به گزارش تابناک به نقل از تسنیم، حضور کودکان کار در نقاط مختلف شهر، پدیده ناشناخته‌ای برای مردم تهران و حتی سایر شهر‌های دنیا نیست؛ طبق گزارشات جهانی، میلیون‌ها کودک در کشور‌های مختلف به دلایل مختلف مجبور به کار هستند که اکثر آنها به دلیل شرایط اقتصادی خانواده یا مشکلات اجتماعی، از دسترسی به آموزش محروم می‌شوند.
این در حالی است که تحصیل، از مهمترین حقوق هر کودک است و میتواند به عنوان یک ابزار موثر برای رهایی از فقر و تغییر مسیر زندگی کودکان کار عمل کند؛ آموزش و پرورش به کودکان این امکان را می‌دهد که مهارت‌های لازم برای یک زندگی بهتر را کسب کنند، توانمندی‌هایشان را توسعه دهند و به‌تدریج از دام فقر و کار‌های سخت رهایی یابند.
آموزش میتواند به کاهش آسیب‌های اجتماعی مانند بزهکاری، اعتیاد، و آسیب‌های روانی در کودکان کار کمک کند، اما برای رسیدن به هدف تحصیل کودکان کار، باید شرایط خاصی را فراهم کرد که این امر مستلزم ایجاد مراکز آموزشی ویژه برای کودکان کار، ارائه برنامه‌های آموزشی متناسب با شرایط سنی و نیاز‌های این کودکان، حمایت‌های اجتماعی و روانی برای بهبود وضعیت آنها و همکاری نهاد‌های مختلف مانند آموزش و پرورش، شهرداری‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد است.
در این راستا شهرداری تهران در این دوره مدیریت شهری اگرچه وظیفه قانونی برای ساماندهی و برطرف کردن معضل کودکان کار ندارد و این وظیفه به دوش سازمان بهزیستی است، اما در راستای عمل به مسئولیت اجتماعی خود گام‌هایی برای کمک به سازمان بهزیستی برداشته تا به کاهش این پدیده در شهر تهران کمک کند و به حمایت از این کودکان بپردازد.
مراکز پویاشهر، فرصتی برای تحصیل بدون دغدغه کودکان کار
یکی از اقدامات شهرداری تهران برای حمایت از کودکان کار، ایجاد "مراکز پویا شهر" است؛ این مراکز به‌عنوان فضایی برای آموزش و پرورش کودکان کار، طراحی شده تا این کودکان بتوانند بدون دغدغه‌های اجتماعی و اقتصادی به تحصیل بپردازند.
محمد نقیب؛ مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران در این باره به تسنیم، گفت: در حال حاضر، شهرداری تهران سعی کرده از ساماندهی کودکان کار پشتیبانی کند، هم از طریق در اختیار قرار دادن ماشین‌ها و گشت‌ها و هم با انجام هماهنگی و همکاری برای تأمین مددکاران اجتماعی این حوزه تا مسئولان بهزیستی بتوانند جمع‌آوری کودکان کار را انجام دهند.
ساماندهی بیش از ۳۰۰۰ کودک کار از سطح شهر تهران
وی با بیان اینکه طبق آمار سازمان بهزیستی، بیش از ۳۰۰۰ کودک کار و خیابان از سطح شهر تهران ساماندهی شده و برخی از آنها نیز به خانواده‌هایشان متصل شده‌اند، افزود: اگر از سطح شهر تهران بازدید کنید، متوجه خواهید شد که آمار کودکان کار نسبت به شش ماه قبل به‌طور معناداری کاهش یافته و تعدادشان در چهارراه‌ها کمتر شده است.
نقیب با اشاره به افتتاح ۳۹ مرکز پویاشهر در سطح مناطق ۲۲ گانه شهر تهران، خاطرنشان کرد: در حال حاضر حدود ۲۰۰۰ نفر از کودکان کار توسط دانشگاه شهید بهشتی و با همکاری سازمان خدمات اجتماعی، استعدادیابی تحصیلی شده‌اند و برای ۲۰۰۰ نفر دیگر نیز سنجش روانشناسی انجام شده است.
تلاش برای بازگرداندن کودکان کار به کانون خانواده
وی ادامه داد: همکاران ما برای کودکانی که در مراکز پویا مشغول تحصیل هستند، تلاش کرده‌اند تا از آنها صیانت کنند و به خانواده‌هایشان از طریق بسته‌های معیشتی، برگزاری کلاس‌های مهارتی و روانشناسی کمک کنند.
