تعطیلی راهکار حل بحران نیست

به گزارش «تابناک»، دکتر محتشم غفاری مدیر گروه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت دانشکده بهداشت و ایمنی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه متاسفانه کشور ما در شرایط بحران عملکرد مدیریتی ایده آلی ندارد، گفت: به عنوان نمونه این تعطیلی های گسترده تنها تحت شرایطی می تواند به پیشگیری از شیوع گسترده بیماری کمک کند، به عبارتی باید ابتدا زیرساخت ها و شرایط آن را مهیا می کردیم.

واقعیت این است که ما در حال حاضر در ابتدای کار هستیم و وضعیت هنوز خیلی بحرانی نیست، ولی متاسفانه به جای فراهم آوردن بسترهای مناسب آسانترین کار، یعنی تعطیلی را انتخاب کردیم که هیچگونه شواهدی برای چنین تصمیمی نداریم.

تعطیلی تحت شرایطی منطقی است

وی تعطیلی را به شرط بسترسازی مناسب، حساسیت زایی و ایجاد آمادگی در سطح جامعه مطلوب دانست و ادامه داد: اگر تعطیلی یک هفته ای مدارس، دانشگاه ها و سینماها و غیره بتواند به ایجاد آمادگی بیشتر در کشور، مردم و سازمان ها کمک کند منطقی است، اما به نظر می رسد ادامه آن منطق و توضیحی ندارد.

وی با بیان اینکه تعطیلی یکی از راههای سریع و میانبر در مواقع بسیار جدی و بحرانی است، گفت: در این شرایط باید تدابیر زیرساختی را در اولویت قرار دهیم، باید هرچه سریعتر نسبت به ضدعفونی دانشگاه ها، مدارس، خوابگاه ها، اماکن و وسایل نقلیه عمومی اقدام کرده و زیرساختهای لازم برای ارتقای بهداشت و سلامت جامعه را فراهم آوریم.

وی با طرح این سوال که تعطیلی تا چه زمانی می تواند ادامه داشته باشد، گفت: تدابیر و راهکاهایی مانند قرنطینه کردن مردم در خانه و تعطیل کردن محیط های آموزشی در کمتر جایی در شرایط بحران اتخاذ می شود. مخصوصا در شرایطی که برنامه ریزی درست و اصولی نباشد. الان خوابگاه ها و دانشگاه ها تعطیل شده و بسیاری از دانشجویان به سمت شهرهای خود رفته اند، ولی آیا سنجش سلامت همین دانشجویان تایید شده بود؟ این مساله به لحاظ اپیدمیولوژیک می تواند مساله ساز بوده و به گسترش و انتقال بیماری در سایر شهرها منجر شود.

چاره و راهکار مواجهه با ویروس تعطیلی نیست

وی با بیان اینکه جوامع همواره در معرض تهدید ویروس ها و پدیده های مختلف بهداشتی قرار داشته اند، ادامه داد: مساله کرونا از یکی دو ماه پیش در دنیا مطرح شده و پیش از آن نیز پدیده هایی مانند سارس و مرس و غیره مطرح بوده و صددرصد بعید نیست که در سال های آینده هم نوپدیدهایی را داشته باشیم، بنابراین چاره و راهکار تعطیلی نیست، بلکه باید زیرساخت های لازم توسط سازمان های زیربط و وزارتخانه ها در نظر گرفته شود.

به سیستم آموزشی کشور به عنوان یک فرصت استثنایی نگاه شود

دکتر غفاری ادامه داد: سیستم آموزشی بسیار بزرگ کشور در مدارس و دانشگاه ها الزاما همیشه نباید به عنوان یک تهدید نباید نگریسته شود چراکه می تواند در چنین لحظات حساسی فرصتی استثنایی و عظیم برای کشور باشد.

نقد عملکرد رسانه ها در شرایط بحران

این استاد دانشگاه با پرداختن به عملکرد رسانه ها در شرایط بحران، اظهار کرد: رسانه های ما نیز مثل همه جای دنیا در این زمینه به نظر می رسد اغراق و زیاده روی کردند. در حالیکه باید در انتقال پیام به مردم دو وجه اصلی را در نظر داشته باشیم. هشدار و ایجاد ترس برای افزایش هوشیاری و حساسیت جامعه یک وجه آن بوده و ایجاد اطمینان و توانمندی در افراد جامعه برای مقابله با این تهدید وجه دیگر آن را تشکیل می دهد.

