مازندران بر لبه تیغ خشکسالی!

مازندران به علت شرایط اقلیمی و اراضی حاصلخیزش قطب اصلی کشت برنج در کشور محسوب می‌شود اما به علت کاهش نزولات آسمانی و افزایش دمای هوا در این سال‌ها با معضل جدی کمبود آب مواجه است و برخی از اراضی تحت کشت برنج به علت کمبود آب خشک شده و خساراتی برای کشاورزان مازندرانی به وجود آورده است. از سوی دیگر این خشکسالی‌ها بروی زیستگاه پرندگان و موجودات آبزی نظیر آب بندان لپو زاغمرز بهشهر تاثیرات مخربی دارد . ایجاد سدها در مسیل رودخانه ها از دیگر مشکلاتی است که مازندران با آن دست پنجه نرم می‌کند. سد گلورد منطقه هزار بهشهر که از اهداف ساخت آن جبران کمبود آب در سال‌های خشک و همچنین مانع ایجاد سیلاب در منطقه بود، پس از سال‌ها به روی رودخانه نکارود ساخته شد اما نه تنها مشکل کم آبی منطقه را حل نکرد بلکه باعث خشک شدن رودخانه‌ها و آب بندان‌های منتهی به رودخانه‌ها شده است مضاف به اینکه ساخت اینگونه سدها مستلزم از بین بردن جنگل‌ها و یا روستاهای قدیمی با اصالتی می‌شود که بعد از ساخت سد نه تنها هیچ‌ بهره‌ای از ساخت سد نبرده‌اند بلکه باعث از بین رفتن زمین‌های شالیزاری کنار رودخانه و یا چراگاهای دام‌هایشان شده است . آب بندان لپو زاغمرز بهشهر یکی دیگی از قربانیان سد گلورد است چون با بسته شدن این سد و خشکی رودخانه نکارود موجب کاهش حجم ورودی آب به این آب بندان شده است. این آب بندان سال‌ها قبل که وسعت بسیار کمتری داشت و زیستگاه پرندگان محسوب می‌شد توسط روستاییان منطقه زاغمرز جهت مصارف کشاورزی وسعت بیشتری پیدا کرد. آب بندان لپو تا قبل از احداث سد گلورد با مشکل کمبود آب مواجه نبود ولی در حال حاضر به علت کمبود آب در حال خشک‌شدن است و اندک آب آن توسط کشاورزان جهت کشت برنج زمین‌های همجوار آب‌بندان با استفاده از موتورهای آب تخلیه می‌شود و آسیب جدی به این آب بندان که یکی از زیستگاهای پرندگان و جانوارن آبزیست وارد کرده است. سد شهید رجایی منطقه دودانگه ساری که بروی رودخانه تجن بسته شده است در سال‌های کم باران با کاهش سطح آب مواجه است اما نکته حائز اهمیت ساخت سد فینسک در استان سمنان است که بروی یکی از سر شاخه های اصلی همین سد است که با اتمام پروژه سد فینسک، خشک شدن سد شهید رجایی دور از انتظار نیست. البته در این میان نداشتن اطلاعات کافی برخی از کشاورزان در زمینه صنعت کشاورزی و عدم بهینه سازی در مصرف آب با توجه با انتخاب نوع کشت مزید بر علت است. به گفته کارشناسان صنعت کشت، برخی از کشاورزان متاسفانه با کشت برنج پر محصول که حجم آب بیشتری نسبت به سایر کشت‌های برنج نیاز دارد در سال‌هایی که استان مازندران با کمبود آب مواجه هست موجبات خسارت را برای خودشان فراهم می‌سازند./ عکس: مصطفی شانچی - مصطفی کاظمی / ایسنا