بین الملل تابناک: انگلیس، آلمان و فرانسه در نامهای به شورای امنیت گفتهاند که به توافق هستهای با ایران پایبند هستند و تعلیق تحریمها علیه ایران، بعد از تاریخ ۲۰ سپتامبر ادامه خواهد یافت.
خبرگزاری رویترز گزارش داده تروئیکای اروپا در نامهای به شورای امنیت گفتهاند تعلیق تحریمها علیه ایران که در برجام بر سر آن توافق شده است، بعد از ۲۰ سپتامبر کماکان برقرار خواهد بود.
آمریکا، انگلیس و آلمان تصریح کردهاند هر تصمیم یا اقدام برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران، «فاقد اثر قانونی خواهد بود.»
دولت آمریکا مدعی شده تحریمهای بینالمللی علیه ایران از نیمه شب ۲۰ سپتامبر احیا خواهند شد.
«آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد اخیرا درباره ادعای آمریکا برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل متحد علیه ایران گفته که سازمان ملل درباره برجام بر اساس نظر شورای امنیت عمل میکند.
گوترش از زمان خروج یکجانبه آمریکا از برجام تا کنون همواره بر حفظ این توافق بینالمللی که از آن به عنوان دستاورد دیپلماتیک برای رژیم منع گسترش سلاح اتمی یاد میکند، تاکید داشته است.
از سوی دیگر، کارشناسان گفتهاند در صورتی که آمریکا با تفاسیر یکجانبه و زورگویانه به دنبال اعلام بازگشت تحریمها علیه ایران از نیمه شب ۲۰ سپتامبر (۳۰ شهریور) باشد، جدالها در این خصوص ممکن است به مرحله تشکیل کمیتههای ناظر بر اجرای تحریمها منتقل شود.
از سوی دیگر، یک مقام سازمان ملل متحد آمریکا گفته که شاید آمریکا با ارسال نامهای به رئیس شورای امنیت، خواستار تشکیل کمیته ناظر بر اجرای تحریمها و هیات کارشناسان شود، اما شورای امنیت درخواست آمریکا برای ایجاد کمیته ناظر بر اجرای تحریمهای ایران را نخواهد پذیرفت.
ساز و کار بازگشت خودکار تحریمها که با نامهای دیگری مثل «مکانیسم ماشه» یا «اسنپبک» نیز شناخته میشود به دنبال احیای تمامی قطعنامههای تحریمی علیه تهران است که پس از حصول برجام میان ایران و گروه ۱+۵ تعلیق شده بودند.
تلاش آمریکا در این مسیر پس از شکست این کشور در به تصویب رساندن قطعنامهای که خواستار جلوگیری از انقضای محدودیتهای تسلیحاتی علیه ایران بود، صورت میگیرد. آن قطعنامه که روز ۲۵ مرداد به رأی گذاشته شد با ۱۱ رأی ممتنع، ۲ رأی موافق (آمریکا و جمهوری دومینیکن) و ۲ رأی مخالف (روسیه و چین) رد شد.
واشنگتن از قبل اعلام کرده بود چنانچه در تمدید محدودیتهای تسلیحاتی علیه ایران موفق نشود قصد دارد بر حسب تفسیر خود از قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و توافق هستهای برجام برای بازگرداندن تحریمهای بینالمللی علیه ایران اقدام کند.
آمریکا در نامه مورخ ۳۰ مرداد خود به رئیس شورای امنیت ایران را به «نقض اساسی» تعهداتش در «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) متهم کرده است.
چنانچه آمریکا از برجام خارج نشده بود، این نامه، روند ۳۰ روزهای را آغاز میکرد که میتوانست به «بازگشت خودکار» تحریم سازمان ملل علیه ایران منجر شود.
در آن حالت، تمامی تحریمهای سازمان ملل نیمه شب ۲۰ سپتامبر به وقت گرینویچ (برابر با ۰۴:۳۱ بامداد ۳۰ شهریورماه) علیه ایران از سر گرفته میشدند. این تاریخ، چند روز قبل از سخنرانی دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد است.
با این حال، آمریکا اردیبهشت سال ۱۳۹۷ به مشارکتش در برجام خاتمه داده و طبق گفته اعضای شورای امنیت نمیتواند از حقوق تصریحشده در این توافق و متن قطعنامه صادرشده برای تأیید آن استفاده کند.
به همین دلیل، تلاش آمریکا از همان آغاز با مخالفتهای جدی روبه رو شده است. خبرگزاری رویترز یکم شهریورماه گزارش داد ۱۳ عضو شورای امنیت با نگارش نامههایی مخالفت خودشان را با خواست آمریکا برای بازگرداندن تحریمها علیه ایران اعلام کردهاند.
رئیس شورای امنیت در نشست این شورا در روز چهارم شهریورماه در پاسخ به پرسش نمایندگان روسیه و چین برای اعلام موضع درباره درخواست آمریکا برای پیشبرد مکانیسم بازگشت تحریمها علیه ایران اعلام کرد، این شورا در جایگاهی نیست که اقدامات بیشتری در این خصوص انجام دهد.