بین الملل تابناک: دویست و نود و هشتمین روز از حمله روسیه به اوکراین با دستور ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور این کشور میگذرد؛ تهاجمی که رویدادهای بسیاری به دنبال داشته و منجر به تحریم گسترده روسیه از سوی بلوک غرب شده است و دورنمای مشخصی برای پایان آن نیز وجود ندارد.
کاخ کرملین روز سه شنبه خبر داد که «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه اهداف نظامی این کشور برای سال 2023 را فردا اعلام خواهد کرد.
بر اساس گزارش خبرگزاری ریانووستی، نشست فردای پوتین، در مرکز ملی مدیریت دفاعی برگزار خواهد شد و تمرکز آن بر روی فعالیت نیروهای مسلح خواهد بود.
«سرگئی شویگو» وزیر دفاع روسیه قرار است که در نشست روز چهارشنبه، سخنرانی درباره تحولات عملیات نظامی ویژه روسیه در اوکراین انجام دهد.
الوکسی رزنیکوف وزیر دفاع اوکراین روز سه شنبه ابراز امیدواری کرد که نیروهای نظامی مینسک در حمله احتمالی تازه ارتش روسیه به اوکراین با استفاده از نیروهای هجومی مستقر در خاک بلاروس، مشارکت نکنند.
به گزارش خبرگزاری رویترز؛ وی به تلویزیون اوکراین گفت که مدارک و شواهدی در باره آغاز سازماندهی نیروهای رزمی آماده حمله روسیه در بلاروس که با روسیه و اوکراین مرز مشترک دارد و یا احتمال کشانده شدن مینسک به این درگیری، وجود ندارد.
رزنیکوف افزود: تصور نمیکنم به نفع رهبری بلاروس باشد که توان نظامی خود را نابود کند و امیدوارم که به حفظ این توازن (میان مسکو و کییف) ادامه دهد.
وزیر دفاع و دیگر مقامهای اوکراین حمله احتمالی روسیه در زمستان را در پی احضار و بسیج نیروهای نظامی تازه، مطرح کردهاند. دیدار روز دوشنبه ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه از بلاروس، به گمانه زنیها در باره تمایل مسکو به افزایش نقش مستقیم مینسک هم پیمان خود در جنگ اوکراین، دامن زد.
مینسک با وجود استفاده نیروهای روسیه از خاک بلاروس در فوریه به عنوان پایگاه حمله به کییف برای سرنگونی حکومت اوکراین، تاکنون به صورت مستقیم به این جنگ نپیوسته و نیروهایش را برای درگیری در این جنگ اعزام نکرده است.
سخنان رزنیکوف پس از انتشار ادعای ژنرال سرهی نایف رئیس ستاد مشترک ارتش اوکراین در باره تمرین هواپیماهای روسیه در آسمان بلاروس برای شناسایی اهداف در اوکراین به منظور حملات احتمالی موشکی، پخش شد.
الکساندر لوکاشنکو رئیسجمهور بلاروس دوشنبه (۱۹ دسامبر) در مینسک گفت بلاروس و روسیه عمدتاً موفق شدهاند اثرات تحریمهای غرب را کاهش دهند؛ تحریمهایی که به گفته او، در عوض به مردم عادی اتحادیه اروپا آسیب زده است.
به گزارش راشا تودی، لوکاشنکو با قدردانی از کارشناسان تحریم هر دو کشور به خاطر کار خوب انجام شده، در کنفرانس خبری مشترک با ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه گفت: به لطف گامهایی که با هم برداشتهایم، عموماً توانستهایم بر اثرات منفی احتمالی فشار تحریمها غلبه کنیم.
آمریکا و متحدان اروپاییاش در ماه فوریه به بهانه آغاز درگیریها در اوکراین، تحریمهای گستردهای را علیه روسیه و بلاروس آغاز کردهاند. لوکاشنکو این تحریمها را ابتدایی توصیف کرد و گفت که «اثر بومرنگ داشتهاند و به مردم عادی و بنگاههای اقتصادی در قاره اروپا ضربه زدهاند. اما نه کسانی که جنگ اقتصادی را علیه کشور ما و جنگ نیابتی را علیه روسیه تا آخرین اوکراینی آغاز کردند».
ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه هم تایید کرد که «مسکو و مینسک مطمئن و موثر در برابر اقدامات محدودکننده غیرقانونی اعمال شده از سوی کشورهای غیردوست مقاومت کردند».
پوتین و سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه دوشنبه برای مذاکره با همتایان بلاروسی خود درباره همکاری اقتصادی، نظامی و انرژی به مینسک پایتخت این کشور سفر کردند.
ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه دوشنبه (۱۹ دسامبر) بعد از گفتوگو با همتای بلاروسی خود در مینسک به خبرنگاران گفت کرملین مطلقاً هیچ برنامه یا علاقهای به «بلعیدن» بلاروس ندارد. وی افزود مسکو فقط به دنبال یکپارچگی اقتصادی بیشتر با همسایه و نزدیکترین متحد خود است و کسانی که غیر این را میگویند صرفاً به دنبال متوقف کردن این روند هستند.
پوتین گفت: «روسیه علاقهای به بلعیدن کسی ندارد، این (امر) دوامپذیر نیست». او در ادامه توضیح داد که «گفتوگوهای روسیه با بلاروس که اخیراً تشدید شده، ارتباطی با تسلط احتمالی ندارد. (بلکه) درباره هماهنگ کردن سیاستهای اقتصادی است همانطور که در بسیاری از دیگر اتحادهای یکپارچه انجام میشود».
پوتین در ادامه گفت: هر چیز دیگر مزخرف است. تمام ادعاها درباره بلعیدن بالقوه از سوی بدخواهانی است که به دنبال متوقف کردن روند یکپارچگی ما هستند. آنهایی که چنین ادعاهایی را طرح میکنند، نمیخواهند با رقبای موثر و خطرناک در بازارهای جهانی روبرو شوند.
به گزارش رسانههای روسی، در دیدار دوشنبه دو رئیسجمهور درباره سیاستهای تعرفهای در بخش انرژی گفتوگو کردند. پوتین در این خصوص گفت: روسیه و بلاروس سطوح مختلفی از یارانهها در زمینه مختلف فعالیت اقتصادی را دارند و افزود تدوین برخی اصول مشترک اهمیت دارد.
به گزارش راشا تودی، رسانهها و برخی مقامهای غربی مدعی شدهاند که روسیه ظاهراً برای مدتی است که برنامههایی برای جذب بلاروس دارد. این گمانهزنیها در بحبوحه حمله نظامی روسیه به اوکراین در اواخیر فوریه، تشدید شد.
رسانه آلمانی «دویچه وله» در ماه سپتامبر در این خصوص که آیا روسیه «بلاروس را جذب میکند» گمانهزنی کرده بود. واشنگتن پست هم در ماه مارس مدعی شده بود «روسیه تقریباً بلاروس را بلعیده است». در ماه ژوئن، رئیسجمهور لیتوانی از ناتو خواست در خصوص مقاومت در مقابل تلاشهای ادعایی روسیه برای بلعیدن بلاروس متحد و قاطع باشد.
«والری زالوژنی» فرمانده کل ارتش اوکراین دوشنبه (۱۹ دسامبر) خواستار مسئولیت قانونی سختتر برای اقداماتی مثل فرار از خدمت، ترک یک واحد نظامی یا محل خدمت و نافرمانی از دستورات رزمی شد.
به گفته وی، خلأهای فعلی در قوانین که فقط جریمه نقدی یا احکام وابسته به عفو مشروط را شامل میشود، ناعادلانه است و باعث از دست دادن پرسنل، قلمرو و غیرنظامیان در خط مقدم میشود.
او در ویدئویی که در فیسبوک خود به اشتراک گذاشت، گفت: مناطق در معرض خطوط مقدم باید با سایر نیروهای نظامی تحت پوشش قرار بگیرند که باعث افزایش تلفات پرسنل، مناطق و غیرنظامیان در آنها میشود. اغلب، مواضع از دست رفته باید با حملاتی که هزینه بسیار زیادی دارد، پس گرفته شود.
این مقام نظامی اوکراینی از ولودیمیر زلنسکی رئیسجمهور اوکراین خواست قانونی را امضا کند که به این موضوع رسیدگی کند و گفت که نظام ارزشهای نظامی و راهحل پیشنهادی منعکسکننده نظرات فرماندهان یگان است.
کارشناسان و محققان روابط خارجی چین در کنفرانس سالانه گلوبال تایمز در سال ۲۰۲۳ هشدار دادند که درگیری طولانی و گسترده روسیه و اوکراین تأثیرات گستردهای خواهد داشت و به آینده جهان آسیب میرساند و خطر بحران هستهای و کنترل افسارگسیخته را افزایش میدهد.
