کارشناسان علوم مدیریت عقیده دارند، یکی از مهمترین تفاوت های مدیران کلان در گرفتن تصمیمات ساختار شکن دیده می شود. به این معنی که مدیر می تواند با اعمال یک تصمیم پر ریسک سازمان را به متحول کند و یا محتاط و سر به زیر پشت شعارهای تریبون پسند پنهان شود. در سطوح مدیریتی کشور و به ویژه صنعت هستند، مدیرانی که با تصمیمات خاص موجب رفع مشکلات سازمان های بزرگ در بدترین شرایط شده اند.
مهدی خطیبی مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو که مُهر حکم مدیریت او تنها چند ماهی است که خشک شده، از آن دست مدیرانی به حساب می آید که بیش از شعارهای رسانه پسند، اقدام و عمل را در دستور کار دارد. او زمانی بر صندلی مدیریت آبی پوشان جاده مخصوص تکیه زد که چند ده هزار میلیارد تومان زیان انباشته، چند ده هزار خودروی ناقص در کف، چند ده هزار تعهد معوق و مشتری ناراضی همراه با افت شدید کیفیت و تولید همراه کاهش سرمایه در گردش همه منتظر او بودند.
در حقیقت باید گفت خطیبی در بدترین دوران صنعت خودرو، ایران خودرو را تحویل گرفته است. دورانی که تحریم های کشنده می توانست بهانه ای برای عدم پیش برد اهداف سازمان او باشد، اما نگاهی به آمار و اطلاعات منتشر شده در ایران خودرو نشان می دهد، تحریم سرعت شکوفایی را کُند کرده است، اما قطار ایران خودرو بازنمی ایستد. کافی است نگاهی به آمارهای نقطه به نقطه در سال 1400 و 1401 داشته باشیم.
این خودروساز در 31 تیرماه توانسته حدود 192 هزار و 400 دستگاه خودرو کامل تولید کند. اتفاقی مهم که نسبت به سال گذشته در همین ایام با رشدی 47 درصدی رو به رو بوده است. در این ایام اسناد صادر شده خودروهای این شرکت نیز با رشد 35 درصدی به بیش از 178 هزار دستگاه رسیده است. در حالی که در سال گذشته این رقم در همین زمان به 132 هزار و 940 دستگاه می رسید. ضمن این که تحویل خودرو به مشتریان یا در حقیقت خودروهای تجاری شده نیز با رشدی 30 درصدی از 144 هزار و 183 دستگاه به 187 هزارو 885 دستگاه رسیده است.
اگر قرار باشد به این سوال پاسخ دهیم که چگونه با تورم دو رقمی و تحریم های موجود چنین آماری محقق شده است باید به پاراگراف اول همین مطلب بازگردیم. جایی که از مدیرانی سخن گفتیم که قدرت گرفتن تصمیمات بزرگ را دارند. تصمیم مثل عدم تولید خودروی ناقص در ایران خودرو بی شک باید در صدر کارنامه مدیریت خطیبی در جاده مخصوص جای گیرد.
این تصمیم در حالی توانست ایران خودرو را در حوزه تولید متحول کند که آّب از آب اقتصاد کشور و تحریم ها تکان نخورده بود. اما هماهنگی و بازمدیریت ارتباطات این خودروساز با قطعه سازان کشور و بازنگری در ارتباطات مالی با زنجیره تامین باعث شد، خطوط ایران خودرو به موقع و به اندازه کافی تغذیه شوند. از طرفی این در حالی است که این خودروساز چند ده هزار دستگاه خودروی ناقص را نیز تکمیل کرده است و بعد از عبور دادن این خودروها از پروسه کیفیت و PDI آن ها را تجاری سازی کرده است.
از این رو امروز تعهدات معوق ایران خودرو به حدود 3 هزار دستگاه ریده است که حدود 2 هزار دستگاه از این خودروها نیز سمندهایی هستند که باید پروسه شماره گذاری را طی کنند. جالب آن که اگر نگاهی به شرایط تعهدات معوق این خودروساز در سال گذشته و در این ایام بیندازیم، خواهیم دید که معوق ها به حدود 28 هزار دستگاه رسیده بودند که کاهش 89 درصدی را نشان می دهد.
البته بی شک مهمترین اتفاق در ایران خودرو عدم تولید خودروی ناقص است. روشی که با توجه به مشکلات نگهداری از خودروهای ناقص و هزینه های دیرکرد و خواب خودروها در پارکینگ، حالا هزینه های بسیاری را از دوش ایران خودرو و سهامدارانش برداشته است. البته تغییر نگاه در ساختارهای سازمانی بزرگ ترین خودروساز خاورمیانه تنها به حوزه تولید و کیفیت ختم نمی شود!
در حقیقت ایران خودرو امروز آثار تزریق تفکری نو را در تمام سطوح خود می بینید. برای مثال یکی دیگر از رویکردهای بهبود یافته در حوزه مهندسی این خودروساز کاهش زمان طراحی و نمونه سازی خودروهای جدید به 18 ماه است. روشی که خطیبی از همان روزهای اول حضور در ایران خودرو بر آن تاکید داشت. زیرا روند حرکت صنعت خودرو در جهان به گونه ای نیست که از مرحله ایده پردازی تا ورود خودرو در فاز تجاری چند سال زمان صرف شود. بازار رقابتی امروز دیگر این زمان را بر نمی تابد.
به عبارتی چابک سازی بدنه طراحی و مهندسی ایران خودرو را باید از دستاوردهای مهم مدیرعامل این شرکت به حساب آورد. هر چند این به معنای بی عیب بودن این خودروساز نیست و هنوز هم کارهای بسیاری باید در این سازمان عریض و طویل انجام شود. اما بدون شک این در گرو ثبات مدیریت است و اصلاح ساختارهای سازمانی، ارتباطات مالی و اقتصادی، ارتباط با شریکان خارجی، توسعه محصول، طراحی و مهندسی دانش بنیان و کیفیت مباحثی هستند که در یک ساحل امن مدیریت حاصل می شود. زیرا خاطر صنعت خودرو پر از شعارهای بی عمل در گذشته است.
