به گزارش تابناک، به تازگی، با انتصاب مسعود معینیپور به عنوان رئیس جدید، این کتابخانه بار دیگر در مسیر تحولات جدیدی قرار گرفته است. این تغییر مدیریتی پس از انتقادات جدی کارکنان و تحولات سیاسی رخ داده است.
تاریخچه کتابخانه مجلس
کتابخانه مجلس شورای ملی در سال ۱۲۸۵ شمسی همزمان با تأسیس مجلس شورای ملی افتتاح شد. این کتابخانه به منظور فراهم کردن منابع مطالعاتی برای نمایندگان تأسیس شد. در ابتدا، مجموعه کتابخانه شامل کتابها و نشریات بود.
میرزا یوسف اعتصامالملک یکی از نخستین رؤسای کتابخانه مجلس در دوره مشروطه است. وی با توجه به تحصیلات و سوابق علمی خود، نقش مهمی در تأسیس و توسعه کتابخانه ایفا کرد. او پدر پروین اعتصامی و دارای نزدیک به چهل کتاب ترجمه شده است.
میرزا یوسف اعتصامالملک
ابراهیم شریفی، تقی تفضلی، فخری راستگار و محمد شهدادی از دیگر رؤسای دوران مشروطه تا اوایل پهلوی بودند . عبدالحسین حائری یکی از برجستهترین رؤسای کتابخانه مجلس بود که تا زمان انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ در این سمت فعالیت کرد. وی نقش مهمی در حفظ و نگهداری اسناد و منابع تاریخی داشت.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، عبدالحسین حائری در سمت خود ابقا شد و به نوعی تنها مسئولی بود که قبل و بعد از انقلاب به کار خود ادامه داد.
عبدالحسین حائری
او به فعالیتهای خود در راستای توسعه و ارتقای کتابخانه ادامه داد. او با ۲۰ سال تلاش و فعالیت مداوم در کتابخانهی مجلس، یعنی از سال ۱۳۵۴ تا ۱۳۷۴، بیشترین سابقهی خدمت در این کتابخانه را داشت. غلامرضا فدایی عراقی، محمدعلی احمدی ابهری، احمد جلالی، رسول جعفریان، محمد رجبی، محمدرضا مجیدی، سیدعلی عماد، و غلامرضا قاسمیان نیز از رؤسای کتابخانه مجلس شورای اسلامی تا سال ۱۴۰۳ بودند.انتصاب رئیس کتابخانه مجلس از اختیارات رئیس مجلس بوده است.
دوران ریاست رسول جعفریان بر کتابخانه مجلس در دوران ریاست علی لاریجانی بر مجلس به شهادت بسیاری از صاحبنظران از درخشان ترین دوره ها بوده است.
فراز و فرودهای کتابخانه مجلس یازدهم
غلامرضا قاسمیان، که در مجلس یازدهم ریاست کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس را بر عهده داشت، از چهرههای نزدیک به محمدباقر قالیباف در زمان شهرداری تهران بود. او در نخستین نشست خبری خود تأکید کرده بود که برنامههای گستردهای برای دیجیتالسازی و بهبود دسترسی به منابع دارد و وعده داده بود تمامی اسناد و منابع دیجیتالسازی و در فضای مجازی منتشر شوند.
با این وجود، مجید جلیسه به نمایندگی از جمعی از کارکنان کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی طی نامهای خطاب به هیاترئیسهی مجلس، کمیسیونهای فرهنگی و اصل نود، انتقادات جدی به رویهی رئیس کنونی کتابخانه وارد کرد و اعلام کرد که قاسمیان تخصص لازم را ندارد و این نهاد را به ورطهی تعطیلی کشانده است.
هرچند که کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در سال ۱۴۰۱ از دستاوردهای سه سال خود رونمایی کرد. رونمایی از سی عنوان کتاب جدید، تور مجازی موزه مجلس به زبانهای عربی و انگلیسی، و چندین پایگاه اطلاعاتی انجام شد.
