به گزارش بورس تابناک، عرضه اولیه شرکت پویا زرکان آق دره با نماد فزر بعد از گذشته ۵ ماه از آخرین عرضه اولیه چهارشنبه گذشته ۲۰ بهمن در فرابورس انجام شد، اما برخی کارشناسان ابهاماتی را در این زمینه مطرح کردند. با این حال سروش خواجه حق وردی مدیر نظارت فرابورس گفت: در نماد معاملاتی فزر در تاریخ ۲۰ بهمن تعداد ۲۴۸,۶۳۲,۸۰۶ سهم توسط اشخاصی غیر از متعهد خرید، سفارش خرید در سیستم معاملات وارد شده بود و بدیهی است که تعداد مذکور از تعداد کل سهام قابل عرضه (۳۰۰,۰۰۰,۰۰۰ سهم) کمتر بوده، اما از نصف آن بیشتر است بنا بر این عرضه مذکور موفق بوده است.
قرار بود تعداد ۳۰۰ میلیون سهم شرکت پویا زرکان آق دره معادل ۱۰ درصد سهام این شرکت در محدوده قیمتی ۱۷ هزار و ۷۲۶ تا ۲۱ هزار و ۶۶۶ ریال برای هر سهم عرضه شود.
میزان مشارکت در این عرضه اولیه، یک میلیون و ۲۶۱ هزار و ۴۵۵ کد معاملاتی بود که باعث شد قیمت پایانی سهم کمتر از سقف قیمت تعیین شده باشد.
یکی از نقدها بر عرضه اولیه در شرایط فعلی این است که با افت ارزش معاملات در این روزهای بازار، عرضه اولیه جدید می‌تواند نقدینگی موجود در بازار را به چالش بکشد.
موضوعی که باعث شد بر خلاف عرضه‌های اولیه گذشته تقاضا برای خرید همه سهام عرضه شده نماد فزر در سقف قیمتی کامل نباشد و حدود ۵۰ میلیون سهم را متعهد خرید در کف قیمتی خریداری کند.
مهدی حاجی وند کارشناس بازار سرمایه به این موضوع اشاره کرده و می‌گوید چگونه است که بر اساس اطلاعات سامانه معاملات بورس در زمان این عرضه اولیه ابتدا فروش‌ها در کف قیمتی انجام شده در حالی که باید قیمت‌های بالاتر در اولویت باشد.
موضوع دیگر دامنه نوسانی است که برای سقف و کف قیمتی عرضه اولیه در نظر گرفته شده که بیش از ده درصد دامنه معمول بازار است.
اگر چه این موضوع منع قانونی ندارد، اما بری کارشناسان معتقدند بهتر است حداقل این دامنه در محدوده بازار باشد و یا در اینگونه عرضه‌ها که تقاضا کمتر است عرضه در دو روز برای کشف قیمت انجام شود.
علیرضا تاج بر کارشناس دیگر بازار سرمایه نیز معتقد است سازوکار معیوب عرضه‌های اولیه باعث ناهنجاری‌هایی شده است و این روش نواقصی دارد که باید با همفکری ارکان بازار و کارشناسان این نوااقص برطرف شود.
با این حال سروش خواجه حق وردی مدیر نظارت فرابورس در مصاحبه با خبرنگار خبرگزاری صدا وسیما درباره عرضه اولیه فزر گفت: مطابق با بند ۲۴ ماده ۱ دستورالعمل پذیره نویسی و عرضه اولیه در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، عرضه موفق به عرضه‌ای گفته می‌شود که که حداقل ۵۰ درصد میزان ورقه بهادار عرضه شده بدون لحاظ تعهد ایفا شده از طرف متعهد خرید در روز عرضه به فروش برسد.
وی افزود: در نماد معاملاتی فزر در تاریخ ۲۰ بهمن تعداد ۲۴۸,۶۳۲,۸۰۶ سهم توسط اشخاصی غیر از متعهد خرید، سفارش خرید در سیستم معاملات وارد شده بود و بدیهی است که تعداد مذکور از تعداد کل سهام قابل عرضه (۳۰۰,۰۰۰,۰۰۰ سهم) کمتر بوده، اما از نصف آن بیشتر است بنا بر این عرضه مذکور موفق بوده است.
خواجه حق وردی اضافه کرد: در این شرایط مطابق بند ۳ ماده ۱۷ دستورالعمل مذکور متعهد خرید ملزم به ورود سفارش با قیمت میانگین موزون حجمی سفارشات ثبت شده در عرضه اولیه و به میزان مابه التفاوت سفارش‌های وارده (۵۱,۳۶۷,۱۹۴ سهم) و تعداد اوراق بهادار قابل عرضه است بنا بر این معاملات باتوجه به قیمت وارد شده از طرف هر مشتری انجام شده است.
وی گفت: از طرف دیگر در این عرضه شش کد معاملاتی متعهد به عرضه بوده اند که باتوجه به نسبت عرضه هریک از این کدها معاملات انجام شده است؛ بنابراین ممکن است معاملات لزوماً از قیمت‌ها ببیشتر به کمتر انجام نشده باشد.
