امروز روز جهانی ایدز است که شعار امسالش «همبستگی جهانی، مسئولیت مشترک» انتخاب شده؛ به این بهانه قصد داریم نگاهی بیندازیم به بیماری که به رغم نام آشنا بودن، برای بسیاریمان کمتر شناخته شده است.
به گزارش «تابناک»؛ شاید شنیده باشید که میگویند هیچ چیز مطلق نیست و در تشریحش یادآور میشوند که در دل بسیاری از زشتیها، برخی زیباییها و در بطن بسیاری از زیباییها، بعضی زشتیها نهفته است. صرف نظر از درستی یا نادرستی این ادعا، همهگیری کرونا فرصتی به دست داده برای دیدن نکاتی که به دلایل فراوان پیشتر به چشم بسیاریمان نمیآمدند.
از جمله این نکات میتوان به اعلام وضعیت همهگیری [که در فرانسه به آن پاندمی و در انگلیسی پاندمیک میگویند و یکی از معادلهایی که اخیرا برایش در فارسی پیشنهاد شده، "دنیاگیری" است]کووید-۱۹ اشاره کرد؛ وضعیتی که نشان از فوقالعاده بودن شرایط و احتمال بروز بحرانی وسیع دارد؛ اما جز این بیماری که عامل پدید آوردنش نوعی از ویروس کروناست، چه بیماری دنیاگیری سراغ دارید؟
احتمالا پیش از خواندن عنوان این مطلب، ذهنتان به سمت ایدز نمیرفت. این را میتوانید با پرس و جو از اطرافیانتان مورد سنجش قرار دهید و ببینید که چه درصدی از نزدیکانتان از اعلام پاندمی یا دنیاگیری ایدز آگاهی دارند و بعد با خود تامل کنید که چرا این گونه است؟ براستی چرا خطری که تا این اندازه مهم است و در مجاورتمان قرار دارد، اینقدر بی اهمیت جلوه میکند؟
این شاید کلیدیترین بیتوجهی است که بسیاری را به ویروس اچ آی وی (HIV) مبتلا و بعد از گذراندن دوره نهفتگی، لقب جدیدی به ایشان سنجاق میکند؛ بیمار مبتلا به ایدز. نامی که مخفف چند کلمه انگیسی (AIDS:Immune Deficiency Syndrome Acquired) است که ترجمه شان به فارسی «نشانگان اکتسابی کمبود ایمنی» میشود، اما در ذهن بسیاری مان تفاوتی میان آن با عامل رقم زدنش وجود ندارد.
البته ندانستن تفاوت میان ویروس اچ آی وی با بیماری که رقم میزند، ایدز، نکته چندان مهمی نیست، همان گونه که بسیاریمان تفاوتی میان ویروس کرونای جدید (سارسکو2) و بیماری ناشی از ابتلا به آن یعنی کووید-۱۹ قائل نیستیم، اما بیاطلاعیمان از چگونگی انتقال ویروس اچ آی وی و فرجام این بی اطلاعی، نکتهای قابل تامل و چه بسا ترسناک است که باید رفع شود.
از این روی، بر نگران کننده بودن این نکته تاکید داریم که میدانیم نتیجه این بی اطلاعی میتواند ابتلا به بیماری باشد که سیستم ایمنی بدنمان را دچار مشکل میکند، تا جایی که میبایست از بیماریهای ساده نیز در هراس باشیم و از مراقبت از سلامتی مان یک لحظه هم غفلت نکنیم. شرایطی که در یک سال اخیر با کرونا در حال تجربه اش هستیم و اعصاب و روانمان را به شدت تحت تاثیر قرار داده است.
با این توضیحات ـ که شاید بیش از اندازه ساده سازی شده و با ماهیت بیماری ایدز همخوانی کاملی ندارد ـ احتمالا پی برده اید که چرا میگوییم کرونا به خدمت ایدز آمده است؛ ویروسی که در کنار همه مصیبت هایش، فضایی فراهم آورده که درک کنیم مبتلایان به ایدز چه میکشند. افرادی که برخی مان به سادگی به ایشان انگ میزنیم تا جایی که مجبور میشوند بیماری شان را کتمان کنند، همان گونه که به مبتلایان به کووید ۱۹ انگ میزدیم و میزنیم!
آفتی بزرگ در مسیر کنترل شیوع بیماریهای واگیر که ظاهرا اگر کرونایی در کار نبود، به هیچ وجه توان دیدنش را نداشتیم، همان گونه که نمیدانستیم دانش، یکی از راههای جلوگیری از ابتلاست و تا اطلاعات مان درباره بیماریها بالا نرود، نمیتوان به عدم ابتلا به آنها اطمینان داشت. کاری که کرونا مجبورمان کرده به انجامش برسانیم و تصور نکنیم که مصون هستیم و مرگ فقط برای همسایه است.
باوری که در ماههای ابتدایی شیوع ویروس کرونا در چین و بعد سرایت آن به برخی کشورهای مجاورش، به شدت در ذهن و جانمان رخنه کرده بود تا جایی که از استهزای چینیها و تغذیه شان ابایی نداشتیم و فکر میکردیم بیماری در همان جا خواهد ماند؛ فارغ از آنکه جهان بیش از آنچه تصور میکردیم در هم تنیده است و نقطه شروع هیچ بیماری اهمیت ندارد و آنچه مهم است، چگونگی مقابله با آن و نابودی اش است.
این شاید مهمترین درسی است که کرونا به بشریت داده است؛ درسی که بلای کرونا برایمان به همراه داشته و اگر آن را به خوبی فرا بگیریم، احتمالا شیوع بسیاری از بیماریها کاهش خواهد یافت؛ از سرماخوردگی و امثال آنفلوانزا گرفته تا بیماریهای دیگر که بسیاری شان با مراقبتها و پرهیزهای ساده، قابل اجتناب هستند، حتی اگر امثال ایدز باشند که سالهاست در وضعیت دنیاگیری است، ولی کمتر جدی گرفته میشود، تا جایی که نتوانسته ایم هاله نامناسبی که پیرامون آن شکل گرفته را پس بزنیم و سد راه آموزش پیشگیری از آن نشویم.
رویدادی که ممکن است دنیاگیری کووید ۱۹ به کمک رقم خوردنش بیاید. جهان شمول شدن بلایی که برای خلاصی از آن میبایست همه جهانیان دست به دست هم دهند و این یگانه امیدواری جهانیان برای تولید انبوه واکسن کرونا و توزیع آن در سراسر گیتی است، چون تا این اتفاق رخ ندهد، کرونا از بین نخواهد رفت و تا از بین نرود، همه جهان تحت تاثیر بلایای ناشی از آن است.
چیزی شبیه شعاری که دست اندرکاران سازمان بهداشت جهانی به عنوان شعار امسال روز جهانی ایدز انتخاب کرده اند؛ «همبستگی جهانی، مسئولیت مشترک» مسیری که خلاصی بشریت از کرونا هم به واسطه طی کردن آن رقم خواهد خورد، که اگر این گونه شود، میتوان امیدوار بود رهایی از ایدز نیز با فرمولی مشابه رقم بخورد.