این پایگاهها شامل پایگاه نشریات دوره قاجار با بارگزاری ۲۵۴۷ شماره روزنامه و مجله، پایگاه صدای ماندگار پارلمان با بیش از چهار هزار فایل صوتی، پایگاه اسناد پارلمانی قبل از انقلاب با بارگزاری بیش از دو میلیون برگ سند، پایگاه اسناد پارلمانی بعد از انقلاب با بارگزاری بیش از یک و نیم میلیون برگ سند، پایگاه جامع نسخ خطی با بارگزاری ۶۰۰۶۵ عنوان نسخه خطی، و پایگاه جامع نسخ چاپ سنگی و سربی با بارگزاری ۹۷۳۶ عنوان نسخه سنگی و سربی بود.
پس از پایان یافتن انتخابات مجلس و سپس انتخابات ریاست جمهوری و اعلام طرفداری حجتالاسلام والمسلمین غلامرضا قاسمیان از سعید جلیلی، گمانهزنیهایی مربوط به تغییر وی مطرح شد. پیشتر نیز طی سخنانی به عنوان یک کارشناس روحانی با جملاتی نظیر «ماجرای هواپیمای اوکراینی، تقاص عملیات فیک عین الاسد بود!» خبرساز شده بود.
انتصاب مسعود معینیپور به عنوان رئیس جدید کتابخانه مجلس
با این تفاسیر، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، طی حکمی مسعود معینیپور، عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم و از دانشآموختگان حوزه علمیه قم را به ریاست کتابخانه مجلس شورای اسلامی در ۱۶ مرداد ماه منصوب کرد.
معینیپور متولد ۲۹ بهمن ۱۳۵۹ و دانشآموخته حوزه علمیه قم و عضو هیئتعلمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) و دارای مدرک دکترا از دانشگاه معارف اسلامی است. او مقالات متعدد علمی و پژوهشی در نشریات پژوهشی و همایشهای علمی منتشر کرده است. همچنین، معینیپور سابقه ریاست شبکه چهارم سیما را دارد.
او همچنین عضو شورای سیاستگذاری چند روزنامه، سردبیر فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی صدرا و نشریه رسائل است.
کتابخانه مجلس شورای اسلامی، که سالها به عنوان یکی از مراکز علمی و فرهنگی معتبر در حفظ میراث مکتوب فرهنگ و تمدن ایران و اسلام شناخته میشود، گنجینههایی کمنظیر از منابع دارد که بر اهمیت آن به عنوان مرکزی اساسی در توسعه و انتشار تاریخ علم و هنر افزوده است. این مرکز فرهنگی با مجموعههای خود، شامل کتب و رسائل خطی، چاپی سنگی، اسناد تاریخی و ملی، عکسهای تاریخی، اسناد مکتوب، منابع دیداری و شنیداری داخلی و بینالمللی، نشریات و اشیاء موزهای، به نیازهای پژوهشگران پاسخ میدهد. انتقادات کارکنان کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی نسبت به مدیریت قاسمیان نشان از وجود چالشهای مدیریتی و نارضایتی درونی داشت. اعتراض به فقدان تخصص مدیریتی قاسمیان و تأثیرات منفی آن بر عملکرد کتابخانه، از مشکلاتی است که نهادهای فرهنگی مشابه نیز ممکن است با آن مواجه شوند. این موضوع نشان میدهد که علاوه بر روابط سیاسی، داشتن تخصص و تجربه مدیریتی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.
مسعود معینیپور در شبکه چهار سیما پایه گذار تحولات جدید رسانه ای و گفتگوهای صریح و مناظره های کم سابقه بود، حالا باید دید در منصب جدید ریاست کتابخانه مجلس همان ایده ها را دنبال می کند یا ساختمان دنج و بی دردسر بهارستان محلی برای تمدد اعصاب و گذراندن روزهای منتهی به بازنشستگی برای اوست.