مریم شیردل مدیر اداره پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران نیز در این باره، اظهار کرد که توانسته‌اند ۶۰ درصد از کودکان کاری که قادر به تحصیل در مدارس بودند را در سیستم آموزش‌وپرورش ثبت‌نام کنند.
وی افزود: اولویت اصلی ما آموزش کودکان محروم از تحصیل است، به ویژه کسانی که به دلایل اقتصادی یا فرهنگی از ورود به مدارس رسمی خودداری کرده‌اند یا به دلیل سن بالا دیگر نمی‌توانند وارد مدارس رسمی شوند؛ این کودکان در مراکز آموزشی ما به ادامه تحصیل می‌پردازند.
شناسایی استعداد‌ها و نخبه‌ها از میان کودکان کار
شیردل همچنین به فرآیند شناسایی استعداد‌ها و نخبه‌ها اشاره کرد و گفت: ما فرآیندی تحت عنوان استعدادیابی شغلی، تحصیلی و سنجش سلامت روان ویژه کودکان داریم که بر این اساس تاکنون ۲ هزار کودک از مقاطع ابتدایی شناسایی و استعدادیابی شده‌اند که برخی از این کودکان در سطح نخبه قرار دارند.
وی افزود: برخی از این کودکان به مراکز دانشگاهی وارد شده‌اند و در رشته‌های ورزشی موفق به کسب مدال‌های استانی و کشوری شده‌اند یا در حال حاضر نقاش حرفه‌ای هستند؛ همچنین دانش‌آموزانی داریم که در زمینه فناوری اطلاعات به موفقیت‌های قابل توجهی دست یافته‌اند.
مدیر اداره پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی ادامه داد: در زمینه شناسایی استعداد‌های این ۲ هزار کودک، علاوه بر رشته‌های هنری، آنها را در زمینه‌های مختلفی مانند روابط اجتماعی، فلسفه، ریاضیات، منطق، مدیریت و معنویت نیز ارزیابی کرده‌ایم.
شناسنامه ۱۵۰ صفحه‌ای ارزیابی استعداد‌ها و توانمندی‌های کودکان کار
وی همچنین به سنجش سلامت روان این کودکان اشاره کرد و گفت: آسیب‌شناسی روانشناختی در مولفه‌هایی، چون اضطراب، افسردگی و مشکلات در انجام تکالیف نیز برای این کودکان انجام می‌شود؛ برای هر کودک یک شناسنامه ۱۵۰ صفحه‌ای تهیه شده که شامل ارزیابی استعداد‌ها و توانمندی‌های او در حوزه‌های مختلف است.
شیردل افزود: امسال قراردادی برای راهبری کودکان با استعداد به امضاء خواهد رسید تا اگر کودکی در زمینه فناوری استعداد داشته باشد، او را به سمت آموزش در این حوزه هدایت کنیم. ما کودکان را از مقطع ابتدایی تا سن ۱۸ سالگی پذیرش می‌کنیم و مراکز پویاشهر توسط موسسات غیردولتی به صورت کاملاً مشارکتی اداره می‌شود. هیچ هزینه‌ای برای اجاره این فضا‌ها دریافت نمی‌شود و تمامی امکانات و تجهیزات به صورت رایگان در اختیار موسسات قرار می‌گیرد تا آنها بتوانند خدمات آموزشی و حمایتی به کودکان ارائه دهند.
مراکز پویاشهر، نقطه عطف زندگی کودکان کار
با مرور اقدامات انجام شده در شهرداری تهران در حوزه کودکان کار شاید بتوان راه اندازی مراکز پویا شهر، ایجاد شرایط تحصیل و استعدادیابی را نقطه عطفی در زندگی کودکان کار قلمداد کرد؛ اقدامی که نه تنها میتواند به کاهش تعداد این دسته از کودکان رنج کشیده منجر شود بلکه مسیر زندگی آنها به سمت پیشرفت، اعتماد به نفس و زندگی بهتر تغییر دهد.
امیدواریم این روند با تغییرات مدیریتی پابرجا بماند و روزی برسد که پیدا کردن کودکان کار در سطح شهر کار سختی باشد!
