقررات انتظامی برای دورهای تعلیق یا در مواردی لغو و برای همیشه از اشتغال در این حرفه ممنوع میگردد.
به گزارش «تابناک» مهمترین رابطه حقوقی بین پزشک و بیمار، این است که پزشک در قبال معالجه بیمار از تمامی ظرفیتها کمک بگیرد تا از روند درمان نتیجه مطلوب حاصل شود. با این وجود گاهی پزشک آنگونه که شایسته است عمل نمیکند و از این رو مسئله خطا یا تخلف، قصور و تقصیر پزشک مطرح میگردد که حسب مورد، چه ناشی از جراحیهای مختلف زیبایی باشد مانند جراحی بینی و چه از اقدامات غیر جراحی مانند استفاده از لیرز و یا استفاده از خدمات زیبایی پوست، پیامد و عواقب حقوقی آن برای پزشک متفاوت میباشد. زیرا که پزشکان هم به موجب مقررات حقوقی و جزایی و هم به موجب مقررات صنفی، مسئول تخلفات خود هستند. تخلفات پزشکی مواردی مانند سهل انگاری در انجام وظیفه و یا افشای اسرار هستند که پزشک بر خلاف قوانین و مقررات وضع شده صنفی رفتار میکند. لیکن جرایم پزشکی مواردی هستند که در قانون مجازات اسلامی قانونگذار برای آن جرم و مجازات در نظر گرفته است، ولی شخصی که مرتکب آن میشود پزشک و یا جزء تیم پزشکی است.
رسیدگی به تخلفات پزشکی در صلاحیت دادسرای انتظامی پزشکی است. لیکن رسیدگی به جرایم در حیطه صلاحیت محاکم عمومی دادگستری است. رسیدگی به تخلفات پزشکی توسط هیأتهای بدوی انتظامی، مانع رسیدگی توسط محاکم قضایی نمیشود، چون ممکن است پزشک اقدام به عملی نماید که واجد وصف مجرمانه باشد و، چون چنین امری بالتبع تخلف نیز محسوب میشود، محاکم دادگستری و هیأتهای بدوی انتظامی هر کدام میتوانند جداگانه به موضوع رسیدگی کنند.
در هر صورت در اکثر موارد میتوان هم به سازمان نظام پزشکی و هم به محاکم دادگستری به شکل همزمان مراجعه کرد و هیچ یک مانعی برای صلاحیت دیگری محسوب نمیشود.