عراق؛ اولین مقصد خارجی پزشکیان/ تهران-بغداد در انتظار توافقات جدید

بین الملل تابناک: بر اساس برخی اخبار، مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری اسلامی ایران، در اولین سفر خارجی خود به عراق خواهد رفت.

شبکه المیادین اعلام کرده که مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران در اولین سفر خارجی خود پس از انتصاب در سمت ریاست جمهوری ایران، به عراق سفر خواهد کرد و این امر حاکی از اهمیت روابط ایران با عراق است.

سفر پزشکیان در پاسخ به دعوت عبداللطیف رشید، همتای عراقی او و پیش از سفر او به منظور شرکت در نشست سالانه سازمان ملل در نیویورک انجام می‌شود.

از سوی دیگر شبکه العالم نیز اعلام کرده «فؤاد حسین» وزیر امور خارجه عراق در تماس تلفنی با عباس عراقچی، وزیر خارجه جدید ایران، دعوت محمد شیاع السودانی نخست‌وزیر این کشور از مسعود پزشکیان رئیس جمهور منتخب ایران برای سفر به بغداد را ابلاغ کرده است.

وزیر امور خارجه عراق طی تماس تلفنی با عباس عراقچی، انتخاب وی به عنوان وزیر امور خارجه ایران را تبریک گفت و ابراز امیدواری کرد دو کشور برادر ایران و عراق همچنان در روابط دوجانبه و مسائل بین‌المللی همکاری داشته باشند.

عراقچی نیز با تقدیر از تماس تلفنی همتای عراقی خود، از مهمان نوازی کریمانه دولت و ملت شریف و مهمان نواز عراق از زوار اباعبدالله الحسین(ع) قدردانی و بر اهتمام ویژه دولت جدید به گسترش همه جانبه روابط بین دو کشور تأکید کرد و از دعوت نخست وزیر عراق از دکتر پزشکیان برای سفر به این کشور تشکر و استقبال کرد.

در همین حال، نچیروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق، در جریان سفرش بە ایران و شرکت در مراسم تحلیف پزشکیان از وی  برای سفر به اربیل دعوت کردە بود.

ناظم دباغ، نماینده اقلیم کردستان عراق نیز در خصوص این سفر گفته است: مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران، بنا به دعوت محمد شیاع سودانی، نخست وزیر عراق، قرار است به بغداد سفر کند، اما تاریخ سفر وی هنوز مشخص نشده است.

دباغ گفته است، رئیس جمهور ایران در زمان ورود به بغداد تصمیم خواهد گرفت که آیا به اربیل سفر خواهد کرد یا خیر.

با این وجود، «محمد کاظم آل صادق» سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق در گفتگو با ایرنا عنوان کرده که براساس برنامه ریزی های انجام شده ؛ این سفر در دهه سوم شهریورماه (اواسط سپتامبر) انجام خواهد شد.

وی خاطر نشان کرده بود تعدادی از تفاهمنامه ها که مقرر بود در سفر رییس جمهور فقید کشورمان شهید آیت الله «سید ابراهیم رئیسی» به عراق به امضا روسای دو کشور برسد، در سفر آتی دکتر پزشکیان به عراق امضا و مبادله خواهد شد.

به گفته آل صادق، بخشی از تفاهمنامه ها نیز به دلیل شروع به کار دولت جدید، نیازمند به مراجعه وزرای مربوطه در دولت دارد که در فرصت دیگری به امضا وزیران دو کشور خواهد رسید.

وی با ابراز رضایت از سطح روابط فی مابین دو کشور دوست و همسایه ایران و عراق در سطوح مختلف گفت که امیدواریم سفر رییس جمهور کشورمان به عراق به توسعه هرچه بیشتر روابط در همه سطوح سیاسی، اقتصادی و فرهنگی اثر گذار باشد و باعث تعمیق، ریشه داری و گستردگی هرچه بیشتر مناسبات فی ما بین شود.

ایران روابط گسترده ای با عراق و نیروهای حشد الشعبی دارد. روابط تجاری میان دو کشور نیز قابل توجه است. عراق به گاز وارد شده از ایران از طریق دو خط لوله مرزی متکی است تا سوخت بسیاری از نیروگاه های برق خود را تامین کند.

مقامات مختلفی از دو کشور نیز در ماه های اخیر به کشورهای همدیگر سفر کرده و در جهت توسعه هرچه بیشتر مناسبات فی ما بین تلاش کرده اند که برجسته ترین مقامات از ایران که اخیرا به عراق سفر کرده بود، سرپرست وزارت امور خارجه، معاون اول ریاست جمهوری و وزیر کشور دولت سیزدهم بوده اند.