وجه ایجاد ترس از سوی رسانه‌ها پررنگتر است

وی با بیان اینکه متاسفانه در این شرایط بحرانی وجه ایجاد ترس و وحشت در جامعه از سوی رسانه ها پر رنگ تر و با دوز بالاتری است، ادامه داد: البته چون به وجه توانمندسازی و ارتقای سطح آگاهی و ارایه آموزش های عمومی در سطح جامعه کم توجهی شده، وجه مقابل یعنی ایجاد رعب و وحشت پر رنگتر به نظر می رسد.

وی با تاکید بر ضرورت ارایه آموزش مداوم بهداشت عمومی و ارتقای سلامت در سطح جامعه از سوی رسانه های عمومی، گفت: باید این اطمینان را در جامعه ایجاد کنیم که می توانند با رعایت برخی اصول و تدابیر فردی سلامت خود و اطرافیان خود را حفظ کنند.

H1N1 که وخیم تر از کرونا بود، بدون تعطیلی مدیریت شد

این استاد تمام آموزش بهداشت و ارتقای سلامت با تاکید بر اینکه وجود ترس در جوامع با هدف ایجاد هوشیاری در مقابل تهدید ویروس ها و پدیده های جدید الزامی است، خاطرنشان کرد: شکی نیست که مردم همواره باید در مقابل تهدیدها احساس خطر کنند، ولی نباید میزان این ترس و تهدید بیش از اندازه باشد، چراکه در درازمدت فضای عمومی جامعه را متاثر می کند. در همین کشور چند وقت پیش آنفولانزای H1N1 که وخیم‌تر از کروناست بدون چنین تعطیلی هایی در یک فضای آرام و منطقی مدیریت شده و پشت سر گذاشته شد.

باید توانمندی و باور خودکارآمدی افراد جامعه تقویت شود

وی با بیان اینکه با این صحبتها قصد تخفیف تهدید کرونا را ندارم، عنوان کرد: باید این توانمندی و احساس و باور خودکارآمدی را در افراد ایجاد کرد که می توانند با رعایت برخی اصول بهداشتی ساده که همواره مطرح بوده و چیز جدیدی نیست، سلامت خود را حفظ کنند.

معاون دانشکده بهداشت وایمنی با اشاره به برخی از این راهکارها، تصریح کرد: رعایت نظافت و بهداشت فردی، شست و شوی مداوم دست ها قبل و بعد غذا و بعد از دستشویی و ورود به منزل، استفاده از غذاهای خانه پخت و محدود کردن تغذیه بیرونی، محدود کردن استفاده از محصولات فله ای، عدم تردد در اماکن شلوغ، دست ندادن و روبوسی نکردن، لغو مسافرتهای غیرضروری، رعایت اصول بهداشتی در اماکن شهری و بین راهی و استفاده از وسایل یکبار مصرف در مسافرت ها، لغو عیادت های غیرضروری، به همراه داشتن دستمال کاغذی، دستکش و ژل ضدعفونی، رعایت فاصله و برخی رفتارها در اماکن شلوغ مانند مترو، مسجد و وسایل نقلیه عمومی، ضدعفونی کردن متناوب اماکن و وسایل نقلیه عمومی وآموزش اصولی پرسنل خدماتی برخی از این اصول ساده است که رعایت آنها به پیشگیری از شیوع انواع بیماریها کمک می کند.

مسوولان زیرساختهای بهداشتی لازم را فراهم کنند

وی ادامه داد: دراین میان مسوولان و سازمان ها نیز باید زیرساختهای بهداشتی لازم را فراهم کنند. به عنوان نمونه از یکی دو ماه پیش مسوولان نسبت به این ویروس جدید آگاه بودند و ورود آن به کشور را پیش بینی می کردند ولی به دلیل فراهم نبودن زیرساختها و بسترهای مقابله، این شرایط بحرانی و کمبودهای غیرمنطقی ابزار و وسایل بهداشتی مانند مواد ضدعفونی، ماسک و غیره ایجاد شده، مسوولان باید به صورت جدی این کمبودها را تامین کرده و از طرفی با خاطیان برخورد کنند.

