با وجود اینکه در ابتدا عربستان و امارات در واکنش به سقوط حکومت عمر البشیر هیچ موضع‌گیری نداشتند اما در حال حاضر هر دو نگران کشیده شدن این کشور به سمت آشوب هستند؛ آشوبی که منجر به بی‌ثباتی در شاخ آفریقا و متضرر شدن منافع این دو کشور می‌شود.
به گزارش ایسنا، به نوشته روزنامه فرامنطقه‌ای رای الیوم، الیزابت دیکنسون، از گروه بین‌المللی بحران می‌گوید، در سال‌های اخیر سودان به لحاظ استراتژیک برای کشورهای عرب حوزه خلیج فارس بسیار پر اهمیت بوده است و سقوط عمر البشیر به نوع خود رویدادی محوری و مهم است.
بعد از چند روز سکوت عربستان و هم‌پیمان اصلی‌اش امارات، آنها بالاخره روز گذشته به نام "ثبات" به کنار رفتن عمر البشیر در پی کودتای ارتش و زیر فشار مردم این کشور واکنش نشان دادند.
اما قطر همچنان به سختی سکوت اختیار کرده در حالی که قبل از اینکه البشیر به ریاض نزدیک شود نفوذ قابل توجهی در خارطوم داشت.
به هر حال بیانیه واکنش ریاض و ابوظبی به سرنگونی هم‌پیمان‌شان با دقت و وسواس خاصی در بکارگیری عبارات و واژگان تنظیم شده بود.
این دو کشور عربی بر "حمایت از ملت سودان" تاکید و نسبت به "گذار مسالمت آمیز" ابراز امیدواری کرده و وعده‌های مبهمی درباره یاری به این کشور غرق در نابسامانی اقتصادی دادند.
کریم بیطار از آکادمی روابط بین‌الملل و استراتژی گفت، عربستان و امارات در برابر هرگونه آشوب مردمی مقاومت می‌کنند.
وی به خبرگزاری فرانسه اظهار کرد: آنها گروه‌هایی هستند که ترجیح می‌دهند وضع به همین منوال باقی بماند زیرا نگران هر گونه جنبش ملی - میهنی و اپیدمی شدن این مساله هستند.
بیطار می‌گوید، کشورهای عرب حوزه خلیج فارس نسبت به وقایع سودان نگران هستند و نهایت تلاش خود را برای تضمین روند گذار در چارچوب تداوم باقی ماندن این کشور زیر سلطه ارتش به کار می‌گیرند.
"تغییر حتمی"
مصطفی العانی از مرکز تحقیقات خلیج فارس اظهار کرد، کشورهای حوزه خلیج فارس گذار خشونت‌آمیز قدرت را نمی‌خواهند و نمی‌خواهند شاهد فاجعه دیگری نظیر رویدادهای لیبی، سوری و عراق باشند و معتقدند تنها راه، گذار مسالمت‌آمیز قدرت است.
وی افزود: ریاض و ابوظبی به این نتیجه گیری رسیده‌اند که در سودان تا زمانی که روند زیر سلطه ارتش باقی باشد تغییر حتمی و قطعی بود همانطور که در الجزایر این گونه شد.
عربستان و امارات حساسیت خاصی نسبت به تنش‌هایی دارند که نمی‌توان آنها را مهار کرد نظیر اتفاقی که در لیبی افتاد و این کشور از سال ۲۰۱۱ غرق در آشوب و ناامنی شد و گروه اخوان المسلمین که دشمن دیرینه آنهاست در مصر و تاحدودی در تونس روی کار آمد.
این دو کشور در مشارکت نظامی در یمن، همسایه خود زمانی که مرحله گذار وارد شدت تنش و درگیری و صعود حوثی‌ها شد، تردید نکردند زیرا آنها حوثی‌ها را نزدیک به ایران می‌دانند و نمی‌توانستند شاهد تسلط حوثی‌ها بر بخش‌های بسیاری از یمن از جمله صنعاء، پایتخت باشند.
در جنگ یمن حمایت ارتش سودان بنا به تصمیم عمر البشیر رئیس‌جمهوری مخلوع در قالب ائتلاف سعودی حاصل شد.
برخلاف آن به نظر نمی‌رسد قطر که با ریاض و ابوظبی نزدیک به دو سال است اختلاف دارد از اتفاقات سودان خوشحال باشد؛ به گفته بیطار، این کشور تمایلاتی به حمایت از اپوزیسیون دارد مضاف بر اینکه نزدیکی دوحه به نظام البشیر آن را در وضعیت ناخوشایندی قرار داد.
"گذار تحت کنترل"
دیکنسون می‌گوید، سودان بر منافع حیاتی بسیاری از کشورهای عرب حوزه خلیج فارس تاثیر دارد زیرا سودان هم‌پیمان اصلی سعودی‌ها در مواجهه با نفوذ ایران در شاخ آفریقا بود و همچنین نیروهایی را به یمن گسیل کرد.
وی می‌افزاید، این کشور بازیگری تعیین کننده در نزاع بین اتیوپی و مصر درباره استفاده از آب رود نیل است که مولفه اصلی در امنیت غذایی آینده برای کشورهای عرب حوزه خلیج فارس است.
دیکنسون ادامه داد، یکی از اهداف کشورهای عرب حوزه خلیج فارس پایبندی به امنیت سودان یعنی حفظ موسسات دولتی در جریان اصلاحات و روند گذار است.
این کارشناس تاکید می‌کند: ما در خلیج فارس در سال ۲۰۱۱ نبودیم زمانی که این کشورها کاملا در قبال گذار حساس بودند و نسبت به وضعیت شکننده کل منطقه مرحله گذار تحت کنترل را بهترین راه می‌دانستند.
گروه بین‌المللی بحران روز جمعه در بیانیه‌ای هشدار داد، در صورت غرق شدن سودان در آشوب، تنش‌ها ممکن است فرارمزی باشند و به کشورهای دیگر نیز منتقل شوند.