ژو فنگ، استاد روابط بینالملل در دانشگاه نانجینگ، در کنفرانس سالانه گلوبال تایمز ۲۰۲۳ که به صورت آنلاین و آفلاین برگزار شد، گفت: درگیری بین روسیه و اوکراین یک «جنگ نیابتی» معمولی است. درگیری طولانی در اوکراین اجتنابناپذیر است و مشکلات و شوکهای آن بیشتر به سایر نقاط جهان سرایت خواهد کرد.
ژو لی، معاون سابق بخش بینالملل کمیته مرکزی حزب کمونیست چین در این کنفرانس خاطرنشان کرد: ایالات متحده و اتحادیه اروپا تلاش قابل توجهی برای کاهش درگیری روسیه و اوکراین انجام ندادهاند و حتی با تهیه سلاح و مهمات در جهت مخالف حرکت کردهاند. کلید حل این بحران در دست ایالات متحده و اتحادیه اروپاست.
ژو گفت که سه تردید عمده در گسترش مناقشه روسیه و اوکراین وجود دارد؛ رویارویی نظامی مستقیم بین روسیه و اعضای ناتو، آلودگی هستهای در اوکراین و مجبور شدن روسیه به استفاده از سلاح هستهای. این مقام تاکید کرد: منصفانه است که بگوییم درگیری طولانی بین روسیه و اوکراین مهمترین چالش استراتژیک و جدیترین تردید پیش روی جهان امروز است.
آسوشیتدپرس اخیرا گزارش داد که هر دو طرف درگیری اوکراین درگیر یک نبرد فرسایشی به بنبست رسیده شدهاند که میتواند زمینه را برای دور جدیدی از تشدید تنش فراهم کند.
محققان جهت حرکت مناقشه روسیه و اوکراین را تحلیل کرده و تأکید کردند که در حال حاضر تمایل طرفین برای مذاکره کافی نیست.
به گفته وو شینبو، رئیس موسسه مطالعات بینالمللی در دانشگاه فودان، اوکراین هنوز در مرحله نظامی ضد حمله است. روسیه هم امیدوار است که مزیت میدان جنگ خود را تنظیم کند و دوباره به دست آورد، در مورد ایالات متحده هم، این کشور به حمایت نظامی از اوکراین از طریق تجهیزات نظامی پیشرفته ادامه میدهد، بنابراین همه طرفها تمایل برای ادامه تحرکات نظامی خود دارند.
وو داهوی، معاون مؤسسه روسی دانشگاه چینهوا هم معتقد است که بین اهداف مذاکره روسیه و اوکراین همپوشانی وجود ندارد.
وو شینبو هم گفت که ایالات متحده در مناقشه اوکراین سه هدف دارد؛ تضعیف همهجانبه روسیه، تثبیت نظام در اوکراین و تشویق اروپا به پیروی از سیاستهای ایالات متحده.
او معتقد است که به این زودی یافتن راهحل روشن برای مناقشه روسیه و اوکراین دشوار خواهد بود. اما با توجه به اینکه آمریکا و روسیه در سال ۲۰۲۴ انتخابات ریاست جمهوری خواهند داشت، سال ۲۰۲۴ میتواند زمان بسیار مهمی برای حل و فصل این مناقشه باشد.
نشریه پولیتیکو در اوایل دسامبر گزارش داد، با توجه به درگیری طولانی و شدید روسیه و اوکراین و مقابله با تورم و هزینههای سرسامآور انرژی، افراد بیشتری در اتحادیه اروپا متوجه شدند که چگونه در دام ایالات متحده گرفتار شدهاند. مقامات ارشد اروپایی از دولت بایدن خشمگین هستند و آمریکا را متهم کردهاند که از بحران اوکراین با فروش گاز به قیمت بالا و فروش تسلیحات سود میبرد.
ژو لی گفت که در دنیای مدرن، کشورها به عنوان بخشی از جهانی شدن رو به رشد به یکدیگر وابسته هستند، مانند نفت و گاز، که به طور فزایندهای به خط مقدم جدید در درگیری بین روسیه و اوکراین تبدیل شدهاند. با عمیقتر شدن درگیری، جهان میتواند وارد دوران پسا جنگ سرد شود.
این کارشناس گفت، از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در دسامبر ۱۹۹۱، روابط قدرتهای بزرگ کاهش یافته و جهان وارد عصر جهانی شدن شده است. با این حال، درگیری روسیه و اوکراین جهان را به زمان رویارویی قدرتهای بزرگ باز میگرداند و رقابت واقعی پشت درگیری بین روسیه و ایالات متحده است.