اظهارات غیرعلمی در رابطه با ماسک به دست سودجویان و احتکارگران بهانه داد

دکتر غفاری با بیان اینکه صحبتهای غیرعلمی در رابطه با ماسک بهانه به دست سودجویان و احتکارگران داده است، اظهار کرد: این در حالیست که استفاده از ماسک تنها برای افراد در معرض خطر و دارای سیستم ایمنی ضعیف، سالمندان و افراد دارای بیماری های زمینه ای و شاغلین در مراکز درمانی ضروریست.

بخش اعظم محتوای شبکه های اجتماعی غیرمعتبر و غیرمستند است

وی ارایه آموزش‌ها از سوی رسانه ها را اصولی و همه جانبه ندانست و گفت: زمانیکه رسانه های عمومی و دولتی به طور جامع به همه جوانب قضیه نپردازند، شبکه های مجازی و اجتماعی به صورت گسترده وارد میدان می شوند، حال اینکه بخش اعظم مطالب و محتوای این شبکه ها غیرمعتبر و غیرمستند بوده و تنها باعث ایجاد ترس و وحشت و به خطر انداختن سلامت روان افراد جامعه می شود. این در حالیست که ما در شرایط کنونی بیش از گذشته به قوی تر شدن نیازمندیم.

ترسیدن بیش از حد سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند

این استاد دانشگاه با بیان اینکه ترسیدن بیش از حد سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کند، اظهار کرد: تمام اینها در حالیست که رعایت سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب، فعالیت بدنی روزانه، ارتقای نشاط و آرامش روانی در سطح جامعه و چند راهکار ساده دیگر می تواند به ارتقای سطح بهداشت جامعه و پیشگیری از بروز و شیوع بیماری ها کمک کند و البته یکی از رسالتهای اصلی رسانه ها انتشار و انعکاس علمی و مستند این اصول است.

وی با بیان اینکه در این شرایط دولت و مسوولان باید از متخصصان و صاحبنظران مربوطه در بیمارستانها، رسانه ها، وزارتخانه ها مشورت بگیرند، اظهار کرد: مسوولان باید بدون سوگیری های سیاسی و با پشتوانه های علمی تدابیر و راهکارهای مربوطه را اتخاذ کنند.

دولت از طریق رسانه‌ها نسبت به آموزش جامعه و کاهش ترس در جامعه اقدام کند

دکتر غفاری با تاکید بر اینکه دولت باید از طریق رسانه ها نسبت به آموزش و ارتقای سلامت و کاهش ترس و وحشت در جامعه اقدام کند، ادامه داد: پایین آوردن ترس به این معنی نیست که کرونا را کم اهمیت جلوه دهیم، بلکه به این معناست که احساس توانمندی و قدرت مقابله با مشکلات را در مردم مجددا احیا کنیم.

وی با تاکید بر ضرورت ارتقای نظارت‌های بهداشتی در اماکن عمومی، رستوران ها، نانوایی ها، محل های تولید و عرضه مواد غذایی و غیره، خاطرنشان کرد: تمامی این اصول بهداشتی مانند رعایت بهداشت محیط، استفاده از یونیفرمهای بهداشتی، ماسک و کلاه مخصوص توسط پرسنل مراکز مرتبط با تغذیه همواره وجود داشته ولی این روزها باید جدیتر گرفته شود.

این استاد آموزش بهداشت و ارتقای سلامت در خاتمه با بیان اینکه مطالب مطرح شده مبتنی بر نظر فنی، علمی و تجربی ایشان است و می تواند مورد نقد یا رد قرار بگیرد، ابراز امیدواری کرد که با مواجهه علمی، منطقی، به هنگام و همه جانبه مسئولان و مردم و اهتمام افراد به اصول بهداشتی و سبک زندگی اسلامی به زودی این گذار کرونایی نیز همچون بسیاری از فراز و نشیب های گذشته همراه با ایمنی طی خواهد شد.