اواسط ژوئن علی باقری کنی، سرپرست وقت وزارت خارجه ایران نیز در آخرین سفر رسمی به عراق، در شهر بغداد کنفرانس مطبوعاتی مشترکی با فؤاد حسین، وزیر خارجه عراق داشت.

باقری کنی در آن کنفرانس بر لزوم توقف بدون قید و شرط نسل‌کشی در نوار غزه تاکید کرده بود: همکاری میان کشورهای منطقه باید در هر زمان برای ملت فلسطین تقویت شود.

سرپرست وقت وزارت خارجه ایران در کنفرانس مطبوعاتی بغداد اظهار کرده بود: رویکرد ایران و عراق درباره جنایات رژیم صهیونیستی در غزه یکی است و ۲ کشور درباره کمک به ملت مظلوم فلسطین اتفاق‌نظر دارند و ایران و عراق ۲ ستون اصلی در منطقه هستند.

فؤاد حسین نیز با اشاره به اینکه شرایط منطقه خطرناک است و باید راه‌حل‌هایی برای پایان یافتن بحران حاصل شود، تاکید کرد که گسترش جنگ در لبنان بر کل منطقه تاثیر خواهد گذاشت.

سفر پزشکیان به عراق علاوه بر تاکید بر روابط تاریخی و برادرانه در راستای سیاست همسایگی دولت وی نیز می باشد. یکی از نگرانی ایران در سالهای اخیر حضور عوامل موساد در اقلیم کردستان بوده است. ایران بارها به مقامات اقلیم کردستان عراق هشدار داده است که «خاک آن منطقه تبدیل به پایگاه‌هایی امن برای معاندین، مقر آموزش تروریست‌ها و مکانی جهت طراحی عملیات‌های ضد ایرانی و محل تردد ماموران موساد شده است».

ایران طی سال‌های گذشته، در جلسات متعدد هیأت‌های امنیتی میان ایران و عراق، مستندات لازم در خصوص حضور مقرات گروه‌های تجزیه طلب کُرد و البته مراکز وابسته به موساد را به مسئولین بغداد و اربیل ارائه داده است.

در این راستا ایران اقدام نظامی نیز علیه مواضع موساد در این اقلیم انجام داده است. این اقدام بر اساس حق دفاع مشروع ایران مبتنی بر ماده ۵۱ منشور ملل متحد صورت گرفته است.

با این وجود یک توافقنامه امنیتی میان ایران و عراق به امضا رسیده، تا پایگاه‌های ضدانقلاب در نزدیکی مرزهای مشترک دو طرف برچیده شوند.

این توافق در اسفند سال 1401، طی مراسمی با حضور محمد شیاع السودانی نخست وزیر عراق، و دریابان علی شمخانی دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران و قاسم الاعرجی مشاور امنیت ملی نخست وزیر عراق بامضاء رسید.

«محمدکاظم آل صادق» سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق در خصوص این توافق گفته بود: در این توافقنامه سه بند مهم وجود دارد که شامل کنترل مرزها توسط دولت مرکزی، خلع سلاح معارضین و تبادل مجرمین است و در آن بر انتقال این نیروهای معارض از کنار مرزها به عمق خاک عراق تاکید شده است.

وی با بیان اینکه موضوع انتقال تا حدود زیادی به خوبی انجام شده است و اردوگاه‌هایی در این زمینه طراحی شده، تصریح کرده بود: سه اردوگاه در اربیل و یک اردوگاه نیز در سلیمانیه در این ارتباط در نظر گرفته شده است. در منطقه سلیمانیه محل تجمیع این نیروها، توسط نیروهای اتحادیه میهنی اقلیم کردستان در حال دیوارچینی است که در واقع این نیروها محصور شوند.

آل‌صادق در مورد خلع سلاح این عناصر نیز گفته بود: خلع سلاح به این معنا که سلاح‌های نیمه سنگین از آن‌ها گرفته شود، انجام شده است اما اینکه بگوییم سلاح‌های سبک از آن‌ها گرفته شده باید به این موضوع توجه داشت که بیشتر مردم عراق به نحوی در خانه خودشان یک کلاشینکف و سلاح گرم دارند ولی این نیروها مجاز نیستند که این سلاح را داشته باشند و با تدابیری که در اقلیم کردستان طراحی شده است، بناست که آن‌ها حضور مسلحانه در اقلیم نداشته باشند.

بر این اساس ایران همواره بر حل این معضلات از طریق دیپلماسی تاکید کرده است. انتخاب عراق به عنوان اولین مقصد خارجی رئیس جمهور جدید ایران علاوه بر امضای توافقات جدید، می تواند زمینه پیگیری توافقات گذشته نیز باشد.