از هفته گذشته که پس از 18 ماه سرانجام یکی از محصولات ایرانخودرو با افزایش قیمت مواجه شد جنبوجوش دلالانی که از اختلاف حدود 500 میلیون تومانی قیمت کارخانه و بازار پژو پارس لذت میبردند آغاز شد. تا جایی که کلیپها و تصاویر اعتراض برخی مشتریان به افزایش 50 درصدی قیمت پارس از رسانههای آن طرف آب سر درآورد.
در حال حاضر فاصله عجیب و غریبی بین قیمت خودرو در کارخانه و بازار بخصوص در مدلهای پرتیراژ ایجاد شده است. به طور مثال تا حدود یک هفته قبل قیمت کارخانهای پژو پارس 294 میلیون تومان بود؛ در حالی که در نمایشگاههای خودرو توسط دلالان تا 800 میلیون تومان فروخته میشد.
نتیجهی چنین وضعیتی به اینجا رسیده که خودروسازان داخلی با زیان انباشته چند ده هزار میلیارد تومانی مواجه شدهاند. بنابراین تصمیم بر این شد تا با بهروزرسانی هر از چند گاه قیمت، خودروسازان را از ورشکستگی نجات پیدا کنند تا دست کم بخشی از سودی که به جیب دلالان میرود صرف تولید و ایجاد اشتغال شود.
اما واسطه گران که خود را میان مشتریان پنهان میکنند با افزایش 50 درصدی قیمت پارس از هفته قبل به تکاپو افتادهاند. این افراد تجمعات اعتراضی برگزار کردند که تصاویر مربوط به آن در رسانههای خارج از کشور نیز منتشر شد. با این استدلال که میبایست خودروهای خود را زمستان 1402 با قیمت قبل تحویل میگرفتند. اما هیچ اشارهای به این موضوع نداشتند که هر شش ماه یک بار باید قیمت خودرو بهروز میشد و در 18 ماه گذشته این اقدام صورت نگرفته بود.
در این مساله که همیشه حق با مشتریان واقعی است هیچ شکی وجود ندارد. اما دلالانی که از سودهای حدود 500 میلیون تومانی ناشی از فاصله قیمت پارس کارخانهای و پارس بازار لذت میبرند بدون توجه به تورم حدود 60 درصدی 18 ماه گذشته نسبت به افزایش پارس اظهار نادضایتی کردند.
در این رابطه نظر یکی از کارشناسان صنعت خودرو را جویا شدیم. امیرحسن کاکایی، نرخگذاری دستوری را منجر به ضرر خودروسازان دانست و گفت: سیاست قیمتگذاری در ایران خودرو و سایپا که تولیدکنندگان اصیل ما هستند و از زنجیره تامین برخوردارند در مونتاژکاران هم پیاده شد اما آنجا معقولتر عمل کردند. طبق مصوبه شورای رقابت باید هر شش ماه یک بار قیمتها به روز شود. این اتفاق برای مونتاژکاران افتاد اما برای ایرانخودرو و سایپا 18 ماه طول کشید؛ زیرا مونتاژکاران شوخی ندارند. بخش خصوصی هستند و اگر قیمت آنها اصلاح نشود تولید نمیکنند.
وی افزود: ممکن است کسی در مورد کیفیت پارس ایراد بگیرد و بگوید من این خودرو را نمیخرم. کما اینکه ایرانخودرو میخواست پارس را کنار بگذارد اما نگذاشتند؛ زیرا در بازار مشتری دارد و نیاز بازار است. بنابراین اگر قرار است پارس با همین کیفیت تولید شود یک قیمت تمام شدهای دارد.
کاکایی یادآور شد: طی سالهای اخیر بعضا مسئولان با مشورت کارشناسان تصمیم گرفتند قیمت خودرو را واقعی کنند اما هنگام عمل این اتفاق نیفتاد؛ زیرا به دلیل وجود تنش اقتصادی در سطح جامعه، نگران شدند. با فضای سیاسی که بر صنعت خودرو سایه افکنده کسی جرأت نمیکند آنچه درست است را به زبان بیاورد و از ضرر خودروسازان بگوید. اما الان برای حمایت از تولید به مدیران شجاع نیاز داریم.
در شرایطی که عمده کارشناسان بر حمایت از تولید داخل تاکید دارند محاسبات نشان میدهد اگر پژو پارس با قیمت 294 میلیون تومان سابق فروخته شود 8000 میلیارد تومان به زیان انباشته ایران خودرو افزوده میشود و همه رشتهها برای سرپا نگه داشتن این خودروساز اصیل کشور پنبه خواهد شد.