مسئول جدید سیاست خارجی اروپا، در حال مطالعه تاریخ ایران است/ خانمی ضد روس با همسری شریک روس!

بین الملل تابناک: «کایا کالاس» (Kaja Kallas)، نخست‌وزیر استونی یکی از سرسخت‌ترین منتقدان روسیه در اتحادیه اروپا قرار است در بروکسل نقش قدرتمندی در سیاست خارجی داشته باشد، اقدامی که می‌تواند سیگنالی قوی به مسکو ارسال کند. 27 رهبر اتحادیه اروپا کالاس را جهت تصدی پست دیپلماتیک اتحادیه اروپا که در حال حاضر در اختیار «جوزپ بورل»، رئیس جمهور اسپانیاست انتخاب کردند.

اگر نامزدی کالاس توسط کمیته روابط خارجی پارلمان اروپا تایید شود، وی اولین اروپایی شرقی در این نقش و اولین استونیایی خواهد بود که یکی از مشاغل اصلی اتحادیه اروپا را به دست آورده است.

از زمانی که روسیه در فوریه 2022 عملیات ویژه خود در اوکراین را آغاز کرد، کالاس نیروی محرکه ای در تلاش های اتحادیه اروپا برای مجازات روسیه با تحریم، ارسال حمایت نظامی به اوکراین و تقویت ظرفیت های دفاعی خود بلوک بوده است. موضع ضد روسی وی که به قبل از جنگ اوکراین بر می گردد، این گمانه زنی را برانگیخت که نامزدی کالاس برای تصدی دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا از ترس تحریک مسکو با مانع مواجه شود.

اما موضع کالاس در قبال مسکو مانع بزرگی در نامزدی و انتخاب وی نبود. دیپلمات های اروپای شرقی به ویژه از ارائه دیدگاه خود به دیپلماسی اتحادیه اروپا که سال ها تحت تسلط اروپایی های غربی بوده است، حمایت می کنند.

انتقال احتمالی به بروکسل در حالی صورت می‌گیرد که کالاس با وجود حفظ وجهه بین‌المللی قوی، با کاهش نرخ تایید در داخل کشور دست و پنجه نرم می‌کند. پس از ماه‌ها کاهش محبوبیت کالاس از تابستان گذشته، زمانی که روابط تجاری همسرش با روسیه افشا شد محبوبیت وی در ژانویه به 16 درصد کاهش یافت.

در آگوست 2023 معلوم شد که «آروو هالیک»، همسر کالاس سهامی در یک شرکت لجستیکی دارد که قبل از جنگ در اوکراین و بعد از آن به فعالیت در روسیه ادامه داده است. کالاس از آن زمان هرگونه اطلاع قبلی از روابط این شرکت با روسیه را رد کرده و واکنش های داخلی را به عنوان شکار جادوگران سیاسی توصیف کرده است. اما این رسوایی کمترین واکنش بین‌المللی را برانگیخت، به استثنای ضربه‌ای از سوی «پیتر شیارتو»، وزیر امور خارجه مجارستان که کالاس را متهم به «دورویی» کرد.

کالاس همچنین در ماه مارس زمانی که دیپلمات‌های اتحادیه اروپا دولت وی را به افزایش بازپرداخت تسلیحات ارسال شده به اوکراین تحت عنوان تسهیلات صلح اروپایی (EPF) متهم کردند، مورد توجه قرار گرفت. مبالغ درخواستی استونی از سایر کشورهای عضو که کمک های مالی مشابهی انجام داده بودند بیشتر بود و نشان می داد تالین بازپرداخت خود را بر اساس قیمت کیت های نظامی جدید محاسبه کرده و تجهیزات قدیمی تر را به کیف ارسال کرده است.

وزارت خارجه استونی به این گزارش ها واکنش نشان داد و مدعی شد که طبق قوانین عمل کرده است و اوکراین هیچ وقت از کیفیت تجهیزاتی که از استونی دریافت می کند شکایت نکرده است.

کالاس؛ سیاستمداری عمل گرا

یکی از چالش‌های پیش روی کالاس در حالی که آماده می‌شود توسط کمیته روابط خارجی پارلمان اروپا مورد تایید قرار گیرد، نشان دادن اعتبار خود هنگام اعمال نفوذ دیپلماتیک اتحادیه اروپا در سایر مناطق جهان است. وقتی صحبت از سایر مناطق جهان از جمله آفریقا، خاورمیانه و آمریکای لاتین می شود، وی را صدای معتبری نمی دانند. کالاس باید موضع دیپلماتیک اتحادیه اروپا را در مورد درگیری‌های غزه و بی‌ثباتی در مناطق دیگر مانند ساحل آفریقا بیان کند.

