از انتخابات ریاست جمهوری دوره دهم (سال ۱۳۸۸) بود که مناظره‌های نامزدهای ریاست جمهوری به طور جدّی، بخشی از برنامه صداوسیما در تبلیغات ریاست جمهوری و حتی جذّاب‌ترین برنامه تبلیغاتی کاندیداها شد.
به گزارش «تابناک»؛ در مناظرات سال‌های ۸۸، ۹۲ و ۹۶ و همچنین در اولین مناظره انتخابات ۱۴۰۰، موارد متعددی از خارج شدن نامزدها از ارائه برنامه‌های خود و نقد و بررسی برنامه‌های سایرین و روی آوردن آنها به تمسخر و تحقیر یکدیگر یا نقد پیشینه و خانواده یکدیگر مشاهده شده است.
این مناظرات با افزایش هیجانات انتخاباتی، به گرم شدن فضای انتخابات و افزایش مشارکت مردم می‌انجامد؛ اما از سوی دیگر در جریان مناظرات، سخنانی از سوی برخی نامزدها طرح می‌شود که متضمّن تمسخر، تحقیر و تخفیف سایر نامزدها یا مسئولان سیاسی کشور است.
صرف نظر از تاثیر منفی که شیوه عملکرد بعضی از نامزدها در تنزّل سطح ادب و اخلاق جامعه و ترویج عصبیّت و خشونت کلامی و افزایش احساسات هیجانی و کاهش عقلانیت در انتخابات دارد، از حیث حقوقی نیز بعضی سخنان نامزدها در مناظرات، ابعاد حقوقی دارد.
در همین ارتباط دکتر محمد مهدی توکلی حقوقدان و وکیل دادگستری بر این باور است در این خصوص با متون قانونی زیر مواجهیم:
ماده ۷۱ قانون انتخابات ریاست جمهوری: "داوطلبان ریاست‌جمهوری و طرفداران آنان در تبلیغات انتخاباتی به‌هیچ‌وجه مجاز به هتک حرمت و حیثیت نامزدهای انتخاباتی نمی‌باشند و متخلفین طبق مقررات مجازات خواهند شد."
در این ماده، مجازات خاصی مقرر نشده و به سایر مقررات (مواد مربوطه در قانون مجازات اسلامی) ارجاع شده است.
طبق اصل ۱۱۵ قانون اساسی، برخورداری از عنصر "تقوی"، یکی از شرایط برخورداری از صلاحیت برای ریاست جمهوری است.
آنچه در مناظره‌های انتخابات ریاست جمهوری در سال‌های ۸۸، ۹۲، ۹۶ و اکنون شاهدیم، می‌تواند بیان‌گر آن باشد که در احراز مؤلفه تقوی تا چه اندازه با موفقیت، عمل شده است.
گفتنی است، روز گذشته اولین مناظره انتخاباتی هفت نامزد انتخابات ریاست جمهوری ایران برگزار شد. با آنکه قرار بود نامزدها به سوالات از پیش تعیین شده پاسخ دهند، در بیشتر موارد نامزدها تلاش کردند از فرصت به دست آمده برای پاسخ به انتقادها، حمله به یکدیگر و دولت روحانی یا تبلیغ برنامه‌های خود استفاده کنند.
