فرهنگ سلامت در معنای ساده یعنی "خودمان مراقب سلامتی خودمان باشیم" و اگر این تفکر بعنوان یک عادت اجتماعی و فرهنگ عمومی در میان افراد یک جامعه رواج یابد می‌توان شاهد یک جامعه سالم و پویا بود.
به گزارش ایسنا، فرهنگ عمومی به معنای فرهنگ غالب و گسترده‌ای است که در میان عموم جامعه رواج دارد و حوزه‌ای از عقاید، ارزش‌ها، جلوه‌های احساسی و هنجارهاست که اجبار اجتماعی غیر رسمی از آن حمایت می‌کند و فراتر از گروه‌ها و اقشار خاص در کلیت جامعه مورد قبول است. بدلیل اهمیت این موضوع، 14 آبان ماه در تقویم ملی ایران به نام « روز فرهنگ عمومی » نامگذاری شده است.
در همین راستا، دکتر سیروس مومن‌زاده - عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در رشته دردشناسی، پیرامون ترویج عادت‌های پسندیده در پیشگیری از بروز دردهای مزمن در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن اشاره به اجرای طرح تحول نظام سلامت و برنامه های وزارت بهداشت در ارتقاء سلامت جامعه، گفت: حمایت از بیماران در هنگام درد و بیماری و بهبود سلامت جامعه بر عهده وزارت بهداشت بعنوان متولی اصلی و برخی از وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مرتبط است. اما بدلیل برخی مشکلات بویژه منابع مالی محدود همیشه در اجرا و تحقق اهداف کلان کشور در حوزه سلامت با موانعی جدی روبرو هستیم.
این استاد دردشناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، با تاکید بر اصل "پیشگیری مقدم بر درمان"، خاطرنشان کرد: علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد؛ از این رو بهداشت بر درمان مقدم است. تک تک افراد جامعه اگر به این باور برسند که با رعایت نکاتی ساده می‌توان از بروز درد و بیماری پیشگیری کرد، بخش اعظم مسیر سلامت برای مجریان و مردم به عنوان گیرندگان خدمت هموار می‌شود.
وی با اشاره به زندگی شهرنشینی به عنوان یکی از عوامل بروز برخی از بیماری‌ها در انسان، اظهار کرد: البته با کمی توجه می‌توان از بروز این بیماری‌ها به ویژه دردهای مزمن که با عدم رعایت سبک زندگی سالم و اصول بهداشت فردی و اجتماعی در افراد یک جامعه بروز و شیوع پیدا می‌کند، پیشگیری کرد.
مومن زاده فرهنگ سلامت در میان مردم یک کشور را نشان از توسعه یافتگی آن کشور دانست و یادآور شد: با توجه به مراجعه مردم به کلینیک‌های دردشناسی و متخصصین دردشناس، چند عادت پسندیده که با نهادینه شدن آن در میان مردم می‌توان شاهد درمان و پیشگیری از بروز دردهای مزمن باشیم را اینگونه برشمرد:
- عادت به تحرک به جای کم تحرکی :
کم تحرکی یکی از ویژگی‌های زندگی مدرن و شهرنشینی است و عامل مهمی در بروز دردهای اسکلتی و عضلانی است. پر تحرکی به معنای ورزشکار بودن نیست. بلکه می‌توان با یادگرفتن نکاتی کوچک خود را از مضرات کم تحرکی دور کنیم؛ مثلا اگر مجبور هستیم مدت زمان طولانی را در مکانی بنشینیم و یا بایستیم و یا حتی راه برویم، بعد از گذشت 2 ساعت حتما به خودتان استراحت دهید. قبل و بعد از خواب کمی نرمش‌های کششی انجام دهید. حداقل زمانی را در طول شبانه روز به ورزش کردن اختصاص دهید حتی به میزان چند دقیقه پیاده روی با خیال آسوده داشته باشید.
- عادت به مثبت اندیشی به جای منفی بافی :
مثبت اندیشی می‌تواند از دردهای مزمن در کل بدن جلوگیری کند. کلمات بر افکار و اعمال افراد بسیار تاثیرگذار است. کلمات نتیجه رضایت ذهنی فرد از خود است، به همین دلیل مغز انسان برنامه‌ریزی زندگی فرد را براساس رضایت ذهنی انجام می دهد. هیچ منتقدی از خود فرد نسبت به رفتار و اعمال وی سخت‌گیرتر نیست.
- عادت به مناسب خوری به جای هله هوله خوری و پرخوری:
شهرنشینی بویژه زندگی در کلان شهرها مشغله‌هایی را با خود وارد زندگی افراد می‌کند که توجه فرد را به سلامتی کم کرده و تمایل به خوراکی‌های پرکالری و فست فودی یکی از همین بی‌توجهی‌هاست که امروز به یک فرهنگ تبدیل شده است. پرخوری می‌تواند زمینه بروز بیماری‌ها و دردهای گوارشی در افراد را فراهم کند.
مناسب خوردن یعنی بدانیم غذا از کجا و چگونه طبخ شده است؟ یعنی وعده‌های غذایی را حذف، کم و یا زیاد نکنیم؟ با آرامش غذا را بخوریم. با هله هوله معده‌مان را پرنکنیم. میزان کالری وعده‌های غذایی را با فعالیت روزانه هماهنگ کنیم و بطور کل آداب غذاخوردن را جدی بگیریم.
- عادت به تمرکز بر روی نحوه نفس کشیدن:
هر چقدر که ما سریع‌تر و سطحی‌تر تنفس کنیم میزان اکسیژن کمتری در ریه ما وارد می‌شود. اکسیژن یکی از اجزای اصلی و مورد نیاز بدن است که توسط خون به اندام های بدن منتقل می‌شود. به ظاهر نفس کشیدن یک امر غیرکنترلی است که ما بطور طبیعی انجام می‌دهیم. به همین دلیل اکثریت افراد از اهمیت آن غافلند، در حالیکه تنفس صحیح می‌تواند از کاهش و پیشگیری دردهای مزمن در کل بدن جلوگیری کند.
- عادت به جویدن یک خوردنی سالم به جای مصرف دخانیات:
ضررهای مصرف دخانیات از جمله سیگار و قلیان که امروز در میان افراد جامعه بویژه جوانان در حال رشد است، بر هیچ‌کس پوشیده نیست. مصرف دخانیات می‌تواند عامل بسیاری از دردهای عصبی و استرسی باشد. ساده‌ترین راه برای ترک و یا کاهش مصرف دخانیات، استفاده از آدامس‌های مناسب و بهداشتی و یا خوردن آجیل‌های سالم است.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خاتمه یادآور شد: ایران کشوری با فرهنگ غنی و چند هزار ساله و مردمانی است که با فرهنگ پسندیده در جهان شناخته می‌شوند. جدای از هر دولتی و نقش آن در فرهنگ جامعه، برای آنکه نام ایران و ایرانی در همه فرهنگ‌ها الگو باشد باید همه افراد تلاش کنند.