ژانگ شوهوا، مدیر انستیتوی علوم سیاسی در آکادمی علوم اجتماعی چین گفت: واضح است که درگیری روسیه و اوکراین ادامه درگیری جنگ سرد است. بهویژه اینکه غرب به رهبری آمریکا کشورهای دیگر را با ذهنیت و هژمونی جنگ سرد سرکوب کرد و با روایت موسوم به «دموکراسی در مقابل آزادی» گسترش یافت و استراتژی ژئوپلیتیک خود را حفظ کرد تا نظم اقتصادی و بینالمللی تحت سیستم حاکمیت آمریکا حفظ شود.
وانگ ییوی، مدیر مؤسسه روابط بینالملل در دانشگاه رنمین چین گفت، غرب خواهان سودهای دوران پسا جنگ سرد است که حکم میکند باید روسیه را تضعیف کند، باید روسیه را در جنگ غرق کند؛ برای چهار گروه عمده در ایالات متحده - گروه نظامی-خوشهای، گروه انرژی، گروه مالی و الیگارشی دیجیتال - آنها از سود استثمار شده و سودهای جنگی ناشی از درگیری اوکراین راضی نبودهاند.
علاوه بر این، جهانی شدن یک فرآیند نسبتا طولانی مدت است. وانگ نتیجه گرفت که این عوامل ذکر شده در کنار هم، مسیر نهایی درگیری روسیه و اوکراین و راه پایان دادن به آن را تعیین میکنند.
از سوی دیگر روزنامه گلوبال تایمز در گزارش دیگری نوشت که بنبست زمستانی درگیری روسیه و اوکراین «نشانهای از صلح نیست» زیرا هیچ یک از طرفین مصالحه نمیکنند.
زلنسکی: ایران و روسیه باید مجازات شوند
روز گذشته (دوشنبه ۱۹ دسامبر، ۲۹ آذر ماه) «ولودیمیر زلنسکی» رئیسجمهور اوکراین در پیامی ویدئویی، لفاظی علیه جمهوری اسلامی ایران را تکرار کرد.
رئیسجمهور اوکراین در پیام جدید خود با تلاش برای ارتباط دادن حملات اخیر روسیه به جمهوری اسلامی ایران مدعی شد که مسکو با پهپادهای شاهد-۱۳۶ ایران به اوکراین حمله کرده است؛ بنابراین روسیه و ایران باید مشترک مسئول شناخته و مجازات شوند.
وی در این پیام مدعی شد: «متأسفانه امروز صبح در چندین منطقه و شهر از کشور ما با صدای مشخصه پهپادهای شاهد ایران تحت تأثیر قرار گرفت. خوشبختانه اکثر آنها به هدفهای در نظر گرفته شده اصابت نکرد و این مساله صبح امروز ما را بهتر کرد. سی پهپاد شاهد ساقط شد که چندان نتیجه بدی نیست.»
وی در ادامه اتهامزنی به جمهوری اسلامی گفت: «من میخواهم از تمامی جنگندههای ضدهوایی، خلبانان و گروههای شلیک سیار برای این نتیجه و محافظت از آسمان اوکراین قدردانی کنم.»
زلنسکی که بارها ایران را به مشارکت در جنگ اوکراین از طریق عرضه پهپاد به روسیه متهم کرده ادامه داد: «این پهپادهای شاهد که روسیه مورد استفاده قرار داده است، بخشی از بسته جدید ایران به روسیه است. این یک اقدام تروریستی بینالمللی دو رژیم است که به یکدیگر علیه مردم کمک میکنند و هر دو کشور باید برای چنین چیزی مسئول شناخته و مجازات شوند.»
زلنسکی در ادامه افزود، در نتیجه حملات پهپادی روز گذشته روسیه، تعداد افراد بیشتری در اوکراین در مقایسه با روز قبل از آن با مشکل قطعی برق مواجه شدند.
کاخ سفید: از نقش بلاروس در جنگ روسیه–اوکراین نگرانیم
تارنمای کاخ سفید به نقل از کنفرانس خبری دیشب (دوشنبه شب) نوشت که مارین ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید در پاسخ به سوالی در مورد نقش بلاروس در جنگ روسیه و اوکراین و حمایت نظامی احتمالی مینسک از مسکو گفت: ما مدتهاست که از نقش بلاروس در تجاوزگری روسیه نگرانیم. بلاروس از جنگ روسیه علیه اوکراین حمایت کرده و اجازه داده تا از خاک این کشور برای حمله زمینی نیروهای روس استفاده شود.
ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه که برای گفتوگو با الکساندر لوکاشنکو همتای بلاروس خود به مینسک سفر کرده است، روز دوشنبه گفت که مسکو برای گسترش همکاریها با بلاروس در زمینه انرژی هستهای آماده است.