اما دیپلمات‌ها معتقدند سابقه وی در سیاست «عمل‌گرایانه» به این معنی است که کالاس در موقعیت خوبی برای بیان مواضع اتحادیه اروپا در مورد مسائل جهانی قرار دارد. این نقش به دلیل نیاز به حمایت همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا از تصمیمات سیاست خارجی محدود می شود و کالاس دارای مهارت های لازم برای ایجاد اجماع در میان 27 وزارت امور خارجه است که گاه به شدت با یکدیگر اختلاف نظر دارند. این اختلافات پس از حمله حماس در 7 اکتبر به رژیم صهیونیستی و حمله متعاقب نیروهای رژیم صهیونیستی به نوار غزه به منصه ظهور رسید.

باید گفت که استونی از موضع اتحادیه اروپا در حمایت قاطعانه از حق دفاع از خود تل آویو حمایت کرده و در عین حال خواستار احترام به قوانین بین المللی بشردوستانه در غزه است. به طور خلاصه کالاس در میان رهبران اتحادیه اروپا نه طرفدار رژیم صهیونیستی و نه طرفدار فلسطینی‌هاست. علاوه بر وضعیت اوکراین، کالاس بیش از همه در مورد بی ثباتی در خاورمیانه صحبت کرده است.

کالاس با نهادهای اتحادیه اروپا غریبه نیست. پدر وی «سیم کالاس» بین سال‌های 2002 تا 2003 به‌عنوان نخست‌وزیر استونی خدمت کرد تا اینکه در سال 2004 تالین را ترک نمود و به مدت یک دهه به عنوان کمیسر در بروکسل خدمت کرد.

کالاس در سال 2010 زمانی که وکیل بود، وارد سیاست شد و یک سال بعد به عنوان نماینده پارلمان استونی انتخاب شد. وی در سال 2014 عضو پارلمان اروپا شد، جایی که در طیف وسیعی از حوزه های سیاست از فناوری گرفته تا انرژی و سیاست خارجی وارد شد.

از زمان بازگشت به استونی و نخست وزیری در سال 2021، کالاس تلاش نمود جایگاه بین المللی کشورش را ارتقاء دهد و استونی چهارمین کشور کوچک اتحادیه اروپا و خانه 1.4 میلیون شهروند، شناخته شد.

کالاس که از یک کشور کوچک با جمعیت 1.4 میلیون نفر آمده است، می گوید که به طور غریزی آماده شنیدن همه صداهای دور میز است. وی مدافع رأی اکثریت در سیاست خارجی اتحادیه اروپا نبوده و بیشتر به دنبال ایجاد اجماع میان کشورهای عضو اتحادیه است. وی استدلال می کند که استونی برای آزادی خود از اتحاد جماهیر شوروی و احترام به صدایش در بروکسل سخت جنگیده است و تمایلی به واگذاری قدرت به غول های اروپایی ندارد.

کالاس در حال حاضر در حال خواندن تاریخ ایران است و آثاری از مارگارت تاچر، هنری کیسینجر و بیوگرافی ولودیمر زلنسکی و همچنین کتاب‌هایی درباره خاورمیانه، اسرائیل-فلسطین و تایوان- را مورد بررسی قرار داده است.  کالاس اگر مورد تایید شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا قرار گیرد و نقش جدید خود را در نوامبر آغاز کند با جنگ در خاورمیانه، تهدیدات امنیتی اقتصادی از جانب چین و جنوب جهانی که مورد توجه مسکو و پکن قرار گرفته است، برخورد خواهد کرد. اما بیش از همه وی متهم به شکل دادن به واکنش اتحادیه اروپا به جنگ اوکراین خواهد بود.

در نهایت باید گفت کالاس تیمی متشکل از دیپلمات های حرفه ای دارد و آماده همکاری با آنهاست و ایده‌ها را در طرح‌های پیشنهادی رسمی بیان می کند. اعضاء تیم کالاس تحریم‌هایی را علیه روسیه پیشنهاد کرده‌اند، طرحی را برای تامین 1 میلیون گلوله توپ که بعداً به ابتکار اتحادیه اروپا تبدیل شد، ارائه کرده‌اند و با فرانسه همکاری کرده‌اند تا این بلوک روی طرحی برای انتشار ده‌ها میلیارد یورو اوراق قرضه جهت تقویت صنعت دفاعی این قاره کار کند. حمایت فرانسه یکی از عوامل کلیدی در تضمین موقعیت جدید کالاس بوده و یافتن زمینه های مشترک با آلمان، چالشی حیاتی برای وی خواهد بود.