رکوردزنی تورم برای روستاییان با یک نرخ عجیب/ شرط فرزین برای تورم کمتر از ۴۰ درصد چیست؟

به گزارش تابناک اقتصادی؛ از آغاز سال جاری، مرکز آمار از انتشار گزارش مربوط به تورم امنتاع کرده بود و دلیل این کار را تغییر در سال پایه و محاسبات این شاخص بیان داشت. سرانجام با گذشت چندین هفته از سال، مرکز آمار به اعلام گزارشی مختصر از تغییرات تورمی بسنده کرد و از اعلام جزئیات خبری نبود. در نهایت چندین روز دیگر هم گذشت تا اینکه روز گذشته، جزئیات تورم فروردین از سوی این مرکز رونمایی شد؛ جزئیاتی که خبر از رشد نرخ تورم به خصوص در مناطق روستایی داشت.

بررسی گزارش منتشره در مرکز آمار نشان می‌دهد در اولین ماه از سال جدید، تورم نقطه به نقطه کل کشور که  درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل را نشان می‌دهد، با افزایش ۱.۵ واحد درصدی نسبت به ماه قبل به رقم ۵۵.۵ درصد رسیده است؛ یعنی خانوار‌های کشور میانگین، ۵۵.۵ درصد بیشتر از فروردین ماه ۱۴۰۱ برای خرید یک «مجموعه کالا و خدمات یکسان» هزینه کرده اند.

اما وضعیت تورم ماهانه نسبت به تورم نقطه به نقطه با تغییر همراه بودt به گونه‌ای که برای خانوار‌های کل کشور، نرخ تورم ماهانه در فروردین ماه ۳.۷ درصد بوده که این رقم برای گروه‌های عمده «خوراکی ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» ۴ درصد و برای گروه عمده «کالا‌های غیرخوراکی و خدمات» ۳.۵ درصد بوده است.

نرخ تورم سالانه خانوار‌های کشور

مرکز آمار اعلام کرده است در فروردین ماه ۱۴۰۲ نرخ تورم سالانه برای خانوار‌های کشور به ۴۷.۶ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ۱.۸ واحد درصد افزایش یافته است. منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری، نسبت به دوره مشابه قبل از آن است.  

هزینه روستاییان بیشتر از شهرنشینان؟!

همان گونه که اشاره شد، نرخ تورم نقطه به نقطه و سالانه در کل کشور روند افزایشی داشته است؛ در این میان، بررسی تغییرات این شاخص‌ها برای خانوار‌های شهری و روستایی نکات قابل تاملی به همراه دارد.

در اولین ماه سال، نرخ تورم نقطه به نقطه مناطق شهری و روستایی به ترتیب ۵۴.۵ و ۶۱ درصد بوده است، در حالی که این شاخص برای کل کشور رقم ۵۵.۵ درصد را به ثبت رسانده است.

در این میان، دو گروه «خوراکی و آشامیدنی ها» و «کالا‌های غیرخوراکی» وضعیت متفاوتی داشته اند، به گونه‌ای که خانوار‌های روستایی در فروردین ماه سال جاری تورم نقطه به نقطه ۷۸ درصدی را برای خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها تجربه کرده اند و خانوار‌های شهری نیز در این گروه، تورم نقطه به نقطه ۷۷.۶ درصدی را لمس کرده اند. این دو عدد که بیانگر درصد تغییر قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل است برای کل خانوار‌های کشور نیز ۷۷.۷ درصد بوده است؛ بنابراین مردم روستایی در آغاز سال، هزینه بیشتری نسبت به مناطق شهری در مقایسه با ابتدای سال ۱۴۰۱ برای خرید خوراکی‌ها پرداخت کرده اند.

این روند صعودی در گروه کالا‌های غیرخوراکی نیز از صدرنشینی هزینه خانوار‌های روستایی حکایت دارد. به بیان دیگر در این گروه هزینه ای، نرخ تورم نقطه به نقطه کل کشور در شرایطی به ۴۵.۵ درصد رسیده است که روستایی‌ها ۴۸.۷ درصد و شهری‌ها ۴۵ درصد تورم نقطه به نقطه کالا‌های غیرخوراکی را تجربه کرده اند.

از سوی دیگر، نرخ تورم ماهانه نیز در آغاز سال با ثبت نرخ ۳.۷ درصد برای کل کشور، نسبت به اسفندماه (۴.۷ درصد) کاهش دارد، اما در این میان خانوار‌های شهری و روستایی به ترتیب تورم ماهانه ۳.۶ و ۴.۲ درصدی را در سبد هزینه‌ای خود جای دادند.

در نهایت تورم سالانه منتهی به پایان فروردین ماه سال جاری نیز به گونه‌ای است که این شاخص برای خانوار‌های شهری در مقایسه به کل کشور کمتر است. به بیان دیگر، نرخ تورم سالانه مناطق شهری ۴۶.۷ درصد بوده که نسبت به رقم ۴۷.۶ درصدی کل کشور، کمتر است، اما تورم سالانه روستایی‌ها رکورد ۵۲.۷ درصدی را به ثبت رسانده که از کل کشور و مناطق شهری، فاصله معناداری دارد.

در این میان، بررسی جزئیات دو گروه خوراکی و  غیرخوراکی در شاخص سالانه تورم نیز نشان می‌دهد، مردم در مناطق روستایی تورم سالانه خوراکی‌ها را در قله جدید ۷۴.۵ درصدی لمس کرده اند که نسبت به رقم ۷۳.۱ درصدی کل کشور و همچنین ۷۲.۸ درصدی شهری ها، بیشتر است. همچنین در گروه کالا‌های غیرخوراکی تورم سالانه مناطق روستایی ۳۷..۹ درصد بوده است که در مقایسه به ۳۶.۸ درصدی کل کشور و ۳۶.۷ درصدی مناطق شهری، بازهم بالاتر است.

شرط فرزین برای تورم کمتر از ۴۰ درصد چیست؟

هفته گذشته، رئیس کل بانک مرکزی در نشست ماهانه خود با جمعی از اقتصاددانان اظهار داشت: اگر به دنبال کاهش نرخ تورم و هدایت این نرخ به کانال‌های زیر ۴۰ درصد هستیم، یکی از مهم‌ترین متغیر‌ها در این باره نرخ ارز است. البته نرخ ارز بسیار متأثر از انتظارات، دیپلماسی اقتصادی و منابع ارزی ما در خارج از کشور است؛ بنابراین باید مجموعه‌ای از سیاست‌ها را محقق کنیم که بخشی از آن در دولت و حاکمیت است. تا اینگونه بتوانیم انتظارات تورمی و همزمان نرخ تورم را کاهش دهیم. البته باید یادآوری کنم که تحقق کاهش نرخ تورم، دشوار است، چون چهار سال است تورم بالای ۴۰ درصد را تجربه کرده‌ایم.