رییس جمهوری روسیه ادامه داد: مسکو همچنین آماده ایجاد صنعت، آموزش نیروی کار محلی و توسعه علم در این زمینه است.
لوکاشنکو رئیس جمهوری بلاروس نیز پس از دیدار با همتای روس خود گفت: سامانه های پیشرفته دفاعی اس ۴۰۰ و اسکندر ساخت مسکو را در خاک خود به خدمت گرفتیم.
وی افزود: روسیه خلبانان بلاروس را برای استفاده از جنگنده هایی که برای حمل سلاح ویژه توسعه و ارتقا یافته اند، آموزش می دهد. بدون کمک روسیه، بلاروس نمی تواند امنیت نظامی خود را تضمین کند.
ژنرال والری زالوژنی، فرمانده کل نیروهای مسلح اوکراین، پیشتر گفته بود که روسیه میتواند در فوریه (بهمن/ اسفند) حمله جدیدی را آغاز کند.
وی تاکید کرد: در بهترین حالت این حمله در ماه مارس (اسفند/ فروردین) و در بدترین حالت در پایان ژانویه (اوایل بهمن) رخ میدهد.
زالوژنی گفت، این حمله ممکن است نه از دونباس که در حال حاضر درگیری در آن جریان دارد، بلکه از سمت بلاروس به سمت کییف انجام شود. وی همچنین احتمال حمله از جنوب را رد نکرد.
هشدار روسیه درخصوص ارسال «اس-۳۰۰» توسط یونان به اوکراین
نماینده دائم روسیه در «کریمه» به یونان هشدار داده که سامانههای موشکی «اس-۳۰۰» ساخت روسیه را به اوکراین منتقل نکند.
به گزارش وبگاه «یورو اکتیو» «گئورگی موراتوف» نماینده دائم روسیه در کریمه روز دوشنبه گفت این اقدام یک نمایش غیرمنطقی از خصومت با روسیه خواهد بود.
موراتوف گفت: «چنین اقدامی از سوی آتن نه تنها نمایش غیرمنطقی خصومت با روسیه است، بلکه گامی خطرناک در جهت منافع ملی خواهد بود.»
پیش از این، «نیکاس پاناگیوتوپولوس» وزیر دفاع یونان در روزهای اخیر اظهار داشته بود، اگر آمریکا سامانههای «پاتریوت» را در یونان استقرار کند، آتن آماده است سامانههای دفاع هوایی اس-۳۰۰ را از جزیره «کرت» به اوکراین بفرستد.
یونانیها اعلام آمادگی کرده بودند که نه تنها سامانههای پدافند هوایی اس-۳۰۰، بلکه سامانههای پدافند هوایی «تور ام۱» و «اوسا ای کی ام» خود را نیز به اوکراین منتقل کنند. رئیس جمهور اوکراین نیز بارها اعلام کرد دو سامانه نخست بسیار مورد توجه اوکراین هستند.
همزمان با زمزمه تحویل سامانه دفاع موشکی پاتریوت ساخت آمریکا به اوکراین برای مقابله با موج حملات موشکی و پهپادی روسیه، کارشناسان نظامی نسبت به استقرار این سامانه گرانقیمت هشدار دادهاند.
کارشناسان امور نظامی بر این باورند که بسیاری از جزئیات مربوط به برنامه بلندمدت آموزش، تجهیز و نگهداری یک آتشبار پاتریوت به اوکراین هنوز مشخص نیست؛ از جمله اینکه چه تعداد پرتابگر به اوکراین ارسال خواهد شد یا چه نوع رهگیرهایی میتوانند تحویل داده شوند. پاتریوت دو نوع «پک-۲» و «پک-۳» دارد و هر یک ویژگیهای خاص خود را دارد.
یکی دیگر از موانع بالقوه آموزش است، زیرا ۹ ماه طول میکشد تا اپراتورهای آمریکایی برنامه آموزشی پاتریوت را در «فورت سیل» در اوکلاهاما طی کنند. شاید بتوان آن را فشرده کرد، اما این دوره زمانی کم اهمیت نیست.
کارشناسان همچنین سوالاتی را در مورد هزینه تحمیل استفاده از یک سامانه پیچیده و پرهزینه مانند پاتریوت که موشکهایی را پرتاب میکند که میتواند میلیونها دلار هزینه داشته باشد، برای سرنگونی پهپادهای ارزان قیمتی که بخشی از حملات روسیه بوده است، مطرح کردند.